Ngày 12/6/2025, tờ báo Bild, một trong những nhật báo có lượng phát hành lớn nhất nước Đức đăng tải bài viết gây chú ý mang tựa đề “Bình luận về bản tuyên ngôn của SPD: Cứ như thể là Putin đã đồng viết nó”, do nhà báo Julian Röpcke, biên tập viên mảng Chính sách an ninh và xung đột, chấp bút. Bài viết nhanh chóng dấy lên tranh luận trong nội bộ chính giới Đức khi công khai chỉ trích bản tuyên ngôn mới của đảng Dân chủ Xã hội (SPD), liên hệ các quan điểm của đảng này với lập trường của Tổng thống Nga Vladimir Putin trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị tại châu Âu chưa hạ nhiệt.
“Đảm bảo hòa bình ở châu Âu thông qua năng lực phòng thủ, kiểm soát vũ khí và sự hiểu biết”, đó là tiêu đề mang đậm tính biểu tượng của bản tuyên ngôn do các nghị sĩ Quốc hội Đức Rolf Mützenich và Ralf Stegner khởi xướng, cùng với chữ ký ủng hộ của khoảng 140 nhân vật uy tín thuộc đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD). Tuy nhiên, điều khiến dư luận dậy sóng không nằm ở tên gọi mỹ miều, mà ở nội dung cho rằng nước Nga, quốc gia đang tiến hành chiến tranh xâm lược vẫn “nên có tiếng nói” trong việc định hình trật tự hòa bình và an ninh tại châu Âu. Một luận điểm mà nhà báo Julian Röpcke nhận định là phi lý, khi đặt ra câu hỏi gay gắt: Liệu có thể chấp nhận để một kẻ xâm lược có quyền tham gia định đoạt số phận của chính nạn nhân mà họ đang tấn công?
Thứ nhất, SPD tuyên bố muốn bảo vệ các “lợi ích hợp pháp” của Nga. Nhưng cần đặt câu hỏi: “lợi ích” ấy cụ thể là gì? Phải chăng đó là quyền can thiệp vào Ukraine, hay thậm chí là ảnh hưởng tại các quốc gia có chủ quyền như Estonia, Latvia và Lithuania? Ngôn ngữ này từng được chính Tổng thống Nga Vladimir Putin sử dụng để biện minh cho chiến tranh xâm lược, cũng như những lời đe dọa nhằm vào châu Âu. Trong thực tế, cái gọi là “lợi ích hợp pháp” của Moscow từ lâu đã đồng nghĩa với tham vọng mở rộng lãnh thổ và chia rẽ châu Âu, điều mà cả Điện Kremlin lẫn các nhân vật như Donald Trump đều gợi nhắc bằng những tuyên bố gần đây.
Thứ hai, ông Stegner và các đồng sự bày tỏ mong muốn “tái khởi động đối thoại với Nga” và xây dựng “trật tự an ninh được tất cả các bên ủng hộ”. Về mặt hình thức, đây là một ý tưởng nghe đầy thiện chí. Nhưng trong bối cảnh thực tế, nó gần như là bản sao của đề xuất mà cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra từ nhiều tháng trước, một ý tưởng đã bị giới phân tích bác bỏ vì không tính đến bản chất của một nước Nga đang theo đuổi chủ nghĩa đế quốc và chính sách chiến tranh không khoan nhượng.
Thứ ba, bản tuyên ngôn bày tỏ quan điểm phản đối việc tăng ngân sách quốc phòng Đức, với lập luận rằng hiện không tồn tại “bất kỳ lý do chính sách an ninh nào” để làm vậy. Một tuyên bố khó hiểu trong bối cảnh mà châu Âu vừa chứng kiến hàng loạt hành động quân sự của Nga: từ cuộc chiến Gruzia 2008, sáp nhập Crimea 2014 đến cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 vẫn đang tiếp diễn. Câu hỏi đặt ra là: những người ủng hộ tuyên ngôn này đã bỏ lỡ hai thập kỷ hành động quân sự của Nga, hay họ đơn giản là từ chối nhìn nhận mối đe dọa đó? Việc tiếp tục né tránh đầu tư vào năng lực phòng thủ không chỉ làm suy yếu nước Đức mà còn mở toang cánh cửa cho tham vọng của Putin tại vùng Baltic và xa hơn nữa.
Thứ tư, bản tuyên ngôn kêu gọi không cho phép Mỹ triển khai tên lửa tầm trung tại Đức, với lý do nếu làm vậy, Đức sẽ trở thành “mục tiêu tấn công ngay từ phút đầu tiên” của Nga. Quan điểm này bộc lộ hai điểm yếu nghiêm trọng. Một mặt, nó phớt lờ thực tế rằng Đức, với tư cách là quốc gia NATO chủ chốt đã và đang lưu trữ vũ khí hạt nhân Mỹ nhằm duy trì khả năng răn đe. Mặt khác, nó khiến người ta đặt câu hỏi: ai thực sự là mối đe dọa nếu Nga sẵn sàng “leo thang” chỉ vì phương Tây tái vũ trang? Câu trả lời rõ ràng: lập luận trong tuyên ngôn chỉ có thể hợp lý nếu nhìn từ quan điểm của Điện Kremlin.
Tựu trung, những đề xuất trong bản tuyên ngôn không chỉ làm suy yếu vị thế chiến lược của Đức và châu Âu, mà còn khơi dậy thêm khát vọng bành trướng của Putin. Bởi nếu có điều gì mà nhà lãnh đạo Nga luôn coi thường nhưng không ngần ngại khai thác, thì đó chính là sự ngây thơ và thiếu quyết đoán của giới lãnh đạo phương Tây, những người vẫn bị dư luận Nga mỉa mai như “những kẻ ngốc hữu ích”.
Trong bối cảnh an ninh châu Âu đang đứng trước những thách thức nghiêm trọng chưa từng có kể từ sau Chiến tranh Lạnh, những quan điểm mềm mỏng như trong tuyên ngôn của SPD không chỉ thiếu thực tế mà còn tiềm ẩn nguy cơ tiếp tay cho các mưu đồ bành trướng từ Moscow. Hòa bình không thể được gìn giữ bằng ảo tưởng đối thoại một chiều hay sự từ chối củng cố năng lực phòng thủ chính đáng. Lịch sử đã nhiều lần chứng minh: nhượng bộ trước áp lực từ các thế lực hiếu chiến không mang lại hòa bình – mà chỉ kéo dài thời gian cho cuộc khủng hoảng tiếp theo. Và trong cuộc chơi quyền lực này, sự ngây thơ không bao giờ là một lợi thế.
Hồ Ngọc Thắng/nguồn: https://www.bild.de/politik/meinung-kommentare-kolumnen/das-manifest-der-spd-als-haette-es-putin-selbst-geschrieben-6849517cbc77b34b10294f4c