Sở hữu khung thân mới, động cơ mạnh mẽ, radar cải tiến cùng tên lửa siêu thanh chuyên dụng, tiêm kích thế hệ năm Su-57M1, chiến đấu cơ thế hệ năm của Nga đang nổi lên như cơn ác mộng mới trên bầu trời, hứa hẹn thay đổi cán cân trong cuộc chiến không đối không ngày càng căng thẳng.
Su-57M1, sức mạnh mới trên bầu trời
Tiêm kích Su-57M1 được trang bị động cơ Saturn AL-51F1 (Izdeliye 30), thế hệ nâng cấp từ AL-41F1 trước đây. Động cơ mới này tạo lực đẩy tới 11.000 kgf (107,9 kN) khi không đốt sau và đạt 18.000 kgf (166,8 kN) khi đốt sau, vượt trội so với dòng AL-41F1S.
Máy bay sở hữu cánh dẫn khí sợi thủy tinh, cấu trúc khí động tối giản và cánh điều hướng răng cưa, giúp giảm diện tích phản xạ radar (RCS) lẫn tín hiệu nhiệt. Điểm bứt phá là khả năng duy trì hành trình liên tục trên Mach 2, với tầm tác chiến khoảng 1.500 km, vượt xa tiêm kích F-35.
Trang bị Radar mảng pha quét điện tử chủ động radar AESA N036 Belka với hơn 1.500 mô-đun phát/thu, Su-57M1 có thể theo dõi đồng thời 60 mục tiêu trên không và tiêu diệt 16 mục tiêu trong số đó, biến nó thành đối thủ khó lường trên bầu trời.
Nắm quyền kiểm soát bầu trời và mặt đất.
Su-57M1 không chỉ thống trị trên không mà còn có thể tấn công đồng thời 4 mục tiêu mặt đất. Hệ thống radar tiên tiến gồm hai radar AESA quét ngang kết hợp với các cảm biến tích hợp dọc thân máy bay, mang lại khả năng nhận diện tình huống 360 độ và tấn công đa hướng – vượt xa radar AN/APG-81 của F-35 cả về tầm phát hiện lẫn năng lực phân loại mục tiêu.
Điểm nhấn đột phá là hệ thống điện tử hàng không ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Chỉ với một nút bấm, Su-57M1 có thể tự động kiểm tra tình trạng trước chuyến bay và sẵn sàng cho nhiệm vụ. Trong tác chiến, AI sẽ hợp nhất dữ liệu từ mọi cảm biến, đưa ra gợi ý chiến thuật và giảm tải cho phi công, tương tự khái niệm “cognitive cockpit” trong chương trình NGAD của Mỹ hay Tempest của Anh. Nhờ đó, Su-57M1 được kỳ vọng sẽ gia tăng đáng kể khả năng sống sót trước môi trường tác chiến điện tử dày đặc và cả mối đe dọa ngày càng lớn từ máy bay không người lái.
Kho vũ khí ẩn trong bóng tối
Để vừa duy trì tốc độ siêu thanh, vừa bảo toàn khả năng tàng hình, Nga đã phát triển tên lửa Izdeliye 810 đặt trong khoang trong của Su-57M1. Loại tên lửa này dài 4 mét, nặng 400 kg, nhẹ hơn R-37M nhưng đạt tốc độ khủng khiếp Mach 7–9, mang đầu đạn 40–60 kg với tầm bắn khoảng 300 km. Dù thua kém R-37M về tầm xa (400 km), Izdeliye 810 lại gần như “vô hình” trên radar, khiến đối phương cực khó phát hiện.
Không chỉ dựa vào hỏa lực, Su-57M1 còn kế thừa họng phun điều khiển lực đẩy 3D đặc trưng của Sukhoi, cho phép phi công thực hiện những thao tác cực hạn sau khi mất lực nâng – yếu tố sống còn trong không chiến tầm gần. Kết hợp với các tên lửa tầm ngắn có khả năng khóa mục tiêu ở góc lệch lớn, Su-57M1 sở hữu độ cơ động siêu việt, tạo lợi thế chiến thuật rõ rệt trong những pha “đấu tay đôi” trên bầu trời.
Lực lượng song hành: người và máy
Su-57M1 được thiết kế để hoạt động kết hợp với máy bay chiến đấu không người lái S-70 Okhotnik-B, tạo thành “cặp bài trùng” giúp áp chế hiệu quả hệ thống phòng không đối phương. Mô hình chiến đấu hợp nhất giữa có người lái và không người lái này gợi nhớ tới các dự án phương Tây như Skyborg hay Ghost Bat, phản ánh tham vọng của Nga trong việc khẳng định vị thế trong mạng lưới tác chiến không quân thế hệ mới.
Với mức giá khoảng 50 triệu USD/chiếc, chỉ bằng một nửa so với F-35, Su-57M1 trở thành giải pháp hấp dẫn cho những quốc gia không muốn hoặc không thể tiếp cận máy bay phương Tây. Tuy nhiên, lực lượng Su-57 của Nga hiện mới chỉ khoảng 15 chiếc, bao gồm cả các mẫu thử nghiệm. Các lệnh trừng phạt từ phương Tây đang tạo ra rào cản lớn cho quá trình sản xuất hàng loạt, và Moscow cũng tỏ ra thận trọng khi hạn chế triển khai Su-57 tại Ukraine nhằm bảo vệ công nghệ nhạy cảm.
Với động cơ cải tiến, radar mảng pha, hệ thống điện tử hàng không ứng dụng AI và kho vũ khí siêu thanh, Su-57M1 phản ánh cách tiếp cận riêng của Nga về thế hệ tiêm kích thứ năm. Thay vì theo đuổi tàng hình tuyệt đối như F-35, Su-57M1 đặt trọng tâm vào tầm hoạt động, tốc độ và sức mạnh sát thương, phục vụ chiến lược kiểm soát các vùng không phận tranh chấp ác liệt.
Lợi thế của Nga nằm ở chỗ Su-57M1 không chỉ tồn tại trên bản vẽ hay các cuộc trình diễn, mà còn có chiến trường Ukraine làm “phòng thí nghiệm” thực chiến. Đây là môi trường khốc liệt giúp Moscow rút ngắn quá trình thử nghiệm, tinh chỉnh và nâng cấp tiêm kích thế hệ năm này. Chính yếu tố “thử lửa” trong chiến tranh thật khiến Su-57M1 trở thành nỗi lo ngại thường trực với phương Tây, bởi nó không chỉ là một dự án tham vọng, mà đang từng bước biến thành một công cụ răn đe chiến lược thực sự trên bầu trời châu Âu.
Thế Nguyễn