Sáng 30/11/2022, Tham luận tại Hội nghị đô thị toàn quốc, đại diện Bộ Nội vụ chỉ ra một số hạn chế, bất cập về tổ chức chính quyền đô thị hiện nay. Bộ Nội vụ đề nghị nghiên cứu mở rộng mô hình không tổ chức HĐND ở quận, phường, đồng thời nghiên cứu kinh nghiệm của các nước về mô hình “Tòa thị chính”, “Thị trưởng” ở đô thị cho phù hợp với đặc thù ở nước ta.
Hiện nay, ngoài mô hình chính quyền đô thị ở 3 thành phố Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM trực thuộc trung ương, còn lại ở các đơn vị hành chính đô thị còn lại đều là cấp chính quyền địa phương (có HĐND và UBND) là chưa có sự phân biệt khác nhau giữa nông thôn và đô thị.
Về các văn bản pháp lý, nhiệm vụ, quyền hạn của quản lý đô thị còn chưa cụ thể và chưa rõ chế độ trách nhiệm của mỗi cấp chính quyền, của mỗi cơ quan và mỗi cá nhân trong bộ máy chính quyền. Cơ chế vận hành bộ máy hành chính đô thị còn bị “cắt khúc” theo từng cấp hành chính trong nội bộ đô thị.
Song song đó, cơ chế điều hành hành chính mang tính tập thể của ủy ban ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả của chính quyền đô thị; vai trò, trách nhiệm cá nhân người đứng đầu (Chủ tịch UBND) chưa rõ ràng.
Trước những bất cập trên, Bộ Nội vụ đề nghị nghiên cứu mở rộng mô hình không tổ chức HĐND ở quận, phường (khu vực nội thành, nội thị) như đang thực hiện ở thành phố Đà Nẵng và TP.HCM, đồng thời nghiên cứu kinh nghiệm của các nước về mô hình “Tòa thị chính”, “ Thị trưởng ” ở đô thị cho phù hợp với đặc thù ở nước ta.
Việc chuyển đổi cách tiếp cận quản lý nhà nước ở đô thị sang quản trị chính quyền đô thị, hướng đến sự tham gia và mở rộng đối thoại ngày càng nhiều của người dân với các công việc của chính quyền đô thị; đồng thời là cơ sở để xây dựng chính quyền đô thị phản ứng nhanh nhạy, hoạt động tốt hơn nhưng với chi phí ít hơn và chịu trách nhiệm giải trình trước người dân.
Đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa các cấp chính quyền từ Trung ương đến từng cấp chính quyền địa phương theo hướng đề cao vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm, phát huy chủ động, sáng tạo, hiệu quả trong hoạt động quản lý của từng cấp chính quyền, bảo đảm cho chính quyền đô thị quyền tự chủ về ngân sách, tổ chức bộ máy, quản lý dân cư, bảo vệ môi trường.
Ngoài ra, Bộ Nội vụ cũng đề nghị hoàn thiện thể chế về tuyển chọn cán bộ, công chức ở đô thị theo hướng đề cao trách nhiệm của người sử dụng, thực hiện nguyên tắc cạnh tranh; đồng thời ban hành chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng làm việc tại đô thị.
Quang Hoàng