Ngày 18/7/2025, tờ The Washington Post đăng tải bài viết với tiêu đề “Ủy ban Quốc hội cảnh báo các trung tâm lừa đảo liên quan đến Trung Quốc nhắm vào Hoa Kỳ”. Bài viết cho biết, các trung tâm lừa đảo quy mô công nghiệp đang khiến người dân Mỹ thiệt hại hơn 5 tỷ USD mỗi năm, đồng thời trở thành cái cớ để Bắc Kinh gia tăng ảnh hưởng tại khu vực châu Á.
Một ủy ban lưỡng đảng tư vấn cho Quốc hội Mỹ về Trung Quốc cảnh báo hôm 18/7 rằng, những nỗ lực rời rạc và thiếu nguồn lực của Washington trong việc đối phó với các đường dây lừa đảo do tội phạm Trung Quốc hậu thuẫn đang khiến người dân Mỹ trở thành mục tiêu ngày càng rõ rệt. Theo báo cáo của Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ – Trung (USCC), các vụ gian lận liên quan đến Trung Quốc có thể gây thiệt hại vượt mốc 5 tỷ USD trong năm 2024 – tăng hơn 40% so với năm trước. Báo cáo cũng chỉ ra rằng Bắc Kinh đang lợi dụng các chiến dịch trấn áp tội phạm để mở rộng hiện diện thực thi pháp luật ở Đông Nam Á, từ đó gia tăng ảnh hưởng chính trị và tạo điều kiện cho các hoạt động tình báo.
“Những nơi này là các nhà máy gian lận quy mô công nghiệp, đang sử dụng một số công nghệ hiện đại nhất hiện có, và việc sử dụng công nghệ đó cho phép chúng mở rộng quy mô rất nhanh chóng. … Tôi thậm chí không nghĩ rằng lực lượng thực thi pháp luật Hoa Kỳ đã tìm ra cách để giải quyết vấn đề này”, Mike Kuiken, ủy viên USCC, cho biết.
Ủy ban bày tỏ lo ngại rằng các tổ chức tội phạm Trung Quốc đang tạo điều kiện để Bắc Kinh tiếp cận không giới hạn dữ liệu cá nhân của công dân Hoa Kỳ. Báo cáo dẫn chứng các cuộc đột kích quy mô lớn gần đây của chính quyền Trung Quốc vào các trung tâm lừa đảo tại Lào và Myanmar, nơi lực lượng chức năng thu giữ nhiều thiết bị điện tử như máy tính và điện thoại. Theo ủy ban, những thiết bị này có thể chứa dữ liệu thu thập từ các nạn nhân người Mỹ, qua đó tiềm ẩn nguy cơ bị Bắc Kinh khai thác cho các mục đích tình báo.
“Họ đang thu thập máy tính, thiết bị liên lạc và rất nhiều dữ liệu về người Mỹ, điều này cũng đáng quan ngại đối với chúng tôi”, Randall Schriver, Phó Chủ tịch Ủy ban và cựu Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng phụ trách các vấn đề an ninh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương dưới thời chính quyền Trump đầu tiên, cho biết.
Báo cáo cũng nhấn mạnh mối quan hệ “cùng có lợi” giữa các tổ chức lừa đảo, tội phạm và chính phủ Trung Quốc, trong đó nhiều nhóm đã tận dụng sáng kiến Vành đai và Con đường để xây dựng các đặc khu kinh tế, nơi các trung tâm lừa đảo nhắm vào công dân Mỹ phát triển mạnh. Báo cáo đồng thời cảnh báo về sự mở rộng của một mạng lưới tội phạm do Wan Kuok Koi, trùm xã hội đen bị Mỹ liệt vào danh sách trừng phạt cầm đầu và hiện đang bị giới chức Đông Nam Á điều tra vì dính líu đến hoạt động điều hành các trung tâm lừa đảo.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington không bình luận về các chi tiết cụ thể được nêu trong báo cáo hôm thứ Sáu. “Chính phủ Trung Quốc kiên quyết đấu tranh chống tội phạm lừa đảo viễn thông và trực tuyến, chống các hoạt động bất hợp pháp và tội phạm xuyên biên giới, đồng thời bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân Trung Quốc”, người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc Liu Pengyu cho biết.
Báo cáo của USCC được công bố trong bối cảnh Bộ Ngoại giao Mỹ đang tiến hành một cuộc cải tổ quy mô lớn, bắt đầu từ tuần trước với việc sa thải khoảng 1.300 nhân viên, bao gồm cả các nhân sự chủ chốt phụ trách điều phối nỗ lực chống lừa đảo tại Đông Nam Á. Theo hai cựu quan chức Bộ Ngoại giao, Văn phòng Các vấn đề Đa phương thuộc Cục Đông Á và Thái Bình Dương, đơn vị đóng vai trò phối hợp chính sách chống các trung tâm lừa đảo nhắm vào người Mỹ, đã bị giải thể trong đợt cải tổ này. Bộ Ngoại giao cho biết các “chức năng và nhân sự quan trọng” sẽ được tái cấu trúc trong nội bộ. Trong khi đó, các ủy viên soạn thảo báo cáo bày tỏ hy vọng những nhân sự chuyên trách chống lừa đảo sẽ tiếp tục được giữ lại.
“Nếu Bộ Ngoại giao muốn làm cho nước Mỹ an toàn hơn, an ninh hơn, thịnh vượng hơn, thì điều này cần phải được đưa vào chương trình nghị sự”, Schriver nói.
Trước đó, chính quyền Trump đã cắt giảm nhân sự tại Viện Hòa bình Hoa Kỳ (USIP), dẫn đến việc tổ chức này gần như sa thải toàn bộ đội ngũ tại Mỹ vào tháng 3. USIP từng đóng vai trò then chốt trong việc giám sát mức độ đe dọa từ các mạng lưới tội phạm do Trung Quốc hậu thuẫn, điều hành các trung tâm lừa đảo trải rộng khắp Đông Nam Á. Trong các khuyến nghị gửi Quốc hội, báo cáo của USCC nhấn mạnh rằng việc tăng cường hợp tác với các đồng minh Đông Nam Á là yếu tố then chốt nhằm ngăn chặn “sự mở rộng hiện diện và ảnh hưởng của Bắc Kinh” trong khu vực.
“Có một phần liên quan đến thực thi pháp luật, và cũng có một phần liên quan đến ngoại giao”, Kuiken nói, đồng thời cho biết thêm rằng các trung tâm lừa đảo nên được ưu tiên hơn trong chương trình nghị sự của Hoa Kỳ trong các cuộc gặp gỡ tương lai với Bắc Kinh, bên cạnh những nỗ lực đang diễn ra nhằm trấn áp nạn buôn bán fentanyl toàn cầu. “Đây là một thách thức phức tạp liên quan đến nhiều bộ phận trong chính phủ của chúng ta, nhưng là một vấn đề rất nghiêm trọng”, ông nói.
Nghiên cứu của Viện Hòa bình Hoa Kỳ (USIP) cho thấy các tổ chức tội phạm Trung Quốc đang không ngừng mở rộng hoạt động trên phạm vi toàn cầu, sử dụng mạng lưới rửa tiền quốc tế, bao gồm cả hoạt động ngay trong lãnh thổ Hoa Kỳ – để hỗ trợ các chiến dịch lừa đảo quy mô lớn và buôn người hàng loạt. Những mạng lưới này là xương sống vận hành hàng trăm trung tâm lừa đảo, tập trung chủ yếu tại khu vực Tam giác Vàng vùng biên giới vô luật pháp nơi Trung Quốc giáp Myanmar và Lào, gần Thái Lan. Báo cáo cũng cảnh báo rằng các đồng minh then chốt của Hoa Kỳ như Thái Lan đang chịu áp lực ngày càng lớn từ Bắc Kinh nhằm cho phép các quan chức cảnh sát cấp cao Trung Quốc tiếp cận trực tiếp các khu phức hợp lừa đảo tại địa phương.
“Chính phủ Trung Quốc đã hợp tác chặt chẽ với các chính phủ Đông Nam Á lục địa để chống lại các hoạt động tội phạm xuyên quốc gia tại những khu vực này, có thể coi đây là cái cớ để Trung Quốc dần dần khẳng định ảnh hưởng chính trị lớn hơn đối với khu vực”, báo cáo cho biết.
Trong một chiến dịch quy mô lớn diễn ra trong năm nay, chính quyền Thái Lan dưới sức ép từ Bắc Kinh đã cắt điện hàng loạt trung tâm lừa đảo dọc biên giới với Myanmar, sau vụ một công dân Trung Quốc bị bắt cóc và giam giữ nhiều ngày tại một trong các cơ sở này. Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ – Trung (USCC) cảnh báo Quốc hội rằng các chiến dịch trấn áp tập trung vào các nhóm lừa đảo nhắm vào công dân Trung Quốc đang vô tình khiến các tổ chức tội phạm chuyển mục tiêu sang công dân Mỹ.
“Nếu Hoa Kỳ không củng cố mối quan hệ với các nước Đông Nam Á và giúp họ xây dựng năng lực giải quyết các trung tâm lừa đảo, các quốc gia này có thể sẽ ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc để giải quyết tội phạm xuyên quốc gia, qua đó củng cố thêm sự hiện diện của Bắc Kinh”, báo cáo cho biết.
Ủy ban cho biết Bắc Kinh hầu như không có động lực để trấn áp các hoạt động lừa đảo nhắm vào công dân Hoa Kỳ, trong bối cảnh các mạng lưới tội phạm ngày càng chuyển mục tiêu sang người Mỹ. Báo cáo cảnh báo rằng những vụ lừa đảo này không chỉ gây thiệt hại tài chính nghiêm trọng mà còn dẫn đến những hệ lụy bi thảm, bao gồm cả các vụ tự tử được ghi nhận do nạn nhân mất trắng tài sản.
Các hoạt động lừa đảo ban đầu do các tổ chức tội phạm Trung Quốc vận hành và chủ yếu nhắm vào công dân Trung Quốc thường sử dụng mô hình “giết lợn”, trong đó kẻ lừa đảo giả danh đối tượng tình cảm trên mạng để chiếm lòng tin rồi dụ dỗ nạn nhân chuyển tiền. Với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo, mạng xã hội và hạ tầng công nghệ cải thiện tại các khu vực hoạt động, các nhóm lừa đảo đang tích cực mở rộng sang các nạn nhân phương Tây.
Xu hướng này kéo theo sự phát triển mạnh mẽ của mạng lưới rửa tiền trên đất Mỹ. Theo các bản cáo trạng liên bang, hàng trăm triệu USD bị lừa từ người Mỹ đã được chuyển qua hệ thống tài khoản ngân hàng, công ty bình phong và sàn giao dịch tiền điện tử, trước khi quay trở lại tay các tổ chức tội phạm có trụ sở tại châu Á.
Vào tháng 2, các công tố viên liên bang tại California đã truy tố hai công dân Trung Quốc cùng một đồng phạm người Mỹ với cáo buộc rửa hơn 13 triệu USD thu được từ các vụ lừa đảo “giết lợn” thông qua các công ty vỏ bọc có trụ sở tại Hoa Kỳ. Đến tháng trước, Bộ Tư pháp Mỹ công bố vụ tịch thu kỷ lục 225 triệu USD tiền điện tử, liên quan đến một đường dây rửa tiền tinh vi chuyên dụ dỗ nạn nhân Mỹ đầu tư thông qua các nền tảng tài chính giả mạo.
“Người Trung Quốc rõ ràng cũng đang mở rộng hoạt động rửa tiền sang Hoa Kỳ, do đó hoạt động rửa tiền kỹ thuật số này đang được các thành phần tội phạm Trung Quốc hỗ trợ bên trong biên giới của chúng ta”, Schriver nói.
Những phát hiện từ báo cáo của USCC và USIP cho thấy một bức tranh ngày càng đáng lo ngại về sự mở rộng và tinh vi hóa của các mạng lưới lừa đảo do tội phạm Trung Quốc điều hành, với mục tiêu ngày càng chuyển hướng sang công dân Mỹ. Trong bối cảnh Washington tái cơ cấu các cơ quan và giảm bớt hiện diện ở Đông Nam Á, các chuyên gia cảnh báo rằng sự thiếu phối hợp và đầu tư nguồn lực có thể khiến Hoa Kỳ dễ bị tổn thương hơn trước các hoạt động xuyên quốc gia. Việc củng cố hợp tác với các đồng minh khu vực, duy trì đội ngũ chuyên trách và theo dõi sát diễn biến từ phía Bắc Kinh được coi là những yếu tố then chốt để bảo vệ an ninh quốc gia và công dân Mỹ trước một mối đe dọa ngày càng lan rộng.
Minh Anh/nguồn: https://www.washingtonpost.com/national-security/2025/07/18/china-scam-pig-butchering-congress/?utm_source=chatgpt.com