Thổ Nhĩ Kỳ vừa công bố kế hoạch xây đường ống dẫn khí mới, dự kiến gọi là TurkStream 2 (Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ 2). Tờ Politico dẫn lời Bộ trưởng Năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ Alparslan Bayraktar cho biết, công ty độc quyền khí đốt nhà nước BOTAŞ sẽ có thể xuất khẩu khoảng 7 đến 8 tỉ mét khối khí đốt tự nhiên qua Bulgaria đến Trung Âu dưới một thương hiệu mới có tên là “Turkish Blend”, trộn khí từ nhiều nguồn khác nhau.
Trong khi Nga được lên kế hoạch có 40% khí đốt trong Turkish Blend, thì số lượng thực tế có thể cao hơn nhiều, vì tập đoàn dầu khí Nga Gazprom và BOTAŞ đã bàn thảo chi tiết về việc thành lập một trung tâm khí đốt Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ kể từ đầu năm 2023.
Đường ống dẫn khí mới sẽ tận dụng đoạn mở rộng hiện có của đường ống TurkStream tại châu Âu, cũng như một thỏa thuận năm 2023 giữa nhà cung cấp khí đốt Bulgargaz của Bulgaria, nhà điều hành hệ thống Bulgartransgaz của Bulgaria và BOTAŞ, cho phép công ty Thổ Nhĩ Kỳ xuất khẩu khoảng 3,6 tỉ mét khối mỗi năm sang EU.
Và việc tối đa hóa mạng lưới đường ống TurkStream theo cách này sẽ bổ sung thêm 4 tỉ mét khối khí đốt.. của Nga xuất khẩu sang châu Âu.
Bất chấp những nỗ lực của các nước tiêu thụ khí đốt lớn ở châu Âu nhằm giảm sự phụ thuộc, khí đốt Nga vẫn chiếm 15% tổng lượng khí đốt nhập khẩu của EU, thậm chí còn vượt qua lượng LNG Mỹ cung cấp cho châu Âu trong năm nay. Nói một cách đơn giản, hiện tại, châu Âu chi gấp đôi cho năng lượng của Nga so với số tiền mà họ viện trợ cho Ukraina.
Ngoài việc xuất khẩu LNG Nga sang châu Âu, khí đốt Nga qua đường ống ở Ukraina và TurkStream cũng đang cung cấp cho Áo, Italy, Slovakia, Hungary, Slovenia, Croatia, Hy Lạp, Bulgaria và Tây Balkan.
Politico cho rằng việc dừng đồng thời quá cảnh khí đốt qua Ukraina và TurkStream sẽ cho phép các khách hàng châu Âu mua khí đốt Nga tạm dừng hoặc đàm phán lại các hợp đồng dài hạn với tập đoàn dầu khí Nga Gazprom.
Nhưng trong khi tuyến đường Ukraina có thể bị dừng lại chỉ sau một đêm, thì việc dừng TurkStream sẽ khó khăn hơn, theo Politico. TurkStream không chỉ tạo điều kiện cho việc tiếp tục xuất khẩu khí đốt Nga mà còn làm suy yếu sự đa dạng hóa của châu Âu bằng cách tràn ngập thị trường bằng khí đốt giá rẻ.
Việc Thổ Nhĩ Kỳ không có nghĩa vụ tuân thủ các quy tắc của EU càng làm phức tạp thêm các nỗ lực giám sát dòng khí đốt qua biên giới của nước này.
Hoàng Hạnh