Theo TASS, ngày 27/6/2025 ở Minsk (Belarus), tại phiên họp toàn thể Diễn đàn Kinh tế Á-Âu, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có bài phát biểu quan trọng, đánh giá thành tựu của Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU) sau một thập kỷ hoạt động, đồng thời gửi đi thông điệp cứng rắn về vai trò của Nga trong trật tự thế giới đa cực và các vấn đề địa chính trị toàn cầu.
EAEU: Trụ cột của hội nhập và đa cực hóa toàn cầu
Theo Tổng thống Putin, EAEU đã ghi dấu ấn rõ nét kể từ khi được thành lập năm 2015. Tổng GDP của khối tăng từ 1.600 tỷ USD lên 2.600 tỷ USD, thương mại với bên ngoài tăng 38%, đạt 800 tỷ USD, trong khi thương mại nội khối tăng gấp đôi, lên 97 tỷ USD. Đáng chú ý, 93% giao dịch được thực hiện bằng đồng nội tệ, giảm sự phụ thuộc vào USD và euro.
Cùng với đó, sản xuất công nghiệp tăng 30%, nông nghiệp tăng 26%, đầu tư vào vốn cố định tăng hơn 40%. Tỷ lệ thất nghiệp trong toàn khối chỉ còn 2,8%, riêng Nga đạt mức 2,3%, một trong những mức thấp nhất thế giới. Ông Putin khẳng định: “EAEU đã trở thành trung tâm phát triển toàn cầu quan trọng”.
Chuyên gia Alexey Maslov (Đại học Quốc gia Moskva) nhận định, EAEU không chỉ là liên minh kinh tế mà còn là công cụ địa chính trị, giúp các nước thành viên tăng cường độc lập trong bối cảnh áp lực từ phương Tây ngày càng gia tăng.
Tổng thống Nga cũng nêu bật nỗ lực mở rộng mạng lưới hợp tác toàn cầu của EAEU, thông qua các hiệp định thương mại tự do với Iran, Singapore, Serbia và các cuộc đàm phán với Ấn Độ, UAE, Ai Cập, Indonesia và Mông Cổ. Điều này cho thấy tham vọng của khối trong việc định hình một không gian kinh tế dựa trên bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau.
Lời cảnh tỉnh mạnh mẽ gửi phương Tây
Một phần đáng chú ý trong bài phát biểu của ông Putin là sự chỉ trích quyết liệt nhằm vào các chính sách đối đầu từ phương Tây. Ông cáo buộc NATO vi phạm cam kết không mở rộng sang phía Đông, đồng thời nhấn mạnh phương Tây mới là bên khơi mào căng thẳng toàn cầu. Ông khẳng định, Nga không chạy đua vũ trang mà trái lại, có kế hoạch cắt giảm chi tiêu quốc phòng, trong khi phương Tây lại tăng mạnh ngân sách quân sự.
Về các lệnh trừng phạt, ông Putin tuyên bố chúng đã phản tác dụng và làm tổn hại chính các quốc gia phương Tây. “Thế giới vẫn cần năng lượng. Càng trừng phạt, họ càng tự gây thiệt hại”, ông nói.
Ngoài ra, ông lên án việc đóng băng tài sản, vàng và dự trữ ngoại hối của Nga là “hành vi cướp bóc”. Ông cảnh báo rằng hành động này sẽ thúc đẩy xu hướng khu vực hóa hệ thống tài chính toàn cầu, dẫn tới sự ra đời của các công cụ thanh toán mới, độc lập với các định chế phương Tây.
Tín hiệu hòa đàm và lời khen hiếm hoi dành cho Trump
Liên quan đến xung đột tại Ukraine, ông Putin khẳng định Nga sẵn sàng đàm phán và duy trì liên lạc với Kiev. Nga cũng đề nghị trao trả thi thể 3.000 binh sĩ Ukraine, một cử chỉ nhân đạo đáng chú ý. Tuy vậy, ông cũng cảnh báo về “giới hạn đỏ” trong an ninh quốc gia, hàm ý về việc không thể chấp nhận NATO hiện diện tại Ukraine.
Đáng chú ý, Tổng thống Putin bất ngờ dành lời khen ngợi cho cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, gọi ông là “người can đảm” vì đã sống sót sau hai vụ ám sát, đồng thời đánh giá cao thiện chí ngoại giao của ông Trump trong các vấn đề Ukraine và Trung Đông. Ông bày tỏ sẵn sàng hợp tác và gặp gỡ trực tiếp, nếu có điều kiện thuận lợi.
Thông điệp chiến lược và tầm nhìn dài hạn
Khép lại bài phát biểu, Tổng thống Nga đưa ra lời cảnh báo: “Phương Tây có thể đang tự đưa mình vào khủng hoảng”, đồng thời tái khẳng định cam kết của Nga và EAEU trong việc xây dựng một trật tự kinh tế toàn cầu mới – công bằng hơn và tôn trọng chủ quyền của các quốc gia.
Nhà phân tích Sergey Markov nhận định: “Bài phát biểu của ông Putin là một lời hiệu triệu cho thế giới đa cực, nơi các cường quốc ngoài phương Tây – như Nga, Trung Quốc, Ấn Độ – cùng nhau định hình tương lai”.
Bài phát biểu của Tổng thống Putin tại Diễn đàn Kinh tế Á-Âu không chỉ là bản tổng kết 10 năm thành tựu của EAEU, mà còn là một “tuyên ngôn địa chính trị”, cho thấy Nga đang chủ động tái định vị vai trò lãnh đạo của mình trong bối cảnh thế giới biến động. Với các thông điệp mạnh mẽ về độc lập kinh tế, đối đầu chiến lược và thiện chí đối thoại, ông Putin đang đặt nền móng cho một trật tự mới – nơi Nga không còn là đối tượng bị cô lập, mà là trung tâm của những chuyển động toàn cầu.
Minh Anh