Theo AFP, Tập đoàn SpaceX đã vô hiệu hóa hơn 2.500 thiết bị thu internet Starlink tại Myanmar sau khi phát hiện chúng bị các đường dây lừa đảo trực tuyến toàn cầu lợi dụng. Trước đó, một ủy ban lưỡng đảng thuộc Quốc hội Hoa Kỳ vừa khởi động cuộc điều tra nhằm làm rõ vai trò của Starlink, công ty cung cấp dịch vụ Internet vệ tinh thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk. Cuộc điều tra tập trung vào nghi vấn Starlink đã hỗ trợ kết nối mạng cho các trung tâm lừa đảo quy mô lớn tại Myanmar, bị cáo buộc chiếm đoạt hàng tỷ USD từ nạn nhân trên toàn cầu.
Vô hiệu hóa hơn 2.500 thiết bị Starlink tại Myanmar.
Tập đoàn SpaceX cho biết đã vô hiệu hóa hơn 2.500 thiết bị thu Internet vệ tinh Starlink tại Myanmar, sau khi phát hiện chúng bị các đường dây lừa đảo trực tuyến quy mô toàn cầu lợi dụng để điều hành hoạt động. Động thái này diễn ra trong bối cảnh quốc tế gia tăng sức ép yêu cầu kiểm soát việc sử dụng công nghệ vệ tinh tại các khu vực “xám”, nơi pháp luật yếu kém và tội phạm mạng hoạt động mạnh.
Phó Chủ tịch phụ trách kinh doanh của Starlink cho biết, các thiết bị nói trên bị cắt dịch vụ vì được xác định hoạt động gần nhiều trung tâm lừa đảo dọc biên giới Myanmar, khu vực lâu nay được coi là “điểm nóng” của các băng nhóm tội phạm mạng xuyên quốc gia. Theo vị này, việc tạm ngừng dịch vụ là biện pháp cần thiết nhằm bảo vệ tính liêm chính của hệ thống và ngăn chặn việc công nghệ Starlink bị lợi dụng cho mục đích phi pháp.
Theo các báo cáo truyền thông quốc tế, nhiều nhóm tội phạm đã lợi dụng tình trạng quản lý lỏng lẻo tại khu vực biên giới Myanmar để dựng nên các trung tâm lừa đảo, vận hành quy mô hàng nghìn người và nhắm mục tiêu vào nạn nhân trên khắp thế giới. Các khu phức hợp này thường được bảo vệ nghiêm ngặt, hoạt động dưới vỏ bọc doanh nghiệp công nghệ, song thực chất là nơi giam giữ, cưỡng ép lao động và tổ chức các chiến dịch lừa đảo trực tuyến.
Gần đây, quân đội Myanmar đã tiến hành đột kích một trong những trung tâm lớn nhất tại khu vực này, thu giữ khoảng 30 thiết bị đầu cuối Internet vệ tinh Starlink. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định đây chỉ là biện pháp mang tính tượng trưng, khi mạng lưới tội phạm đã kịp phân tán hoạt động và tiếp tục mở rộng hạ tầng kỹ thuật nhờ nguồn thiết bị được tuồn qua biên giới Thái Lan và Campuchia.
Phó Chủ tịch phụ trách kinh doanh của Starlink cho hay các thiết bị này đã bị cắt dịch vụ do hoạt động gần những trung tâm lừa đảo ở khu vực biên giới Myanmar.
Mỹ điều tra Starlink vì liên quan đến các ổ lừa đảo ở Myanmar
Một ủy ban lưỡng đảng thuộc Quốc hội Hoa Kỳ vừa khởi động cuộc điều tra nhằm làm rõ vai trò của Starlink, công ty cung cấp dịch vụ Internet vệ tinh thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk. Cuộc điều tra tập trung vào nghi vấn Starlink đã hỗ trợ kết nối mạng cho các trung tâm lừa đảo quy mô lớn tại Myanmar, bị cáo buộc chiếm đoạt hàng tỷ USD từ nạn nhân trên toàn cầu.
Theo các báo cáo truyền thông trước đó, nhiều nhóm tội phạm đã lợi dụng tình trạng quản lý lỏng lẻo tại khu vực biên giới Myanmar để thiết lập các trung tâm lừa đảo, nhắm vào nạn nhân trên toàn thế giới. Gần đây, quân đội Myanmar đã đột kích một trong những trung tâm lừa đảo lớn nhất tại nước này, thu giữ 30 thiết bị đầu cuối Internet vệ tinh Starlink.
Cuộc điều tra được công bố sau khi hãng tin AFP phát hiện hàng loạt thiết bị thu tín hiệu Starlink xuất hiện trên mái các khu phức hợp lừa đảo tại thị trấn Myawaddy, gần biên giới Thái Lan. Dù chưa được cấp phép hoạt động tại Myanmar, Starlink đã trở thành nhà cung cấp Internet lớn nhất nước này chỉ trong ba tháng, theo dữ liệu của Cơ quan Đăng ký Internet khu vực châu Á – Thái Bình Dương (APNIC).
Các khu phức hợp như KK Park, được xem là “thủ phủ” của các trung tâm lừa đảo và buôn người, nay phủ kín các chảo vệ tinh Starlink, sau khi Thái Lan cắt đường truyền Internet và điện ở khu vực biên giới. Hình ảnh vệ tinh cho thấy có tới 80 chảo Starlink trên mái của một tòa nhà duy nhất.
Ủy ban Kinh tế chung của Quốc hội Mỹ xác nhận đã bắt đầu cuộc điều tra từ tháng 7 năm nay, với quyền yêu cầu tỷ phú Elon Musk ra điều trần. Thượng nghị sĩ Maggie Hassan, đại diện đảng Dân chủ và là thành viên chủ chốt của ủy ban, kêu gọi ông Musk chặn dịch vụ Starlink tại các “nhà máy lừa đảo”. “Người dân Mỹ nhận ngày càng nhiều tin nhắn và cuộc gọi lừa đảo, ít ai biết rằng chúng có thể được điều hành từ nửa vòng trái đất nhờ Internet của Starlink,” bà Hassan nói.
Cựu công tố viên bang California, Erin West, hiện lãnh đạo nhóm chống tội phạm mạng Operation Shamrock gọi việc Starlink “tiếp tay” cho hoạt động này là “đáng phẫn nộ”. Bà cho biết đã cảnh báo Starlink từ tháng 7/2024 về việc các băng nhóm tội phạm Trung Quốc sử dụng công nghệ của họ, nhưng không nhận được phản hồi.
Theo Bộ Tài chính Mỹ, công dân Hoa Kỳ là nhóm nạn nhân lớn nhất của các đường dây lừa đảo hoạt động tại Đông Nam Á, với tổng thiệt hại ước tính lên tới 10 tỷ USD trong năm 2024, tăng 66% so với năm trước. Liên Hợp Quốc cho biết có khoảng 120.000 người đang bị cưỡng ép tham gia các hoạt động lừa đảo tại Myanmar, chủ yếu trong các khu vực do lực lượng dân quân thân chính quyền kiểm soát.
Dù Trung Quốc, Thái Lan và Myanmar từng tuyên bố “xóa sổ” các trung tâm lừa đảo vào tháng 2/2025, hình ảnh vệ tinh gần đây cho thấy hoạt động xây dựng của các băng nhóm tội phạm vẫn diễn ra mạnh mẽ. Hàng chục tòa nhà mới, tuyến đường và bến phà bí mật tiếp tục mọc lên dọc sông Moei, khu vực ngăn cách giữa Myanmar và Thái Lan.
SpaceX, công ty mẹ của Starlink hiện chưa đưa ra phản hồi trước các cáo buộc cho rằng dịch vụ của họ đã “tiếp tay” cho hoạt động của các ổ nhóm lừa đảo tại Myanmar.
Động thái vô hiệu hóa thiết bị của SpaceX được xem là bước đi quan trọng nhằm ngăn chặn việc công nghệ Starlink bị lợi dụng cho mục đích phi pháp. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định cuộc chiến chống các trung tâm lừa đảo tại Đông Nam Á vẫn đối mặt nhiều thách thức, khi chính quyền một số khu vực ở Myanmar và Campuchia được cho là tiếp tay hoặc dung túng cho hoạt động này. Các chuyên gia cho rằng, để dẹp bỏ triệt để tệ nạn, Hiệp hội ASEAN cần thể hiện lập trường kiên quyết hơn với hai quốc gia trên, tăng cường phối hợp điều tra, chia sẻ dữ liệu và kiểm soát hạ tầng viễn thông xuyên biên giới.
Vũ Phú