Thiếu hụt nhân lực đã trở thành vấn đề chính đối với quân đội Ukraine khi Kiev buộc phải dần dần nhượng bộ trước bước tiến của Nga. Vào tháng 6/2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin ước tính Ukraine mất 50.000 quân mỗi tháng. Ông cho rằng, việc huy động quân của Ukraine không giải quyết được tình trạng thiếu hụt nhân lực.
Các phóng viên của báo Tây Ban Nha El Pais đã đến thị trấn tiền tuyến Kurakhovo ở vùng Donetsk, khu vực hiện do Kiev kiểm soát, ở miền Đông Ukraine. Các phóng viên cho biết, những bước tiến của Nga trong khu vực này đồng nghĩa với việc lực lượng Kiev sẽ sớm phải rút lui để tránh bị bao vây.
Trưởng nhóm báo chí của Bộ Quốc phòng Ukraine nói với El Pais rằng vấn đề chính của Kiev “không phải là vũ khí, mà là con người”.
“Không ai muốn tham gia quân đội. Các lữ đoàn nói với chúng tôi rằng họ không thể luân chuyển quân, họ đã kiệt sức. Sẽ không còn nhân lực để tiếp tục chiến đấu”, quan chức Ukraine cho biết.
Nhiều quân nhân Ukraine được El Pais phỏng vấn cũng chia sẻ quan điểm tương tự.
“Tại sao chúng tôi lại rút lui? Bởi vì chúng tôi không được luân chuyển, chúng tôi không được nghỉ ngơi, chúng tôi mất nhuệ khí chiến đấu”, một sĩ quan Ukraine chiến đấu ở Kurakhovo tiết lộ.
Yevgeny Churbanov, một sĩ quan của Lữ đoàn Dù 46, cho biết binh lính trong đơn vị của ông phải giữ vị trí trong 3 tháng mà không được luân chuyển, trong khi một năm trước, thời gian luân chuyển không bao giờ quá một tháng. Thậm chí, trong năm đầu tiên của cuộc xung đột, các binh lính thường được luân chuyển 4 ngày một lần.
Một trong những lý do chính dẫn đến tình trạng trên là Ukraine thiếu quân để điều động luân phiên thay thế lực lượng chiến đấu trên tiền tuyến. Các lữ đoàn hiếm khi được nghỉ ngơi và phải chiến đấu liên tục trên mặt trận kéo dài hơn 1.000km.
Điều này buộc những người lính phải ở lại tiền tuyến trong một thời gian rất dài mà không được nghỉ ngơi. Với tình hình giao tranh dữ dội liên tục và các đơn vị chiến đấu sẽ kiệt sức và nảy sinh tâm lý chán nản.
Một số người đã liên tục ở trong vùng chiến sự kể từ tháng 2/2022. Họ chỉ có thể có kỳ nghỉ ngắn 10 ngày với tần suất 2 lần một năm. Một số binh lính đã không về nhà hoặc gặp gia đình trong hơn một năm.
Việc không thể cho binh lính nghỉ ngơi đầy đủ gây ra một vòng luẩn quẩn: Binh sĩ mệt mỏi, kiệt sức và đào ngũ, từ đó tình trạng thiếu người trở nên trầm trọng hơn và lại càng khó sắp xếp cho các quân nhân nghỉ hơn.
Ngoài ra, một số binh sĩ Ukraine cảm thấy không công bằng vì trong khi họ phải liên tục phục vụ trên tuyến đầu thì nhiều quân nhân tuyến sau chưa bao giờ được điều động lên phía trên để chiến đấu.
Các quan chức Ukraine từ lâu đã lên tiếng báo động về tình trạng suy giảm quân số trong quân đội. Để giải quyết vấn đề này, đầu năm nay, Kiev đã hạ độ tuổi nhập ngũ từ 27 xuống 25 và thắt chặt đáng kể các quy định về huy động quân.
Tuần trước, truyền thông Ukraine đưa tin, theo Văn phòng Tổng công tố của nước này, đã có gần 60.000 vụ án hình sự liên quan đến việc rời bỏ các đơn vị quân đội hoặc nơi đóng quân trái phép kể từ năm 2022. Gần 30.000 vụ phạm tội liên quan đến đào ngũ đã được ghi nhận trong cùng kỳ và số lượng các hành vi vi phạm như vậy đã tăng gấp nhiều lần trong những tháng gần đây.
Quy mô đào ngũ đã trở nên nghiêm trọng tới mức Verkhovna Rada (Quốc hội Ukraine) đã thông qua Luật số 11322 vào ngày 20/8, trong đó quy định rằng lần đào ngũ đầu tiên của binh lính sẽ không bị khép vào tội hình sự. Luật này cho phép người lính trong lần đào ngũ đầu tiên có thể trở về đơn vị của mình mà không bị trừng phạt, nếu chỉ huy của anh ta đồng ý.
Ukraine cũng ra thêm luật huy động, nhằm lập một cơ sở dữ liệu điện tử về những người có thể tham gia quân đội. Điều này được cho sẽ giúp kiểm soát nam giới dễ hơn, và cũng giúp thúc đẩy huy động thêm lực lượng ra tiền tuyến nhằm luân phiên cho các binh sĩ đã chiến đấu dài ngày.
Chy Lê