Thứ Năm, Tháng 10 23, 2025
* Email: bbt.dongnama@gmail.com *Tòa soạn: 0989011688 - 0768908888
spot_img

Thúc đẩy Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận: Bước đi chiến lược bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia



ĐNA -

Chiều 22/10/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân, chủ trì phiên họp thứ ba của Ban Chỉ đạo. Trước đó, Thủ tướng đã ký các quyết định thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân nhằm chỉ đạo, phối hợp giải quyết các vấn đề quan trọng, liên ngành trong quá trình triển khai Nghị quyết của Quốc hội về việc tiếp tục thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Phiên họp lần thứ ba của Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân. Ảnh: TTXVN

Cùng dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn, Phó Trưởng ban Trường trực Ban Chỉ đạo; lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan, địa phương là thành viên Ban Chỉ đạo.

Mở đầu phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, cung ứng đủ điện ổn định là yêu cầu cấp thiết phục vụ phát triển kinh tế – xã hội.

Theo Thủ tướng, kinh nghiệm những năm qua cho thấy, mỗi khi tăng trưởng kinh tế tăng 1 điểm phần trăm thì tăng trưởng điện phải gấp 1,5–2 lần. Nếu tốc độ tăng trưởng bình quân như năm 2024 đạt trên 7%, thì tăng trưởng điện phải đạt khoảng 12%; và với dự kiến năm nay tăng trưởng kinh tế trên 8%, tăng trưởng điện cần đạt từ 15–16%. Hiện nay, công suất tiêu thụ điện đỉnh của cả nước đạt khoảng 54.500 MW, đồng nghĩa mỗi năm nhu cầu tăng thêm từ 6.500–8.200 MW.

Thủ tướng cho biết, thời gian tới, Việt Nam định hướng tập trung phát triển công nghệ cao, sản xuất chip bán dẫn, xây dựng các trung tâm dữ liệu quốc gia, thúc đẩy chuyển đổi xanh, mở rộng sử dụng xe điện và phát triển hệ thống đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị… Những định hướng này khiến nhu cầu điện năng ngày càng lớn, đòi hỏi phát triển kịp thời, bền vững các nguồn điện, trong đó điện hạt nhân được xem là nguồn ổn định, an toàn và thân thiện môi trường, đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo an ninh năng lượng và thực hiện mục tiêu phát thải thấp.

Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết thống nhất chủ trương tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, tiếp tục nghiên cứu chương trình phát triển điện hạt nhân quốc gia. Nghị quyết về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 cũng nêu rõ yêu cầu khẩn trương triển khai các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2, lựa chọn đối tác phù hợp, bảo đảm lợi ích cao nhất cho Việt Nam trên cơ sở kế thừa các thỏa thuận đã có.

Sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 70, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ đạo Bộ Công Thương căn cứ Nghị quyết này trình Quốc hội và Chính phủ ban hành các cơ chế, chính sách cần thiết, khẩn trương thể chế hóa chủ trương của Đảng; đồng thời yêu cầu hiện thực hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm trong chuyến thăm và làm việc với Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam.

Tại phiên họp, Thủ tướng yêu cầu các thành viên Ban Chỉ đạo tập trung rà soát tiến độ triển khai các nhiệm vụ, đề xuất giải pháp cụ thể, với tinh thần “quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, làm việc nào dứt việc đó”. Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh nguyên tắc “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ thẩm quyền trong tổ chức thực hiện.

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được Quốc hội khóa XII thông qua chủ trương đầu tư từ năm 2009, với quy mô hai nhà máy, tổng công suất hơn 4.000 MW. Tuy nhiên, đến năm 2016, Quốc hội khóa XIV đã ban hành nghị quyết tạm dừng triển khai dự án.

Đứng trước yêu cầu của thời kỳ phát triển mới, cuối năm 2024, Trung ương Đảng và Quốc hội đã thống nhất chủ trương tái khởi động Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Ngay sau đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân, nhằm đôn đốc, chỉ đạo toàn diện quá trình triển khai theo đúng tinh thần Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị.

Các bộ, ngành Trung ương và địa phương liên quan (trong đó có tỉnh Ninh Thuận, nay thuộc tỉnh Khánh Hòa) đã và đang triển khai nhiều công việc phục vụ xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Các đơn vị đã đề xuất lựa chọn chủ đầu tư Dự án, nghiên cứu cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai thực hiện; báo cáo cấp có thẩm quyền xin chủ trương tái đàm phán với các đối tác nước ngoài; rà soát, điều chỉnh Quy hoạch điện VIII để bổ sung Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận; nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số luật liên quan; đồng thời phối hợp với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) để đánh giá cơ sở hạ tầng điện hạt nhân của Việt Nam theo tiêu chuẩn quốc tế.

Song song đó, các bộ, ngành, địa phương đang xây dựng phương án lựa chọn công nghệ, lộ trình khảo sát, lập thiết kế khả thi và thi công, chuẩn bị thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi (FS), sẵn sàng đàm phán, ký hợp đồng tổng thầu (EPC). Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng đang xây dựng chương trình nghiên cứu khoa học – công nghệ cấp quốc gia về công nghệ và an toàn điện hạt nhân, đề án đào tạo, bồi dưỡng nhân lực quản lý, nghiên cứu và kỹ thuật phục vụ phát triển điện hạt nhân.

Kết luận phiên họp thứ ba, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng Nhà máy điện hạt nhân, yêu cầu các cơ quan liên quan thúc đẩy triển khai Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, đáp ứng nhu cầu năng lượng của đất nước trong giai đoạn phát triển mới. Tại phiên họp, Ban Chỉ đạo đã rà soát tiến độ, đề xuất nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm thời gian tới, bảo đảm đẩy nhanh các bước chuẩn bị và triển khai dự án.

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được Quốc hội khóa XII phê duyệt chủ trương đầu tư năm 2009, gồm hai nhà máy với tổng công suất hơn 4.000 MW. Năm 2016, Quốc hội khóa XIV ban hành nghị quyết tạm dừng triển khai dự án. Đến cuối năm 2024, trước yêu cầu mới của nền kinh tế, Trung ương Đảng và Quốc hội đã thống nhất chủ trương tái khởi động dự án, nay thuộc địa bàn tỉnh Khánh Hòa.

Ngay sau đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các quyết định thành lập và kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân, giao nhiệm vụ cho chủ đầu tư, chỉ đạo bổ sung dự án vào Quy hoạch điện VIII, trình Quốc hội xem xét ban hành Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi), đồng thời xây dựng nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành. Chính phủ cũng ban hành kế hoạch triển khai nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển điện hạt nhân Ninh Thuận, xây dựng đề án đào tạo nguồn nhân lực, cơ chế tài chính phục vụ giải phóng mặt bằng, và làm việc với các đối tác quốc tế về vốn, công nghệ và phương án hợp tác triển khai dự án.

Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân chủ trì phiên họp lần thứ ba của Ban Chỉ đạo. Ảnh: TTXVN.

Các bộ, ngành, địa phương phối hợp đẩy nhanh triển khai Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận
Các bộ, ngành, địa phương đang phối hợp xây dựng phương án, lựa chọn công nghệ, lộ trình khảo sát, lập thiết kế khả thi, thi công và thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi (FS); chuẩn bị sẵn sàng đàm phán, ký kết hợp đồng tổng thầu (EPC). Đồng thời, các cơ quan liên quan cũng xây dựng chương trình nghiên cứu khoa học – công nghệ cấp quốc gia về công nghệ và an toàn điện hạt nhân, và làm việc với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) để đánh giá cơ sở hạ tầng điện hạt nhân Việt Nam theo tiêu chuẩn quốc tế.

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân, đánh giá cao các bộ, ngành, địa phương và thành viên Ban Chỉ đạo đã tích cực triển khai các nhiệm vụ được giao theo kết luận phiên họp thứ hai, với nhiều kết quả cụ thể, 9/18 nhiệm vụ đã hoàn thành, 7/18 đang triển khai, 2/18 chưa thực hiện.

Thủ tướng chỉ rõ một số hạn chế cần khắc phục, nhất là về tiến độ đàm phán với đối tác nước ngoài, công tác giải phóng mặt bằng và hoàn thiện khung pháp lý. Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, thành viên Ban Chỉ đạo chủ động xử lý các vấn đề thuộc thẩm quyền; những nội dung vượt thẩm quyền phải kịp thời tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Thủ tướng yêu cầu triển khai hiệu quả Nghị quyết 328/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Cùng với đó, các bộ, ngành cần tổng hợp vướng mắc pháp lý, xây dựng dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội nhằm hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, trong đó rà soát, đề xuất bổ sung các cơ chế, chính sách đặc thù tại Nghị quyết số 189/2025/QH15 nếu cần thiết.

Các bộ, ngành, cơ quan chức năng được giao phối hợp với UBND tỉnh Khánh Hòa xử lý các kiến nghị về cơ chế di dân, tái định cư, giải phóng mặt bằng; đồng thời chỉ đạo tỉnh xây dựng các dự án tái định cư, đảm bảo người dân có cuộc sống ở nơi mới tốt hơn hoặc ít nhất bằng nơi ở cũ. Thủ tướng giao Bộ Tài chính xem xét, thu xếp nguồn và trình cấp thêm 9.000 tỷ đồng theo đề xuất của tỉnh Khánh Hòa để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng.

Về hợp tác quốc tế, Thủ tướng yêu cầu đẩy nhanh đàm phán, hoàn thiện Hiệp định với Liên bang Nga về xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, trên cơ sở lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, tuân thủ các tiêu chuẩn của IAEA và Công ước Viên về Trách nhiệm dân sự đối với thiệt hại hạt nhân, đồng thời phù hợp điều kiện thực tế của Việt Nam. Đối với vấn đề vay vốn, thuế và các loại phí liên quan, Bộ Tài chính và Bộ Công Thương được giao nghiên cứu phương án phù hợp, trình Quốc hội xem xét.

Thủ tướng chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khẩn trương lập dự án tiền khả thi, đồng thời nghiên cứu thiết kế kỹ thuật để trình cấp có thẩm quyền xem xét Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1. Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Việt Nam (PVN) được giao xây dựng Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2, phối hợp với các bộ, ngành xử lý dứt điểm các tồn đọng trước đây.

Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với EVN và PVN xác định nhu cầu nguồn nhân lực, về số lượng, trình độ và chuyên môn, để từ đó xây dựng chương trình đào tạo và thu hút nhân lực trong và ngoài nước phục vụ lĩnh vực điện hạt nhân.

Kết luân Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tinh thần “khẩn trương nhất có thể”, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và thành viên Ban Chỉ đạo tiếp tục tập trung thời gian, trí tuệ, nguồn lực, hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Mục tiêu cụ thể là: Hoàn thành đàm phán Hiệp định hợp tác với Nga về Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và các hành lang pháp lý trong tháng 11/2025; Cơ bản kết thúc đàm phán với đối tác Nhật Bản về Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2; Báo cáo Bộ Chính trị về tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết 70-NQ/TW liên quan bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Việc khẩn trương triển khai Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận không chỉ mang ý nghĩa đáp ứng kịp thời nhu cầu năng lượng ngày càng tăng trong bối cảnh phát triển kinh tế – xã hội mạnh mẽ, mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược của Việt Nam trong tiến trình hội nhập, hiện đại hóa ngành năng lượng và thực hiện cam kết chuyển đổi xanh.

Dự án này là bước đi mang tính đột phá, đặt nền móng cho sự hình thành ngành công nghiệp điện hạt nhân quốc gia, góp phần đa dạng hóa cơ cấu nguồn điện, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, đồng thời đảm bảo an ninh năng lượng lâu dài, ổn định vĩ mô và nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng sạch.

Triển khai thành công Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận sẽ không chỉ cung cấp nguồn điện ổn định, an toàn, bền vững, mà còn mở ra hướng đi mới cho phát triển khoa học – công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, khẳng định ý chí, năng lực và tầm nhìn của Việt Nam trong hành trình xây dựng nền kinh tế xanh, tự chủ và thịnh vượng.

Thế Nguyễn