Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, trong tháng 11/2025, nhiều hình thái thời tiết nguy hiểm dự kiến ảnh hưởng đến nhiều khu vực trên cả nước. Đáng chú ý, khu vực Biển Đông có khả năng xuất hiện từ 1–2 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới, tương đương mức trung bình nhiều năm (1,5 cơn trên Biển Đông, 0,9 cơn ảnh hưởng đất liền Việt Nam).
Trong thời kỳ dự báo, khu vực từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa, Đắk Lắk có khả năng xuất hiện các đợt mưa lớn trên diện rộng. Ở phía Tây Lâm Đồng và khu vực Nam Bộ, nhiều ngày có mưa rào và dông, cục bộ có nơi mưa vừa, mưa to.
Tổng lượng mưa tại Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nam Bộ dự báo xấp xỉ trung bình nhiều năm, riêng Tây Bắc Bộ có khả năng thấp hơn 10–30%. Các khu vực còn lại trên cả nước có lượng mưa cao hơn trung bình nhiều năm từ 10–25%, đặc biệt từ phía Nam Quảng Trị đến Đắk Lắk có thể vượt mức trung bình 25–40% trong cùng thời kỳ.
Nhiệt độ trung bình tại hầu hết các khu vực trên cả nước trong thời kỳ dự báo thấp hơn khoảng 0,5°C so với trung bình nhiều năm. Riêng khu vực từ Nghệ An đến Thừa Thiên Huế, nhiệt độ có xu hướng thấp hơn từ 0,5–1°C so với cùng thời kỳ trung bình nhiều năm.
Phó Trưởng phòng Dự báo Khí hậu, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, bà Trần Thị Chúc, cho biết trong thời gian tới, không khí lạnh có xu hướng gia tăng cả về tần suất và cường độ. Trên phạm vi cả nước, có thể xuất hiện nhiều hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Bà Chúc cũng cảnh báo, bão, áp thấp nhiệt đới và không khí lạnh có thể gây gió mạnh, sóng lớn trên biển, ảnh hưởng đến hoạt động tàu thuyền. Trên đất liền, cần đề phòng mưa lớn gây lũ lụt, ngập úng vùng trũng và sạt lở đất vùng núi, cùng với dông, lốc, sét có thể tác động tiêu cực đến giao thông, sản xuất và sức khỏe cộng đồng.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, thời tiết xuất hiện nhiều hiện tượng nguy hiểm, cực đoan như mưa lớn trong thời gian ngắn, lũ quét, sạt lở đất… Các chuyên gia khuyến nghị chính quyền các cấp và người dân cần thường xuyên cập nhật thông tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn ngắn hạn (1–3 ngày) để kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất, phương án ứng phó phù hợp. Đặc biệt, cần chú trọng vận hành hồ chứa an toàn, bảo đảm an toàn công trình, vùng hạ du và giảm thiểu thiệt hại cho hoạt động sản xuất, dân sinh.
Trong tháng 10/2025, trên Biển Đông đã xuất hiện 2 cơn bão (số 11 và 12) và 1 áp thấp nhiệt đới. Tại khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa đến Bắc Nghệ An xuất hiện nhiều ngày có mưa, trong đó xảy ra 2 đợt mưa diện rộng: từ ngày 6- 8/10 và từ ngày 13-16/10, tập trung ở Đông Bắc Bộ và Thanh Hóa đến Bắc Nghệ An.
Đợt mưa từ ngày 6-8/10 do ảnh hưởng của bão số 11, sau đó chịu ảnh hưởng hoàn lưu của vùng áp thấp suy yếu từ cơn bão nên khu vực Đông Bắc của Bắc Bộ, phía Nam Tuyên Quang (Tuyên Quang cũ), Thái Nguyên và Hà Nội có mưa to đến rất to với tổng lượng mưa phổ biến 150-250mm, có nơi trên 300mm, riêng khu vực Thái Nguyên 250-350mm, có nơi trên 450mm; các nơi khác ở Bắc Bộ và Thanh Hóa-Nghệ An có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến 70-120mm, có nơi trên 150mm.
Khu vực từ Nam Nghệ An đến Quảng Ngãi và phía Đông các tỉnh Gia Lai – Đắk Lắk liên tục có mưa từ sau ngày 9/10. Khu vực xảy ra 3 đợt mưa lớn diện rộng từ ngày 9-10/10, từ ngày 16-20/10 và từ ngày 23-30/10; trong đó đáng lưu ý đợt mưa lớn từ ngày 23-31/10 đã có mưa rất to, riêng ngày 31/10, vùng mưa lớn tập trung tại các tỉnh từ Nam Nghệ An đến Quảng Trị. Tổng lượng mưa cả đợt phổ biến từ 150-450mm, có nơi trên 550mm, đặc biệt tại Huế và Đà Nẵng có tổng lượng mưa trên 1.000mm như tại Nam Đông (Huế) 1.772mm, Trà My (Đà Nẵng) 1.545mm, A Lưới (Huế) 1.236mm.
Trong tháng, khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ có nhiều ngày mưa dông trên diện rộng, một số ngày xuất hiện mưa vừa đến mưa to. Đáng chú ý, trong các đợt mưa lớn đã nêu ở trên, nhiều địa phương ghi nhận lượng mưa ngày và tổng lượng mưa tháng vượt giá trị lịch sử, phản ánh xu hướng thời tiết cực đoan gia tăng trong khu vực.
Thiên tai, hệ quả từ cả thiên nhiên và con người
Thời gian qua, Việt Nam liên tiếp phải đối mặt với nhiều hình thái thiên tai khốc liệt: bão mạnh, mưa lớn cực đoan, lũ quét, sạt lở đất, hạn hán và xâm nhập mặn. Tần suất và mức độ nguy hiểm của các hiện tượng này ngày càng gia tăng, gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản, hạ tầng và sinh kế của người dân trên khắp cả nước.
Nguyên nhân không chỉ xuất phát từ biến đổi khí hậu toàn cầu khiến thời tiết trở nên khó lường, cực đoan hơn, mà còn đến từ tác động tiêu cực của con người đối với môi trường: phá rừng; khai thác thủy điện, khai thác tài nguyên quá mức; bê tông hóa đô thị làm giảm khả năng tự điều hòa của tự nhiên.
Trong bối cảnh đó, việc tăng cường dự báo, cảnh báo sớm, nâng cao nhận thức cộng đồng và thúc đẩy hành động bảo vệ môi trường là những giải pháp cấp thiết. Chỉ khi con người sống hài hòa hơn với thiên nhiên, Việt Nam mới có thể giảm thiểu thiệt hại và thích ứng hiệu quả với thiên tai trong tương lai.
Hoàng Hạnh