(Đà Nẵng). Kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11), sáng nay (22/11./2025), Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng chủ đề “Đa dạng sắc màu văn hóa vùng cao Đà Nẵng”, đã chính thức khai mạc tại Bảo tàng Đà Nẵng.
“Khu vực miền núi của Đà Nẵng là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào các dân tộc Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ – Triêng, Cor. Đồng bào vẫn bảo tồn được nhiều nét văn hóa truyền thống đặc trưng, thể hiện qua đời sống vật chất và tinh thần. Từ phương thức canh tác, kiến trúc nhà sàn, nghề dệt thổ cẩm, đan lát, văn hóa ẩm thực, tập quán, tín ngưỡng và lễ hội,… Yêu cầu vừa giữ gìn, vừa phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số nói riêng và di sản văn hóa dân tộc nói chung , có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hội nhập và phát triển hiện nay”, ông Huỳnh Đình Quốc Thiệ, Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng, chia sẻ.
Với ý nghĩa đó, Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng 2025, một sự kiện văn hóa thường niên do Bảo tàng Đà Nẵng chủ trì và tổ chức, tập trung phản ảnh, giới thiệu, quảng bá và tôn vinh những giá trị văn hóa độc đáo của đồng bào các dân tộc ít người, đang sinh sống tại thành phố, thể hiện tinh thần gắn kết, hội tụ của các dân tộc trong bối cảnh Đà Nẵng với không gian mới: Đà Nẵng không chỉ được biết đến là thành phố biển, mà còn là nơi hội tụ những sắc màu văn hóa đặc trưng của cộng đồng các dân tộc ít người như Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor… sinh sống bao đời nay ở vùng cao phía Tây thành phố (mới).
Số liệu tính đến cuối năm 2024 cho biết, riêng địa bàn Quảng Nam (cũ) có khoảng 140.590 đồng bào dân tộc thiểu số (chiếm 9,4% dân số toàn tỉnh), cư trú chủ yếu tại 74 xã thuộc 11 huyện. 4 dân tộc định cư lâu đời, tổng số dân khoảng 132.060 người, gồm Cơ Tu (55.091 người), Xơ Đăng (47.268 người), Giẻ-Triêng (23.222 người) và dân tộc Co (6.479 người). Một số huyện có tỷ lệ người dân tộc thiểu số đông, bao gồm Tây Giang (91,4%), Nam Trà My (91,1%), Đông Giang (80,2%), Phước Sơn (72,1%). Thành phố Đà Nẵng (cũ), đồng bào dân tộc Cơ Tu chiếm 27% (1.581 người), 29 dân tộc thiểu số khác chiếm 26,2% (1.546 người) trên tổng số đồng bào dân tộc ít người sinh sống ở địa bàn thành phố (cũ).
Quá trình lập nghiệp, lao động sản xuất, sinh hoạt, ứng xử với thiên nhiên… đồng bào dân tộc thiẻu số đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm sống và tạo nên những bản sắc văn hóa riêng, độc đáo của mỗi tộc người. Chính những giá trị truyền thống đó, góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn hóa của thành phố Đà Nẵng hôm nay.
“Đà Nẵng là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, từng là trung tâm của nền văn hóa Sa Huỳnh, văn minh Chăm-Pa cổ, văn hóa của các tộc người bản địa, và gắn liền với nhiều dấu mốc quan trọng của lịch sử dân tộc. Trải qua nhiều thế hệ, những lớp cư dân Việt trong hành trình Nam tiến đã giao thoa và tiếp biến với văn hóa bản địa, góp phần hình thành nên bản sắc văn hóa xứ Quảng độc đáo.
Những giá trị ấy là di sản vô giá được chúng ta kế thừa, đồng thời là nguồn lực quan trọng góp phần xây dựng một Đà Nẵng đoàn kết, hài hòa và phát triển bền vững”, ông Huỳnh Đình Quốc Thiện phân tích thêm.
Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng 2025, chủ đề “Đa dạng sắc màu văn hóa vùng cao Đà Nẵng” có tâm điểm tổ chức tại Bảo tàng Đà Nẵng, điểm trung tâm và là cơ sở 1 ở số 42 Bạch Đằng, phường Hải Châu, Đà Nẵng.
Đây là nơi diễn ra sự kiện trải nghiệm văn hóa “Cơ Tu-Gether: Cùng nhau dạo bản”, giới thiệu, quảng bá văn hóa của đồng bào dân tộc Cơ Tu, đến gần hơn với công chúng trẻ. Sự kiện có sự kết hợp giữa truyền thông đa nền tảng và các hoạt động trải nghiệm trực tiếp, tạo điều kiện để người trẻ tiếp cận văn hóa qua cả môi trường số và không gian thực tế.Hoạt động chính tại sự kiện gồm: Trưng bày sản phẩm vải dệt, đan lát, trang phục, điêu khắc, khung cửi dệt vải.Hoạt động trải nghiệm: Thử trang phục đồng bào Cơ Tu và chụp ảnh tại booth chụp ảnh, trò chơi tương tác, ẩm thực đồng bào Cơ Tu, may dây buộc tóc bằng vải thổ cẩm, trải nghiệm đan lát Trò chuyện cùng nghệ nhân người đồng bào Cơ Tu. Thăm và khám phá không gian Bếp dân tộc Cơ Tu, Ca Dong và Không gian sản phẩm thủ công truyền thống, nông sản của người Cơ Tu, Ca Dong.
Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng chủ đề “Đa dạng sắc màu văn hóa vùng cao Đà Nẵng”, còn có nhiều hoạt động đa dạng và hấp dẫn dành cho người dân và du khách: Triển lãm 50 hình ảnh “Sắc màu văn hóa vùng cao Đà Nẵng”, phản ảnh phong phú , đa dạng về đời sống và văn hóa của đồng bào các dân tộc Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor, Bhnong. Triển lãm gần 20 bộ trang phục truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số, chủ đề “Sắc sợi”. Người dân và du khách có cơ hội tiếp cận, tìm hiểu, khám phá quy trình và cách thức làm ra các loại trang phục của 5 dân tộc và nhóm tộc người Cơ Tu, Cor, Mường, Ca Dong, Bhnong:
Triển lãm 20 hiện vật điêu khắc tượng gỗ Cơ Tu chủ đề “Hồn gỗ”, phản ánh sinh động những suy nghĩ, mơ ước, thể hiện đời sống tín ngưỡng, nhân sinh quan, thế giới quan của đồng bào về vũ trụ, vạn vật, thể hiện sinh động đời sống, nét sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng. Trình diễn dân ca, dân vũ truyền thống ( điệu múa Tung tung Da dá) của đồng bào dân tộc Cơ Tu, múa cồng chiêng của dân tộc Ca Dong và múa sạp truyền thống.
Bên cạnh đó là hoạt động trải nghiệm, giúp khách đến với không gian ngày hội nắm bắt quy trình thực hiện sản phẩm thủ công truyền thống, bao gồm : Dệt vải thổ cẩm, Đan lát, Điêu khắc tượng gỗ, Làm bánh sừng trâu và Làm rượu cần Phú Túc (của đồng bào Cơ Tu); Đan lát, Xâu hạt cườm làm vòng đeo tay, dây đeo cổ của đồng bào Ca dong.
Trong dịp này, Bảo tàng Đà Nẵng (Cơ sở 2, số 281 Phan Bội Châu, phường Bàn Thạch, địa bàn Tam Kỳ-Quảng nam cũ), cũng tổ chức chương trình Giáo dục di sản “Di sản văn hoá đồng bào Cor”, các em học sinh vừa tham quan không gian trưng bày, nghe giới thiệu về đời sống văn hóa của đồng bào người Cor, vừa tham gia hoạt động trải nghiệm: vẽ trang trí cây Nêu và bộ Gu của người Cor – Di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia. Trong lúc đó , tại Cơ sở 1 (số 42 Bạch Đằng, phường Hải Châu, Đà Nẵng), người dân địa phương và du khách có thể tham gia Gameshow “Lên núi, xuống phố” với nội dung giao lưu, thi tìm hiểu về văn hóa đồng bào các dân tộc thiểu số tại Đà Nẵng.
Năm 2025, cũng năm đánh dấu lần đầu tiên, chương trình Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng, được triển khai đồng thời tại 03 cơ sở của Bảo tàng Đà Nẵng (gồm Cơ sở 1 và 2; Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng, số 78 Lê Duẩn, phường Hải Châu, Đà Nẵng), khẳng định sứ mệnh bảo tồn, tôn vinh và lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống của ngành Bảo tàng./.
Trần Ngọc