Theo đài CNN, ngày 6/1/2025, Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố từ chức lãnh đạo Đảng Tự do cầm quyền và thủ tướng. Quyết định từ chức được diễn ra trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến được tổ chức vào cuối năm nay mà ông được dự báo là sẽ thua cuộc.
Sau gần 10 năm cầm quyền, Thủ tướng Canada Justin Trudeau thông báo sẽ từ chức trước thời hạn. Ông Trudeau (54 tuổi) trở thành thủ tướng vào tháng 11/2015. Nhưng trong vài tháng qua, ông đã đối diện với sức ép phải từ chức vì tình hình kinh tế đất nước cũng như các bê bối chính trị trong thời gian qua trước khi đi đến quyết định từ chức. Tuyên bố được đưa ra trong cuộc họp báo vào trưa 6/1 (giờ địa phương, tức đêm cùng ngày theo giờ Việt Nam) bên ngoài dinh thự Rideau Cottage, thủ đô Ottawa – Canada.
Ông cho rằng, Canada xứng đáng có một sự lựa chọn phù hợp trong cuộc bầu cử tiếp theo và ông thấy rõ rằng nếu phải đấu tranh nội bộ, ông không thể là lựa chọn tốt nhất trong cuộc bầu cử đó. Ông Trudeau sẽ vẫn là thủ tướng tạm quyền cho đến khi quốc hội bầu ra lãnh đạo mới. Ông cho biết quốc hội nước này sẽ đình chỉ hoạt động cho đến ngày 24/3 trong thời gian bầu ra lãnh đạo mới.
“Đất nước này xứng đáng với một lựa chọn đích thực trong cuộc bầu cử kế tiếp và rõ ràng là nếu tôi đang phải chiến đấu trong các cuộc chiến nội bộ, tôi không thể là lựa chọn tốt nhất trong cuộc bầu cử đó”, ông Trudeau nói.
Theo đài CNN, ông Trudeau, lãnh đạo Đảng Tự do trong 11 năm và là thủ tướng Canada trong 9 năm, đang phải đối mặt với một loạt các cuộc khủng hoảng, từ các mối đe dọa thuế quan của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cho đến việc các đồng minh chủ chốt từ chức và các cuộc thăm dò tiêu cực. Quyết định từ chức của ông diễn ra trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến được tổ chức vào cuối năm nay mà ông được dự báo là sẽ thua cuộc. Động thái này khiến Đảng Tự do không có lãnh đạo thường trực trước cuộc tổng tuyển cử khi các cuộc thăm dò cho thấy Đảng Tự do sẽ thua nặng nề trước Đảng Bảo thủ đối lập. Cuộc bầu cử được tổ chức vào ngày 20/10 nhưng cũng có thể sớm hơn.
Niềm tin suy giảm
Tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Trudeau giảm xuống mức thấp kỷ lục 33% vào cuối năm 2024. Cuộc khảo sát cho thấy sự phẫn nộ của đông đảo người dân về nền kinh tế trì trệ.
Theo tờ The Guardian, Thủ tướng Trudeau đã phải đối phó với tình trạng lạm phát cao kỷ lục và giá thực phẩm cao. Cuộc khủng hoảng nhà ở, trong đó giá nhà tại một số khu vực tăng 30-40% trong những năm gần đây, khiến sự bất bình của người dân đối với chính phủ càng gia tăng.
Mặt khác, ông Trudeau cũng đối diện không ít bê bối chính trị trong nhiệm kỳ lãnh đạo. Năm 2017, ông bị khiển trách vì nhận quà là các kỳ nghỉ và đi trực thăng riêng. Ông cũng từng bị chỉ trích vì bỏ qua dịp lễ quốc gia đầu tiên về sự thật và hòa giải để đi lướt sóng. Ngoài ra, một quỹ từ thiện từng trả hàng trăm ngàn đô la cho các thành viên gia đình vị thủ tướng để họ xuất hiện tại các sự kiện của quỹ, đổi lại quỹ được chính phủ trao một hợp đồng lớn, theo The Guardian.
Năm ngoái, ông Trudeau phải đối diện nhiều cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm do phe đối lập khởi xướng. Theo luật, cuộc tổng tuyển cử kế tiếp sẽ diễn ra trước hoặc trong tháng 10/2025. Tuy nhiên, trong vài tháng gần đây, các thành viên trong đảng Tự do của ông Trudeau đã đánh giá khả năng thay thế vai trò lãnh đạo của ông. Tại Canada, đảng nắm thế đa số tại quốc hội được quyền lập chính phủ và đề cử người làm thủ tướng.
Tránh thất bại trước bầu cử
Cuối năm 2024, gần 20 nghị sĩ đảng Tự do ký thư kêu gọi Thủ tướng Trudeau từ chức để tránh thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử tới. Trong lần bầu cử gần nhất vào năm 2021, ông Trudeau vẫn giữ được ghế thủ tướng nhưng đảng Tự do mất thế đa số tại quốc hội. Từ đó, đảng Bảo thủ đã thiết lập khoảng cách hơn 20 điểm phần trăm khi tính trung bình các cuộc khảo sát.
Đến giữa tháng 12/2024, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland đột ngột từ chức và chỉ trích công khai một số chính sách bị cho là mánh lới chính trị của ông Trudeau nhằm lôi kéo sự ủng hộ của cử tri trước bầu cử.
Bên cạnh đó, bà Freeland đặt dấu hỏi về khả năng lãnh đạo của Thủ tướng Canada trước nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump. Ông Trump đã đe dọa đánh thuế 25% lên hàng hóa Canada nhập vào Mỹ nếu Ottawa không xử lý tình trạng nhập cư lậu ở biên giới và buôn chất cấm. Giới quan sát cho rằng động thái của bà Freeland có thể chỉ là nước cờ chính trị trong bối cảnh bà được đồn đoán sẽ là lãnh đạo mới của đảng Tự do nếu ông Trudeau ra đi.
Thế Cương