Cô Nguyệt Ánh, cựu chiến sĩ lái xe của Trung đội nữ lái xe Trường Sơn huyền thoại, kể lại khoảnh khắc hội ngộ người yêu sau gần một thập kỷ xa cách vì chiến tranh. Giọng kể rạng rỡ, đầy niềm vui, nhưng người nghe thì không khỏi bồi hồi, xúc động mãi không nguôi.
Hôm ấy, đúng tròn 50 năm trước, cô Ánh từ bộ đội trở về, đang tham gia tập diễu binh mừng ngày đất nước thống nhất tại Hà Nội thì nghe tin có người đến tìm. Cô không thể ngờ, người xuất hiện trước mặt mình hôm đó lại chính là người từng thề non hẹn biển trước ngày ra trận, nhưng gần chục năm nay bặt vô âm tín, không rõ sống chết. Đã có lúc, cô không còn giữ nổi một tia hy vọng mong manh.
Cả hai cứ đứng nhìn nhau mãi không nói được lời nào, cuối cùng sau khi hỏi thăm nhau một lúc, ông mới ngập ngừng nói, Em… có còn yêu anh không?
Cô Ánh nhỏ nhẹ, không yêu thì em chờ anh đến giờ này làm gì!
Không một lá thư, không một lời nhắn. Chiến tranh quá ác liệt, chẳng ai rõ sống chết thế nào.
Cô và chú quen nhau khi cô mới vừa 17 tuổi, đi thanh niên xung phong, đóng quân gần đơn vị của chú. Một hôm, đơn vị chú tổ chức văn nghệ, chú tham gia biểu diễn, còn cô cùng đồng đội thập thò muốn vào xem nhưng bị bảo vệ chặn lại. Khi ấy, chẳng hiểu sao chú lại có việc ra ngoài, bắt gặp mấy cô thanh niên xung phong đang ngấp nghé bên ngoài, liền xin bảo vệ cho họ vào xem biểu diễn. Biểu diễn xong, chú quay lại hỏi thăm đơn vị, địa chỉ của các cô rồi… ít lâu sau thì đến thăm.
Hóa ra, hôm đó chú đã để ý đến cô. Cô là người cao ráo nhất trong nhóm, lại xinh xắn, tươi tắn và hoạt bát. Nhưng phải mất một thời gian dài tìm hiểu, cô mới nhận lời yêu chú. Cô kể, ngày đó chú đẹp trai, là con trai Hà Nội, nói năng dịu dàng, nhẹ nhàng nên khiến cô cảm mến rồi yêu lúc nào chẳng hay.
Yêu nhau chưa được bao lâu thì chú phải ra chiến trường, vào vùng trọng điểm chiến đấu. Cô cũng mải miết từ đội thanh niên xung phong đến Trung đội nữ lái xe Trường Sơn, quyết cùng dân tộc giữ từng tấc đất quê hương. Từ đó, hai người bặt tin nhau gần chục năm trời.
Tôi hỏi cô: “Chừng ấy năm không tin tức, không một cánh thư, cô có từng… tuyệt vọng? Làm sao cô vẫn có thể chờ đợi được như vậy? Lỡ đâu chú ‘không may’, hoặc giả sử lỡ chú có… người khác? Những tình huống đó không phải không thể xảy ra…”
Cô cười hiền hậu: “Thực ra, ngày ấy cũng có lúc cô lo. Nếu lỡ chú… không may, mình cứ chờ đợi vậy, có khi… ế mất thì sao?! Chú là bộ đội tuyến trong, chiến tranh dữ dội lắm. Công việc của chú là trực chiến, thông đường tại những tuyến trọng điểm cho xe bộ đội, xe hàng đi qua, cực kỳ nguy hiểm, nên cũng chẳng biết thế nào.
Nhưng ngày chia tay, cô và chú đã hẹn: Khi nào hòa bình, nếu cả hai còn sống, sẽ tổ chức đám cưới. Không ai được phép phá vỡ lời hứa đó. Vậy là cô cứ chờ đợi, cứ nhớ thầm vậy thôi. May mắn thay, cả hai còn sống…”
Suốt những năm gian khổ, luôn đứng trước lằn ranh giữa sống và chết, trung đội của cô phải làm lễ truy điệu sống trước ngày ra trận. Cô và chú chưa từng “bắt” được thư của nhau, vì thời đó thư từ rất khó vào đến tận nơi. Tình yêu, sự thủy chung sắt son, bền bỉ đến thế, chỉ dựa vào hai điều mong manh: lời hứa và hy vọng.
Ngày trẻ, cô cao ráo lại xinh đẹp, nên cũng không ít người ngỏ lời. Nhưng cô kể, hễ ai có ý định nói điều gì, cô đều tìm cách lảng tránh. Cô không dám để xảy ra bất kỳ hành động nào khiến người ta có cơ hội đặt vấn đề. Một lòng nguyện sắt son với người chiến sĩ nơi tuyến trong, người không hẹn ngày về.
Ngày gặp nhau, không ôm, không hôn, chỉ biết nhìn nhau, không nói nên lời
Hòa bình lập lại, chú trở về, được về phép ở Hà Nội mà không hề biết cô cũng đang có mặt tại đây. Chú dò hỏi loanh quanh và bất ngờ nghe tin đơn vị cô đang tập diễu binh tại Hà Nội. Chú vội vã chạy ra tìm, và họ có một cuộc hội ngộ, như cô kể.
Từ ngày đó đến nay, họ đã bên nhau tròn 50 năm. Cùng nhau chào đón kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Cùng nhau ngắm nhìn hòa bình, thứ mà họ đã góp phần bằng cả xương máu để giành lấy.
Khi tôi hỏi mãi về chuyện tình yêu xưa, cô cười bảo: Ngày xưa ông ấy là trai Hà Nội dịu dàng lắm, chứ không như bây giờ, hay cau có, chốc lại cãi nhau, giận nhau. Biết thế thì tôi đã… chạy luôn từ ngày ấy rồi!
Tôi níu hỏi: Tình yêu của cô chú đi qua lửa đạn, qua bao khó khăn đến vậy, chắc chú có cau có một chút nhưng vẫn thắm thiết phải không?
Cô Ánh, nay đã gần 80 tuổi, da vẫn trắng, gương mặt rạng ngời, nụ cười tươi giòn, ánh mắt lấp lánh nói: Yêu, vẫn yêu lắm!
Họ đã sống giữa những năm tháng bom đạn khốc liệt, đã chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc và đã yêu bằng một tình yêu bền bỉ, thủy chung, vượt qua mọi khoảng cách và thử thách. Giữa chiến tranh, họ giữ lời hứa bằng niềm tin; trong hòa bình, họ gìn giữ tình yêu bằng sự trân trọng và thấu hiểu. Câu chuyện của họ không chỉ là ký ức đẹp của một thế hệ mà còn là minh chứng xúc động cho sức mạnh của tình yêu giữa những con người từng đi qua lửa đạn. Họ đã sống, đã chiến đấu và đã yêu nhau như thế đấy!
Minh Anh/sưu tầm