Khi quyết định từ Ukraine chuyển đến Tây Ban Nha xây dựng cuộc sống mới, Kuzminov không bao giờ nghĩ rằng nó lại có thể khiến anh ta mất mạng tại đây. Maksim Kuzminov, đại úy thuộc Trung đoàn trực thăng độc lập số 319 của Nga, là phi công đã lái trực thăng quân sự Mi-8 đào tẩu tới Ukraine hồi tháng 8/2023 và nhận khoản tiền thưởng 18,4 triệu hryvnia, tương đương 500.000USSD.
Theo Reuters, tại một cuộc họp báo ở Kiev sau đó, với hai quân nhân Ukraine mặc đồng phục đứng cạnh, Kuzminov nói rằng anh ta muốn giáng một đòn mạnh vào chiến dịch của Nga. “Tôi không muốn đồng lõa với họ”, Kuzminov tuyên bố.
Nhưng đối với Nga, hành động đào tẩu của Kuzminov bị coi là phản bội. Truyền hình nhà nước Nga chiếu cảnh một sĩ quan tình báo nói: “Tôi không nghĩ anh ta sẽ sống đủ lâu để hầu tòa”.
Kuzminov đã có thể chọn ở lại Ukraine. Các sĩ quan tình báo quân đội điều phối cuộc đào tẩu của anh cho biết ban đầu Kuzminov đồng ý gia nhập Quân đoàn Tự do Nga, một nhóm quân tình nguyện Nga chiến đấu cho Ukraine.
Tuy nhiên, hai tháng sau, Kuzminov đã có thể chọn ở lại Ukraine. Các sĩ quan tình báo quân đội điều phối cuộc đào tẩu của anh cho biết ban đầu Kuzminov đồng ý gia nhập Quân đoàn Tự do Nga, một nhóm quân tình nguyện Nga chiến đấu cho Ukraine.
Tuy nhiên, hai tháng sau, Kuzminovthay đổi quyết định, cho hay muốn chuyển đến Tây Ban Nha để làm lại cuộc đời, bất chấp cảnh báo của giới chức Ukraine rằng họ không thể bảo vệ nếu anh ta đến Tây Âu.
Kuzminov đã phớt lờ lời khuyên của các sĩ quan tình báo Ukraine. Anh ta nói với họ rằng Tây Ban Nha là một quốc gia dân chủ và tuân thủ luật pháp, nơi anh ta chắc chắn sẽ được bảo vệ. “Đó là lựa chọn của anh ấy”, một sĩ quan Ukraine nói.
Tháng 10/2023, các quan chức ở Kiev đã cấp cho Kuzminov hộ chiếu Ukraine với số hiệu GG843153 cùng danh tính mới là Igor Shevchenko, 33 tuổi. Với danh tính mới, Kuzminov chuyển đến thị trấn Villajoyosa nhìn ra Địa Trung Hải, Thị trấn này có 36.000 dân, trong đó có 800 người Nga và 1.200 người Ukraine, thành phố Costa Blanca, phía đông nam Tây Ban Nha. Truyền thông Tây Ban Nha đưa tin Kuzminov không có thêm biện pháp bảo vệ nào khác khi chuyển đến nước này.
Kuzminov hẳn đã tính toán rằng anh ta có thể hòa nhập vào cộng đồng người Nga và người Ukraine đông đảo tại đây. Nhưng giới quan sát cho rằng Kuzminov đã phạm sai lầm chết người khi chọn Villajoyosa. Bất kỳ ai trong cộng đồng người Nga và Ukraine ở đây cũng có thể nhận ra anh từ cuộc họp báo ở Kiev.
Kuzminov sống ở khu phố mang tên La Cala, cách bãi biển và đồn cảnh sát hai dãy nhà. Tiện ích chung duy nhất ở đó là một hồ bơi. Hàng xóm cho biết anh ta sống ở tầng 9, tầng trên cùng của một khu chung cư bình thường.
Kuzminov rất kín đáo. Anh ta học chút ít tiếng Tây Ban Nha, ăn sáng đều đặn tại quán cà phê gần nhà và hầu như tránh xa những người Nga đồng hương. Cuộc sống có thể cô đơn, nhưng ít nhất anh vẫn sống.
Kuzminov có lẽ cảm thấy an toàn với cuộc sống khép kín của mình. Ruben, quản lý khu chung cư, cho biết nhiều cư dân trong tòa nhà là người ngoại quốc. Ruben đã một lần tương tác với Kuzminov vào tháng 12/2023, khi ông chỉ cho anh ta nơi vứt rác. Có vẻ như Kuzminov đang sửa sang lại căn hộ.
Ngày 13/2, Kuzminov bị bắn 6 phát trong bãi đậu xe ngầm của khu chung cư.
Không ai trong khu chung cư nghe thấy tiếng súng vào tối hôm đó. Một cư dân lớn tuổi người Tây Ban Nha phát hiện thi thể trên đoạn đường ở tầng hầm tin rằng Kuzminov đã bị xe của nhóm sát thủ cán qua sau khi nổ súng.
Hai nghi phạm được cho là đã bỏ trốn trên một chiếc SUV Hyundai màu trắng. Chiếc xe sau đó được tìm thấy cách hiện trường khoảng 18 km về phía nam, nhưng đã bị thiêu rụi.
Một số nguồn tin cho hay, tình báo Nga đã xác định được vị trí của Kuzminov khi anh ta mời bạn gái cũ đến thăm căn hộ. Nga không thừa nhận liên quan đến cái chết của phi công đào tẩu này, nhưng Giám đốc Cơ quan Tình báo Đối ngoại Nga (SVR) Sergey Naryshkin hôm 20/2 nói Kuzminov “coi như đã chết” từ khi đào tẩu sang Ukraine.
Oleg Sivaev, bố của Kuzimov nói con là ‘kẻ phản bội’ và không bất ngờ trước cái chết của con trai.
Chia sẻ với Telegram Baza Sivaev nói trong video hôm 26/2, “Đương nhiên là tôi đoán được chuyện đó sẽ xảy ra với nó. Không quốc gia nào tôn trọng kẻ phản bội. Nó đã phản bội tổ quốc, phản bội đồng đội chỉ vì vài đồng lẻ”.
Giới chức Tây Ban Nha hôm 13/2 thông báo về vụ giết người ở thị trấn Villajoyosa, trong đó người bị bắn bên ngoài căn hộ của mình là Kuzminov. Theo truyền thông Tây Ban Nha, giới chức nước này chỉ cung cấp danh tính giả cho Kuzminov, không áp dụng biện pháp bảo vệ nào khác.
Ngày 20/2, Giám đốc Cơ quan Tình báo Đối ngoại Nga (SVR) Sergey Naryshkin nói về Kuzminov “coi như đã chết” từ khi đào tẩu sang Ukraine.
“Nga có truyền thống không nói xấu người qua đời, nhưng kẻ phản bội này coi như đã chết khi lên kế hoạch thực hiện hành vi dơ bẩn và tồi tệ đó”, Giám đốc Cơ quan Tình báo Đối ngoại Nga (SVR) Sergei Naryshkin nói hôm nay, khi được đề nghị bình luận vụ phi công đào tẩu Maxim Kuzminov bị bắn chết ở Tây Ban Nha hồi tuần trước.
Đây là lần đầu quan chức tình báo Nga lên tiếng về sự việc kể từ khi Tổng cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (GUR) xác nhận Kuzminov đã chết trong vụ nổ súng ở thị trấn Villajoyosa thuộc tỉnh Alicante, Tây Ban Nha.
Kuzminov, đại úy thuộc Trung đoàn trực thăng độc lập số 319 của Nga, hồi tháng 8/2023 điều khiển trực thăng Mi-8 đáp xuống sân bay Poltava ở Ukraine. Trong video phỏng vấn được GUR công bố sau đó, Kuzminov cho biết đã chủ động liên hệ với giới chức Ukraine và nhận được “đảm bảo về an toàn” cho bản thân cùng gia đình nếu đồng ý đào tẩu và mang theo chiếc Mi-8.
Tướng Kyrolo Budanov, lãnh đạo GUR, cho biết có hai quân nhân Nga khác ở trên chiếc Mi-8 vào thời điểm máy bay hạ cánh. Những người này không biết về kế hoạch đào tẩu của Kuzminov và đã tìm cách chạy trốn khi nhận ra mình đang ở sân bay đối phương, buộc lực lượng Ukraine phải “vô hiệu hóa”. Tuy nhiên, truyền thông Nga nói rằng vết đạn trên thi thể hai quân nhân cho thấy họ bị Kuzminov hạ sát trước khi hạ cánh, khiến Kuzminov có thể bay tới Poltava mà không bị cản trở.
Chy Lê