Vài ngày sau trận động đất mạnh 7,7 độ richter tàn phá miền trung Myanmar, làm đổ nhà cửa, chùa chiền và cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người, thực tế nghiệt ngã của thảm họa đang dần hiện hữu. “Không thể diễn tả được”: Xác chết chất đống trong các ngôi mộ tập thể khi Myanmar vật lộn với số người chết do động đất.
Theo công bố của chính quyền quân sự Myanmar và thống kê của Myanmar Now, tính đến hết ngày 31/3/2025, tổng cộng 2.056 người thiệt mạng, 3.900 người bị thương và khoảng 300 người mất tích.
Thống tướng Min Aung Hlaing (người đứng đầu chính quyền quân sự Myanmar) cảnh báo rằng số người tử vong sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới sau khi chính quyền có thêm các thống kê chi tiết hơn.
Thời điểm hiện tại, việc thống kê gặp nhiều khó khăn do hệ thống mạng Internet cũng như hệ thống liên lạc hư hại nặng nề sau khi các cơ sở vật chất đổ sập. Theo dự đoán của Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) ngày 28/3, số người thiệt mạng do trận động đất tại Myanmar có thể vượt quá 10.000 trong thời gian tới.
“Do số người thiệt mạng quá lớn, Thống tướng Min Aung Hlaing tuyên bố quốc tang từ ngày 31/3 đến ngày 6/4,” kênh truyền hình quốc gia Myanmar MRTV thông báo. Trong thời gian này, quốc kỳ sẽ được treo rủ, MRTV cho biết thêm.
“Họ phải chôn người với số lượng 10 thi thể trên một ngôi mộ”, Aye Moe nói về tình hình ở Sagaing, “Khi không có đủ chỗ ở đó, họ phải đưa họ đến Mandalay để hỏa táng, nhưng ở đó cũng không có đủ lò hỏa táng”.
Việc tiếp cận Myanmar, vùng biên giới rộng lớn do một nhóm các tổ chức vũ trang sắc tộc kiểm soát , đã bị hạn chế đối với các phương tiện truyền thông nước ngoài kể từ khi quân đội nắm quyền kiểm soát đất nước trong cuộc đảo chính vào tháng 2 năm 2021.
Việc đưa tin về các hành động tàn bạo của quân đội xảy ra sau cuộc nội chiến đã khiến nhiều nhà báo Myanmar buộc phải lưu vong sang nước láng giềng Thái Lan, làm phức tạp thêm luồng thông tin, đầu tiên là về cuộc xung đột, và bây giờ là về thảm họa.
Những người bị mắc kẹt không thể được kéo ra’
Vấn đề chính là các tòa nhà hai và ba tầng đã bị sập, và những người bị mắc kẹt bên dưới không thể được kéo ra, một trong những cây cầu chính của Sagaing đã bị hư hại, khiến các xe hạng nặng cần thiết cho hoạt động cứu hộ không thể đi qua.
Viện trợ khẩn cấp và các đội cứu hộ từ các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Hoa Kỳ và các nước ASEAN trong đó có Việt Nam đã sang nước bạn để hỗ trợp cứu nạn, chủ yếu thông qua thủ đô Naypyitaw, nhưng việc chuyển hàng nhanh chóng này không chỉ gặp khó khăn do sự tàn phá do thảm họa thiên nhiên gây ra mà còn do vấn đề hậu cần khi chuyển hàng đến một quốc gia đang bị tàn phá bởi nội chiến.
Tổ chức Y tế Thế giới cho biết hậu quả từ trận động đất ở Myanmar đã làm quá tải một số bộ phận của hệ thống chăm sóc sức khỏe , khi các hoạt động cứu hộ phải đối mặt với “những trở ngại đáng kể bao gồm đường sá bị hư hỏng, cầu bị sập, thông tin liên lạc không ổn định và sự phức tạp liên quan đến xung đột dân sự “.
Tại thành phố Mandalay lớn thứ hai của Myanmar, cảnh quay cho thấy nhiều khu vực bị san phẳng thành một đống gạch và đổ nát, người dân phải ngủ trên đường vì sợ dư chấn sẽ làm đổ thêm nhiều tòa nhà nữa.
Mọi người đang cố gắng giúp đỡ lẫn nhau, Tiến sĩ Nang Win, một bác sĩ y khoa người Miến Điện sống tại Úc, người đã cố gắng hỗ trợ người thân, đồng nghiệp và bạn bè của cô trong thành phố, cho biết. “Hệ thống ngay từ đầu đã không được thiết lập, không có kế hoạch ứng phó thảm họa”.
Một số viện trợ đã bắt đầu đến thành phố, các bác sĩ cũng đang lập các phòng khám tạm thời. Tuy nhiên, sự chậm trễ trong hỗ trợ khẩn cấp đã gây ra mất mát không đáng có về người.
Tiến Chí