Ngày 16/7/2025, Tạp chí The Business Standard (Bangladesh) đưa tin, Indonesia đã đạt được một thỏa thuận thương mại quan trọng với Hoa Kỳ sau quá trình đàm phán được mô tả là “cuộc đấu tranh phi thường”. Thỏa thuận này giúp giảm mức thuế suất đề xuất của Mỹ đối với hàng xuất khẩu từ Indonesia từ 32% xuống còn 19%, mở ra cơ hội lớn cho nền kinh tế quốc gia Đông Nam Á.
Trước đó, ngày 15/7/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết một thỏa thuận thương mại đã được ký kết sau cuộc điện đàm với Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto. Đây là một trong số ít thỏa thuận mà chính quyền Trump đạt được trước thời hạn chót đàm phán vào ngày 1/8.
“Đây là một cuộc đấu tranh phi thường của nhóm đàm phán của chúng tôi do Bộ trưởng Điều phối Kinh tế dẫn đầu”, Hasan Nasbi, người phát ngôn của Tổng thống Indonesia, phát biểu với các phóng viên hôm thứ Tư.
Người phát ngôn Tổng thống Indonesia, ông Hasan Nasbi, cho biết Tổng thống Prabowo Subianto đã có cuộc đàm phán trực tiếp qua điện thoại với Tổng thống Mỹ Donald Trump, song không tiết lộ thêm chi tiết. Theo kế hoạch, ông Prabowo sẽ tổ chức một cuộc họp báo vào cuối ngày thứ Tư, ngay sau khi kết thúc chuyến công du nước ngoài.
Trên trang Instagram cá nhân, ông Prabowo cho biết Indonesia và Hoa Kỳ đã thống nhất đưa quan hệ thương mại song phương bước sang một “kỷ nguyên mới”, sau cuộc điện đàm mà ông mô tả là “rất tốt đẹp” với ông Trump.
Theo Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), Indonesia, quốc gia đông dân thứ tư thế giới và là thành viên của nhóm G20 đã đạt thặng dư thương mại hàng hóa với Hoa Kỳ trị giá 17,9 tỷ USD trong năm 2024.
Ông Nasbi nhận định thỏa thuận này là một “điểm gặp gỡ” quan trọng giữa hai chính phủ, đồng thời nhấn mạnh rằng mức thuế quan của Indonesia hiện nay thấp hơn nhiều so với phần lớn các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Indonesia,nền kinh tế lớn nhất khu vực Đông Nam Á đã cam kết mua 50 máy bay Boeing, 15 tỷ USD năng lượng và 4,5 tỷ USD nông sản từ Hoa Kỳ, như một phần trong thỏa thuận thương mại mới giữa hai nước.
Ông Trump cũng mô tả thỏa thuận với Indonesia có nhiều điểm tương đồng với một thỏa thuận sơ bộ gần đây được ký kết với Việt Nam. Theo đó, hàng hóa xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Indonesia sẽ không bị áp thuế, trong khi những mặt hàng bị nghi ngờ là “hàng hóa trung chuyển” từ Trung Quốc qua Indonesia sẽ phải chịu các mức phạt bổ sung.
Sau khi thông tin về thỏa thuận được công bố, thị trường tài chính Indonesia ghi nhận phản ứng tích cực. Chỉ số chứng khoán nước này đã tăng 0,7% trong phiên giao dịch ngày thứ Tư, mà theo nhận định của một số chuyên gia, là tín hiệu cho thấy sự kỳ vọng vào tác động tích cực của thỏa thuận đối với nền kinh tế.
“19% thì vẫn tốt hơn 32%,” Matt Simpson, chuyên gia phân tích thị trường cấp cao tại City Index ở Brisbane bình luận, ám chỉ việc Mỹ đồng ý giảm thuế suất áp lên hàng hóa xuất khẩu từ Indonesia trong khuôn khổ thỏa thuận mới.
“Các mặt hàng xuất khẩu phi dầu mỏ của Indonesia như giày dép và dệt may sẽ bị ảnh hưởng, nhưng năng lượng và nông nghiệp sẽ được hưởng lợi. Các quan chức tất nhiên hài lòng vì họ được Trump đánh giá cao”, ông nói thêm.
Natixis cảnh báo nền kinh tế Indonesia vẫn sẽ bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Trump đối với Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Indonesia.
Chuyên gia kinh tế Myrdal Gunarto từ Maybank Indonesia đánh giá thỏa thuận thương mại với Hoa Kỳ là “tương đối tích cực”, trong bối cảnh Indonesia đang được hưởng mức thuế thấp hơn so với nhiều quốc gia láng giềng trong khu vực Đông Nam Á.
“Thỏa thuận này mở ra nhiều dư địa hơn cho việc hạ lãi suất chính sách trong nước,” ông Gunarto nhận định, đồng thời cho rằng nó có thể tạo động lực thu hút thêm dòng vốn đầu tư nước ngoài vào nền kinh tế.
Theo kết quả một cuộc khảo sát do Reuters thực hiện, phần lớn các chuyên gia phân tích đều dự đoán Ngân hàng Trung ương Indonesia sẽ cắt giảm lãi suất trong cuộc họp chính sách diễn ra vào cuối ngày thứ Tư, nhằm kích thích tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh áp lực lạm phát đang dần hạ nhiệt.
Thỏa thuận thương mại Mỹ – Indonesia không chỉ mang ý nghĩa song phương, mà còn mở ra cơ hội điều hành kinh tế vĩ mô linh hoạt hơn cho Jakarta trong bối cảnh toàn cầu nhiều bất ổn. Việc Washington đồng ý giảm thuế suất từ 32% xuống 19% không chỉ là một thắng lợi về mặt đàm phán mà còn gửi đi tín hiệu tích cực đối với các nhà đầu tư quốc tế về sự ổn định và khả năng định hình chính sách thương mại độc lập của Indonesia. Trong bối cảnh áp lực bên ngoài từ chuỗi cung ứng toàn cầu, cạnh tranh khu vực và tăng trưởng chậm lại của Trung Quốc, thỏa thuận này đóng vai trò như một “van giảm áp” cho nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á.
Đáng chú ý, cam kết mua hàng hóa và năng lượng từ Mỹ không chỉ nhằm cân bằng cán cân thương mại mà còn góp phần đa dạng hóa nguồn cung và giảm phụ thuộc vào các thị trường truyền thống. Điều này phù hợp với chiến lược tái cơ cấu nền kinh tế Indonesia theo hướng mở rộng chuỗi giá trị và tăng khả năng phục hồi trong môi trường toàn cầu đầy biến động.
Mặt khác, việc mở rộng dư địa điều hành chính sách tiền tệ, nhờ kỳ vọng dòng vốn ngoại tăng và áp lực lạm phát giảm có thể giúp Ngân hàng Trung ương Indonesia cắt giảm lãi suất trong thời gian tới. Điều này đặc biệt quan trọng khi nền kinh tế cần cú hích tăng trưởng trong nửa cuối năm 2025, giữa lúc tiêu dùng nội địa chưa phục hồi mạnh và đầu tư công vẫn đang tăng tốc.
Tóm lại, thỏa thuận với Mỹ có thể là chất xúc tác chiến lược, không chỉ giúp Indonesia cải thiện môi trường thương mại mà còn nâng cao vị thế trong cấu trúc kinh tế khu vực. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích này, Jakarta cần tiếp tục cải cách thể chế, nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo tính bền vững trong thực thi chính sách kinh tế đối ngoại.
Thế Nguyễn