Đảng cầm quyền Nam Phi cho rằng nước này nên rút khỏi Tòa Hình sự Quốc tế, không lâu sau khi Tòa phát lệnh bắt Tổng thống Nga Putin. “Đảng cầm quyền đã ra quyết định rằng Nam Phi nên rút khỏi Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) một cách thận trọng”, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa phát biểu tại Pretoria hôm nay.
Động thái diễn ra không lâu sau khi ICC ngày 17/3 phát lệnh bắt Tổng thống Nga Vladimir Putin và Ủy viên của Tổng thống Nga phụ trách quyền trẻ em Maria Lvova-Belova, với cáo buộc “di chuyển bất hợp pháp” trẻ em Ukraine sang Nga.
Theo ông Ramaphosa, quyết định của Nam Phi được đưa ra “chủ yếu” vì cách đối xử bất công từ ICC với những quốc gia nhất định. “Chúng tôi muốn vấn đề sẽ được xử lý phù hợp, nhưng trong thời gian chờ đợi, đảng cầm quyền đã quyết định nên rút khỏi ICC một lần nữa”, ông Ramaphosa cho biết thêm.
Nam Phi từng có ý định rút khỏi ICC năm 2016, một năm sau khi hứng chỉ trích từ cộng đồng quốc tế vì không thực hiện lệnh bắt của tòa với Omar al-Bashir, tổng thống Sudan giai đoạn 1989 – 2019. ICC tháng 3/2009 truy tố ông al-Bashir với cáo buộc chỉ đạo chiến dịch giết người hàng loạt, tấn công dân thường ở Darfur.
Moskva gọi lệnh bắt của ICC là vô nghĩa. Mỹ và Nga từng tham gia ICC nhưng đã rút lui và không công nhận cơ quan này. Một số nước như Trung Quốc, Ấn Độ không tham gia và không công nhận thẩm quyền của ICC.
Về mặt lý thuyết, lệnh bắt từ ICC yêu cầu 123 nước thành viên, trong đó có Nam Phi, bắt Tổng thống Putin và chuyển đến Hà Lan để xét xử nếu ông đặt chân đến lãnh thổ của họ.
Nam Phi là thành viên BRICS, sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh khối lần thứ 15 vào tháng 8. Nhóm BRICS gồm 5 nước Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil và Nam Phi. BRICS chiếm hơn 40% dân số toàn cầu và gần 1/4 GDP thế giới.
Nam Phi cho biết ông Putin đã được mời dự hội nghị thượng đỉnh BRICS, với tư cách là nguyên thủ quốc gia thành viên trong khối. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 24/4 xác nhận thông tin nhưng nói Nga sẽ ra quyết định vào gần thời điểm diễn ra sự kiện.
Chuyến thăm của ông Putin tới Nam Phi được cho là sẽ khiến quốc gia này khó xử. Đề cập về việc Nam Phi có bắt Tổng thống Putin hay không, ông Ramaphosa hôm nay nói “vấn đề này vẫn đang được cân nhắc.
Chy Le/nguồn AFP