Lần đầu tiên, cuộc chiến và đời sống thường nhật của những du kích dưới lòng địa đạo Củ Chi được tái hiện một cách chân thực, sinh động bởi dự án phim “Địa Đạo: Mặt trời trong bóng tối” của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên.
Trước ngày khởi chiếu tại các hệ thống rạp từ 04.04.2025, Bùi Thạc Chuyên một đạo diễn có nghề và luôn dấn thân vì nghệ thuật điện ảnh cho biết, anh đã theo đuổi dự án này 11 năm, kể từ ngày làm một bộ phim ngắn 3D về địa đạo Củ Chi năm 2014. Có lẽ đây cũng là lần đầu tiên, một dự án phim truyện Việt Nam huy động được nhiều vũ khí hạng nặng mà Mỹ đã dùng trong cuộc chiến tranh ở miền Nam Việt Nam thời đó như xe tăng M-48 Patton, xe bọc thép tấn công M113 ACAV, máy bay trực thăng UH-1 Iroquois, tàu chiến Giang Thuyền Swift Boat (PCF) Patrol Craft Fast, tàu đổ bộ cỡ nhỏ LCM-8 cùng các loại vũ khí khí tài quân sự khác. Nhờ thế, những pha đọ sức giữa xe tăng, tàu chiến, vũ khí hạng nặng giữa đội quân nhà nghề của Mỹ và những du kích Củ Chi “chân trần chí thép”, hy vọng sẽ được thuyết phục và lôi cuốn người xem.
Bộ phim được hoàn thành sau 12 tháng khởi quay (phim khởi quay vào cuối tháng 2 năm 2024) và 12 tháng chuẩn bị trước đó. Các nhà sản xuất phim đã dành nhiều thời gian để chuẩn bị bối cảnh kỹ lưỡng cho bộ phim này trong đó có việc tái hiện cảnh ngoại – bên ngoài địa đạo (cảnh chiến đấu khốc liệt trên mặt đất, bên bờ sông và trên sông) tại phim trường Hòa Phú của Đài truyền hình TP.HCM (HTV). Đồng thời, những người làm phim họ cũng đã dành nhiều thời gian tìm hiểu và nghiên cứu để tạo nên một lòng địa đạo tại 2 phim trường lớn của HK FILM để có thể quay được những cảnh phim diễn tả được cả cảnh sinh hoạt đời thường và những pha chiến đấu gay cấn, sinh tử của những du kích Củ Chi với lính “chuột chũi” Mỹ dưới lòng địa đạo trong đợt càn quét khốc liệt.
“Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối” có sự góp mặt của diễn viên Thái Hòa, NSƯT Cao Minh và các diễn viên điện ảnh trẻ có nghề như Quang Tuấn, Hồ Thu Anh, Diễm Hằng Lamoon… Để có một bộ phim về cuộc chiến lôi cuốn phản ánh được tinh thần hi sinh, sự gan dạ quả cảm của những du kích Củ Chi ở thời điểm khốc liệt nhất của chiến trường miền Nam, các diễn viên đã rất nhập vai ở mức xả thân với tinh thần yêu nước, tự hào về truyền thống cách mạng kiên trung. Để đảm nhận được tròn vai du kích Củ Chi thời đó theo yêu cầu của đạo diễn, các diễn viên đã phải siết cân và trải qua hai tháng huấn luyện khắc nghiệt tại thao trường về chính trị và nghiệp vụ quân sự với sự hỗ trợ của các sĩ quan thuộc Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh.
Dự án phim “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối” xứng đáng là một trong những sản phẩm nghệ thuật tiêu biểu chào mừng 50 năm hòa bình, thống nhất đất nước.
Theo đạo diễn Bùi Thạc chuyên, lấy cảm hứng từ những sự kiện có thật sau năm 1967, phim điện ảnh “Địa Đạo: Mặt trời trong bóng tối” kể về cuộc sống và chiến đấu của đội du kích 21 người do Bảy Theo (Thái Hoà) chỉ huy tại căn cứ Bình An Đông, Củ Chi. Là một trong những tiểu đội bám trụ địa đạo, đội của Bảy Theo được giao nhiệm vụ hỗ trợ Hai Thưng (Hoàng Minh Triết) “ bảo vệ các thiết bị quân y và thuốc men cho bệnh viện dã chiến.” Nhưng thực chất, nhiệm vụ của họ còn nặng nề hơn nhiều – là bảo vệ địa bàn an toàn để nhóm tình báo chiến lược của Hai Thưng truyền đi những tài liệu mật quan trọng bằng sóng vô tuyến. Các cuộc liên lạc bằng vô tuyến điện từ bị quân đội Mỹ phát hiện và định vị. Từ đây, Bảy Theo, Ba Hương (Hồ Thu Anh), Tư Đạp (Quang Tuấn) cùng các chiến sĩ du kích phải đối diện với các cuộc càn quét địa đạo ngày càng khốc liệt, tinh vi hơn… Trong phim, vợ Bảy Theo hy sinh, con gái (Khánh Ly) cũng là du kích trong đội, Bảy Theo vừa là đội trưởng, vừa là người anh của các chiến sĩ trẻ như Ba Hương (Hồ Thu Anh) rắn rỏi, Út Khờ (Diễm Hằng Lamoon) với giọng hát ngọt ngào hay Ba Hiếu (Nhật Ý)… Khi những trận càn ngày một dồn dập, toàn đội của Bảy Theo thấm mệt trước áp lực, “Chú Sáu” (Cao Minh) một cán bộ cấp trên đã kịp thời đến căn cứ Bình An Đông để động viên họ, tiếp thêm niềm tin và sự quyết tâm. Diễn biến tình yêu của Ba Hương (Hồ Thu Anh) và Tư Đạp (Quang Tuấn là một câu chuyện đẹp, lãng mạn của thời chiến, tạo nên nốt nhạc lạc quan cho phim.
Qua hơn 120 phút, phim “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối” – hứa hẹn đem đến cho khán giả những cảm xúc được đẩy đến mức nghẹt thở bởi hình ảnh bi hùng, những khoảnh khắc sinh tử của những du kích Củ Chi với kẻ địch mạnh hơn mình gấp bội. Đan xen là những chi tiết sinh hoạt đời thường sinh động, chân thực của họ dưới lòng địa đạo mà rất nhiều người dù trải qua chiến tranh cũng không thể hình dung.
Phim điện ảnh “Địa Đạo: Mặt trời trong bóng tối” là một phần trong chuỗi hoạt động thiết thực kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước, khắc họa chân thực cuộc đấu trí căng thẳng, chiến đấu kiên cường để giữ vững trận địa, những hy sinh thầm lặng và tinh thần bất khuất của du kích Củ Chi, căn cứ địa cách mạng kiên trung trong suốt thời kỳ chiến tranh giữ nước. Đây là giai đoạn bi thương nhưng hào hùng, chiến thắng lịch sử, thống nhất đất nước. Bộ phim đem đến cho người xem thêm lời giải cho ý nghĩa của cụm từ “Củ Chi – Đất thép anh hùng”
“Địa Đạo: Mặt trời trong bóng tối” hứa hẹn mang đến những thước phim đầy cảm xúc cho nhiều thế hệ, như lời hồi đáp cho câu hỏi: “Hoà bình có đẹp không?”.
Đây cũng là lần đầu tiên, một bộ phim truyện điện ảnh về đề tài chiến tranh cách mạng với nhiều bối cảnh lớn, tốn kém không sản xuất từ ngân sách của Nhà nước. Doanh nhân Nguyễn Thành Nam, một trong những thành viên góp kinh phí làm bộ phim này nói rằng: “Chúng tôi – là tôi và những người bạn – muốn góp phần làm một cái gì đó có ý nghĩa nhân kỷ niệm 50 năm hòa bình, thống nhất đất nước. Và dự án phim “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối” của Bùi Thạc Chuyên được chọn như là “một cái gì đó” để cùng nhau làm. Mục tiêu lớn nhất của chúng tôi với dự án này là góp phần làm cho giới trẻ quan tâm, tìm hiểu và suy ngẫm về chiến tranh Việt Nam đồng thời giới thiệu cho những người Mỹ một góc nhìn về chiến tranh Việt Nam khác với Hollywood. Và nếu bộ phim thành công về mặt thương mại thì sẽ tạo hứng thú tiếp cho các nhà đầu tư đối với phim về đề tài chiến tranh Cách mạng”.
Ngoài lời cảm ơn lãnh đạo Trung ương và Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Quốc Phòng, Quân Khu 7, Ban Tuyên giáo Thành uỷ TP.HCM, Sở văn hoá thể thao thành phố Hồ Chí Minh… cùng các tổ chức, cá nhân, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cũng không quên gửi lời cảm ơn đến các đồng nghiệp đã nhận lời tham gia bộ phim này. đặc biệt cảm ơn nhưng nhà đầu tư đã tin tưởng và đồng cảm mang đến nguồn lực cho dự án này. Ông nói: “Với tôi, bộ phim này thực sự rất đặc biệt. Chưa có bộ phim nào thúc giục tôi mãnh liệt như thế, bất chấp mọi khó khăn, nhiều lúc tưởng chừng như không thể vượt qua được. Tôi tự hỏi sức mạnh đó là gì? Bắt tay vào làm phim ĐỊA ĐẠO, tôi cảm nhận được niềm tự hào về sức mạnh của dân tộc Việt Nam và tình yêu với Tổ quốc. Tôi cảm nhận được năng lượng của các anh hùng liệt sỹ đã ngã xuống vì độc lập và tự do của Việt Nam đang tiếp sức lực cho tôi. Tôi cảm nhận được sau 50 năm, ngày hoà bình và thống nhất đất nước thực sự đang làm ra những điều tốt đep trong đời sống của tất cả những người Việt Nam ngày hôm nay, trong đó có tôi. Tôi cũng cảm nhận được khát khao cháy bỏng của tất cả chúng ta ở đây khi cùng nhau làm bộ phim này, phải làm sao cho xứng đáng để tưởng nhớ đến các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh thân mình vì tổ quốc, cũng như để cho các thế hệ mai sau có thể hiểu rõ hơn vì sao ngày 30 tháng Tư năm 1975 thực sự là ngày PHƯỚC LÀNH cho tất cả chúng ta. Và, hôm nay là một khởi đầu thực sự tốt đẹp. Sẽ còn nhiều khó khăn thách thức còn đang ở phía trước nhưng tôi tin rằng khi chúng ta làm hết sức mình, bằng sự chân thành và tình yêu, thì sức mạnh và năng lượng sẽ đến”.
Trên trang cá nhân của mình, tiến sĩ Lê Kiên Thành cho biết: Tình cờ, một người bạn giới thiệu với tôi đạo diễn trẻ Bùi Thạc Chuyên và bộ phim sắp làm của nhóm. Chuyên làm cho tôi bất ngờ và thú vị, trước đó tôi có tiếp xúc với vài người trong giới đó và thấy họ khác. Những gì Chuyên làm được đánh giá cao cả ở trong nước và ngoài nước. Rất say mê, không luôn đắm chìm trong ý tưởng và trong công việc mới đúng, giản dị, dễ gần, dễ mến. Hôm nay, Chuyên đi chiếc xe máy cà tàng đến quán bình dân Bánh Canh Đông Hà để cho tôi xem một số việc đã làm của bộ phim sắp tới (2025). Thật tuyệt vời, dù tôi thường rất kiệm lời với phim Việt. Lúc đó, tự nhiên tôi có ý nghĩ, biết đâu cậu ấy chọn mình đóng một vai quần chúng, hay phản diện (dù chỉ thoáng qua) trong bộ phim đó thì thích nhỉ”!
Còn Doanh nhân Nguyễn Thành Nam, một trong những anh – chị đã trao niềm tin bằng tiền cho đạo diễn Bùi Thạc Chuyên làm “Địa đạo”, anh nói: “Tôi xin được cám ơn các bạn tôi, Đinh Hoa, Trung Hà, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, hãng phim HK và các anh chị em diễn viên đã cho tôi được là một phần của dự án phim mơ ước này về địa đạo Củ chi. Lịch sử là nơi để chúng ta rút ra những bài học, có thể áp dụng được vào hôm nay. Địa đạo Củ Chi cùng với Đường Trường sơn đã được các nhà nghiên cứu lịch sử quân sự trên thế giới thừa nhận là những công trình quân sự khoa học và kỳ vĩ. Đã giúp cho một lực lượng yếu hơn rất nhiều có thể đứng vững trước sức ép của đối thủ mạnh hơn về mọi mặt. Đó không thể chỉ là kết quả của sự dũng cảm và lòng yêu nước. Đó phải là kết quả của trí thông minh và sự sáng tạo của những con người luôn bị coi là “bình thường” mà ngày nay chúng ta có thể đang quên mất. Một phần của những bài học đó đã được tôi và các đồng đội trải nghiệm và đạt được những kết quả bước đầu tuy còn khiêm tốn, nhưng đầy hứa hẹn trong công cuộc toàn cầu hóa. Thưa các anh chị em diễn viên, một sĩ quan Mỹ James Zumwalt đã viết một cuốn sách có tên là “Chân trần, Chí thép” bày tỏ sự ngưỡng mộ những người lính Việt cộng. Bìa cuốn sách đó là bức ảnh một du kích đi dép cao su cầm AK. Hệt như đôi dép mà tôi, bạn tôi anh Trung Hà và các bạn đang đi. Bộ phim “Địa đạo” mà các bạn đang tham gia, sẽ là một biểu hiện của tinh thần đó”.
Nhà soạn nhạc người Pháp, Clovis Schneider, người làm nhạc cho phim Địa Đạo đã kể: “Ban đầu tôi định sử dụng nhạc giao hưởng. Nhưng sau khi xem phim, tôi đã suy nghĩ lại. Những du kích Việt cộng là bậc thầy trong việc có thể xoay xở với rất ít nguồn lực. Nhạc phim phải thể hiện được điều đó! Anh bạn tôi, một người hay dị ứng với những kiểu tự hào vớ vẩn của tôi thì có một nhận xét khá thú vị sau khi xem phim: “Bộ phim không có khải hoàn ca. Trên nền nhạc u trầm xuyên suốt, chỉ có một bài hát duy nhất được cất lên. Đó là đoạn cải lương Tần Quỳnh khóc Đơn Hùng Tín và trách La Thành nỡ vì chủ mà ra tay giết bạn.” Tứ hải giai huynh đệ, bốn biển đều là anh em. Nên chiến tranh, suy cho cùng, lúc nào cũng là một cuộc “huynh đệ tương tàn.” Nhưng không phải vì thế mà chúng ta sẽ lãng quên! Chú thằn lằn có thể sống trong hang và có thể lặn dưới nước. Nhưng tốt hơn cả là được thả khỏi lồng để tự do lên mặt đất, cho dù hoang tàn đến đâu…”
Tiếng động cuối hầm có phải bạn không? Trên mặt đất đã ngừng tiếng pháo Nghĩa là quân thù đang tới Địa đạo chìm trong bóng tối lặng im Mặt đất rung dưới làn xích xe tăng Tiếng lửa vòi phun, tiếng cỏ cây bùng cháy Đất nung nóng làn da bỏng rát Dưỡng khí đang cạn dần Mặc kệ lũ côn trùng trốn chạy Bạn ở đâu? Thèm lên trên với mặt trời cháy bỏng Đặt cái chết một lần lên nòng súng Nhẹ tênh Chúng ta ngạt thở quá lâu rồi. Địa đạo Củ Chi Bàn chân ai con dế ngừng kêu Nơi cửa hầm đèn pin lấp loáng Lửa đầu nòng bừng trong bóng tối Những con mắt sáng trong màn đen địa đạo Như mặt trời (“Bạn tôi” - Bùi Thạc Chuyên)
GIẢN THANH SƠN
BOX:
Đề tài: Chiến tranh – Tình Yêu
Đơn vị sản xuất: HK Film
Đơn vị phát hành: Galaxy Studio
Đạo diễn”: Bùi Thạc Chuyên
Diễn viên Thái Hòa: trong vai đội trưởng đội du kích Bảy Theo. NSƯT Cao Minh: trong vai chú Sáu. Diễn viên Quang Tuấn: trong vai Tư Đạp. Diễn viên Hồ Thu Anh: trong vai Ba Hương. Diễn viên Diễm Hằng (Lamoon): trong vai Út Khờ. Diễn viên Nhật Ý: trong vai Ba Hiếu. Diễn viên Khánh Ly: trong vai Cấm. Diễn viên A Tới: trong vai Bảy Sặc. Diễn viên Cao Sang Lê: trong vai Sáu Lập. Diễn viên Hoàng Minh Triết: trong vai Hai Thưng. Diễn viên Anh Tú Wilson: trong vai Lục Tạc.
PHIM ĐIỆN ẢNH “ĐỊA ĐẠO: MẶT TRỜI TRONG BÓNG TỐI” DỰ KIẾN KHỞI CHIẾU TẠI RẠP TỪ NGÀY 04.04.2025
* Những hình ảnh sử dụng tronng bài viết do đạo diễn Bùi Thạc chuyên cung cấp