Chiến sự ngày 6/9/2024, chỉ còn cách 8km, quân đội Nga đang tiến gần đến thành phố chiến lược Pokrovsk, một trung tâm hậu cần quan trọng của Ukraine tại tỉnh Donetsk. Nhiều chuyên gia cho biết, pháo binh và máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) của Nga đã có thể tiếp cận Pokrovsk.
Thành phố Pokrovsk là giao điểm giữa nhiều tuyến đường sắt và đường bộ quan trọng, được đánh giá là trung tâm hậu cần quan trọng giúp ngăn phòng tuyến Ukraine trong khu vực sụp đổ trên diện rộng. Tuyến cao tốc nối giữa Pokrovsk với thành phố Konstantinovka, phía tây nam thành trì Bakhmut, từ lâu đã là mục tiêu mà Nga muốn khống chế.
Nga điều binh vây siết “tử huyệt” Pokrovsk
Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố lực lượng nước này đã kiểm soát Kalinovo, một trong các ngôi làng gần thành trì chiến lược Pokrovsk ở tỉnh Donetsk. “Những đợt tấn công chủ động đã giúp các đơn vị thuộc cánh quân Trung tâm kiểm soát làng Kalinovo tại tỉnh Donetsk. Lực lượng này cũng loại khỏi vòng chiến nhiều binh sĩ, khí tài thuộc 9 lữ đoàn chính quy và một lữ đoàn phòng vệ lãnh thổ Ukraine”, Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm nay.
Làng Kalinovo, được Kiev gọi là Kalynove, nằm ở ngoại ô phía đông thành phố Selidovo và cách trung tâm hậu cần Pokrovsk mà quân đội Ukraine kiểm soát khoảng 25 km về phía đông nam. Thống kê dữ liệu dân cư Ukraine năm 2001 cho thấy có hơn 200 người sinh sống tại làng.
Theo các nhà phân tích quân sự phương Tây, quân đội Nga đã bắt đầu một đợt tấn công mới theo hướng Pokrovsk để củng cố sườn phía Nam và xây dựng căn cứ làm bàn đạp cho một cuộc tấn công tiếp theo vào thành phố. Tình trạng thiếu hụt nhân lực và sai lầm về chiến thuật của Ukraine đã dẫn đến cuộc tiến công nhanh chóng của Nga về phía Pokrovsk. Tuy vậy, giới quan sát vẫn nghi ngờ về một bước đột phá lớn của Nga ở phía Đông Ukraine, ngay cả khi Pokrovsk thất thủ, vì việc chiếm giữ thành phố này sẽ đòi hỏi nguồn lực đáng kể của Nga.Nằm cách tỉnh Dnipropetrovsk lân cận chưa đầy 20 km về phía Đông, Pokrovsk là nơi có một nhà ga xe lửa và đóng vai trò như “cổng vào” Donbass. Đường cao tốc T0504 chạy qua thành phố, là tuyến đường hậu cần quan trọng cho binh lính Ukraine di chuyển giữa Pokrovsk và các vùng phía trên của tỉnh Donetsk – như Kramatorsk và Sloviansk. Quân đội Nga tiến đến rất gần con đường này vào mùa xuân năm nay.
Pasi Paroinen, một nhà phân tích của tổ chức Black Bird Group ở Phần Lan đánh giá: “Nếu Ukraine mất đi một căn cứ tiếp tế và một ngã tư quan trọng đối với hoạt động di chuyển thì đây sẽ là điều rất đáng tiếc và gây tổn hại rất nhiều”. Ông Pasi Paroinen lo ngại “tình hình không nằm trong tầm kiểm soát của Ukraine ở khu vực Pokrovsk và việc đưa thành phố trở lại tầm kiểm soát sẽ đòi hỏi ngày càng nhiều nguồn lực hơn. Càng tiến xa, Nga sẽ có thể mở khóa toàn bộ tiền tuyến để tự do di chuyển. Trong khi đó, Ukraine sẽ phải nỗ lực rất lớn để kiềm chế đối phương”.
Ukraine từng thừa nhận sức tấn công mạnh mẽ của Nga tại Pokrovsk. Tổng thống Ukraine Zelensky hồi tháng 7 cảnh báo rằng Moscow đang “huy động mọi thứ họ có” để đưa đến mặt trận Pokrovsk. Nhưng ông ta vẫn chưa nhận ra được sai lầm của mình khi tuyên bố, bước tiến của Nga về phía Pokrovsk đã chậm lại kể từ khi Ukraine tiến hành chiến dịch tấn công bất ngờ vào tỉnh Kursk của Nga.
Trái ngược với tuyên bố của ông Zelensky, Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi thừa nhận, mặc dù Nga đã điều động hơn 30.000 binh lính đến Kursk từ các mặt trận khác, nhưng riêng ở khu vực Pokrovsk, Moscow vẫn đang tăng cường lực lượng.
Đối với quân đội Nga, việc chiếm được Pokrovsk sẽ là một thắng lợi lớn có giá trị tương tự như việc kiểm soát Bakhmut và Avdiivka vào năm 2023 và đầu năm 2024, theo nhà phân tích chính trị người Ukraine Volodymyr Fesenko nhận định.
Các vấn đề khó khăn của Ukraine vẫn luôn tồn tại trong suốt cuộc chiến như thiếu nhân lực, thiếu đạn pháo. Ông Fesenko nhấn mạnh, khả năng giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực và đạn dược của Ukraine sẽ quyết định số phận của Pokrovsk. Việc mất thành phố này sẽ là một đòn giáng mạnh về mặt hậu cần đối với Ukraine, đe dọa đến khả năng phòng thủ của các thành phố khác ở Donbass.
Nhà phân tích quân sự Ba Lan Muzyka cho rằng: “Mỗi cách tiếp cận xung đột hoặc một quyết định chiến lược sẽ tác động đến tình hình ở tiền tuyến. Bây giờ Ukraine cần phải thích nghi với tình hình hiện tại, cố gắng ngăn chặn Nga ở Donetsk. Nhưng rõ ràng các cuộc giao tranh ở Kursk đang ngốn rất nhiều nguồn lực vì thế Ukraine khó lòng bổ sung cho Donetsk”.
Ukraine lâm nguy trên mặt trận chiến lược
Trong nhiều tuần qua, quân đội Nga đã chiếm giữ các ngôi làng và thị trấn xung quanh để tiếp cận tiếp cận Pokrovsk với tốc độ nhanh chóng. Tuy vậy, Ukraine không cho biết có bao nhiêu khu định cư đã bị quân đội Nga chiếm kể từ khi nước này phát động cuộc tấn công Kursk vào đầu tháng 8.
Nga đang củng cố tuyến phòng thủ tại sườn phía Nam của Pokrovsk, giống như chiến thuật trước đây họ sử dụng để chiếm các thành phố khác ở Donbass, chẳng hạn như Avdiivka và Bakhmut. Các nhà phân tích đã chỉ ra một kịch bản đáng lo ngại đối với Ukraine ở phía trên Krasnohorivka – cách Pokrovsk gần 40 km về phía Nam. Theo giới phân tích, các binh sỹ Ukraine đang bảo vệ khu vực phía Đông sông Vovcha có thể bị Nga bao vây hoàn toàn. Có khả năng họ buộc phải rút lui để tránh nguy hiểm. Điều này sẽ cho phép Moscow chiếm được vùng phía Đông sông Vovcha mà không cần tốn nhiều công sức.
Chuyên gia chiến tranh người Áo Tom Cooper suy đoán, Nga có thể tìm cách mở rộng sườn phía Nam lên ít nhất 30 đến 40km để giữ cho tuyến hậu cần của họ nằm ngoài tầm bắn của pháo binh Ukraine vì một sườn hẹp hơn sẽ dễ bị chọc thủng trước các cuộc phản công của Ukraine.
Lo lắng về tuyến phòng thủ ở sườn phía nam Pokrovsk dễ bị chọc thủng, quân đội Nga đã bắt đầu một cuộc tấn công vào Selydove. Nhà phân tích Kovalenko nhận định: “Để tiếp tục tấn công Pokrovsk theo hướng này, Nga cần phải xây dựng tuyến phòng thủ ở các sườn. Và sườn phía Nam được coi là nơi dễ bị tổn thương nhất đối với quân đội Nga”. Theo ông Kovalenko, quân đội Nga hiện đang cố gắng tiến về phía sông Lozova “để bao phủ toàn bộ phía Nam nhằm ngăn chặn mối nguy hiểm đối với họ”.
Dmytro Zhmaylo, giám đốc điều hành của Trung tâm An ninh và Hợp tác Ukraine dự đoán, Nga sẽ cố gắng chiếm Selydove trước khi tiến về Pokrovsk từ phía Nam bằng tuyến đường Karlivka-Pokrovsk.
Phần lớn các chuyên gia quân sự đều cho rằng nếu quân đội Nga đến được Pokrovsk, Ukraine sẽ phải duy trì trận chiến giành thành phố trong nhiều tháng, biến đây thành một “cuộc chiến tiêu hao nhân lực”. Họ lưu ý, bước tiến của Nga ở khu vực Pokrovsk ngày càng quyết liệt hơn với tốc độ “rất ổn định”.
Ông Paroinen đánh giá, chiến dịch tấn công Kursk của Ukraine “có thể không phải là sự lãng phí hoàn toàn về nhân lực và vật lực”, nhưng nó diễn ra trong thời điểm không phù hợp khi một phần của mặt trận phía Đông đang xấu đi.
Ukraine dường như đang phải trả giá ở những điểm nóng khác của cuộc xung đột khi nước này phát động cuộc tấn công xuyên biên giới táo bạo nhất từ trước đến nay vào Nga. Trong bài bình luận đăng trên tờ Foreign Affairs, các chuyên gia quân sự tại Mỹ là Michael Kofman và Rob Lee cho rằng cuộc tấn công này làm suy yếu mặt trận vốn đã mong manh của Ukraine”, Kiev được cho là đã huy động từ 10.000 đến 15.000 binh lính, trong đó có nhiều binh sỹ dày dặn kinh nghiệm chiến đấu tham gia vào cuộc tấn công .
Nhà phân tích Paroinen đánh giá, tốc độ mà hàng phòng thủ của Ukraine có thể bị xuyên thủng bởi bước tiến mạnh mẽ của Nga sẽ báo hiệu mức độ nghiêm trọng của tình hình. “Nếu tuyến phòng thủ của họ sụp đổ nhanh chóng, thì điều đó cho chúng ta thấy tình hình rất tệ”.
Thế Cương/tổng hợp trên Internet