Tổng thống Zelensky thông báo cách chức Tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine Zaluzhny, đây được xem là cuộc cải tổ quân đội lớn nhất từ khi xảy ra xung đột với Nga. Tổng thống Ukraine đã chỉ định Tư lệnh Lục quân Ukraine Oleksandr Syrsky, 58 tuổi, người gốc Nga đảm nhận vai trò tổng tư lệnh lực lượng vũ trang thay cho tướng Zaluzhny, 50 tuổi.
“Tôi đã gặp tướng Valery Zaluzhny. Tôi cảm ơn ông ấy vì hai năm bảo vệ Ukraine”, Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 8/2 viết trong bài đăng trên Telegram, được gửi ngay trước thông báo chính thức. Ông cũng đăng ảnh chụp chung với Đại tướng Zaluzhny.
“Chúng tôi đã thảo luận về nhu cầu đổi mới của lực lượng vũ trang Ukraine. Chúng tôi cũng thảo luận về việc ai có thể nằm trong ban lãnh đạo mới. Bây giờ là lúc cho việc đổi mới này”, ông Zelensky tuyên bố.
“Bắt đầu từ hôm nay, một đội ngũ quản lý mới sẽ nắm quyền”, ông nói. “Một kế hoạch hành động chi tiết, thực tế cho lực lượng vũ trang Ukraine năm 2024 cần được đưa ra bàn thảo, tính đến tình hình thực tế trên chiến trường hiện nay và các triển vọng”.
Trong tuyên bố đầu tiên sau khi nhậm chức, thượng tướng Syrsky cảm ơn các đồng đội và những người đã cùng ông sát cánh trong chiến đấu. Tướng Syrsky cũng nêu các nhiệm vụ mới cho quân đội Ukraine, gồm cung cấp cho lực lượng ở tiền tuyến các vũ khí mới nhất do phương Tây hỗ trợ, đảm bảo năng lực hậu cần, tập trung chăm sóc sức khỏe của tất cả các binh sĩ trong quân đội.
Thượng tướng Syrsky xác định mục tiêu trong tương lai là “đề ra các giải pháp chiến đấu mới và nhân rộng kinh nghiệm thành công”, đặc biệt là việc sử dụng máy bay không người lái và các phương tiện tác chiến điện tử hiện đại.
Cuộc cải tổ quân sự diễn ra vào thời điểm khó khăn đối với Ukraine trên chiến trường khi quân đội nước này đang đối mặt tình trạng thiếu đạn dược trầm trọng do nguồn hỗ trợ từ phương Tây trở nên bấp bênh.
Theo luật Ukraine, Tổng tư lệnh quân đội là người đứng đầu lực lượng vũ trang, giám sát tình hình quân đội cùng trang thiết bị, vũ khí và nguồn lực liên quan. Tư lệnh báo cáo với Tổng thống và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về kết quả thực hiện các mục tiêu quân sự chiến lược của đất nước.
Ảnh hưởng và vị thế của tướng Zaluzhny bắt đầu nổi lên sau thời điểm Nga mở chiến dịch tại Ukraine hồi tháng 2/2022. Tuy nhiên, mâu thuẫn giữa ông và Tổng thống Zelensky bùng phát vào tháng 11/2023, khi tư lệnh quân đội Ukraine nói chiến dịch phản công của Kiev đã lâm vào bế tắc và vấp phải chỉ trích gay gắt từ Văn phòng Tổng thống.
Bất đồng giữa hai bên sau đó tiếp tục bị nới rộng do tranh cãi về vấn đề huy động quân, khi tướng Zaluzhny muốn bổ sung thêm 450.000 – 500.000 quân ra tiền tuyến, điều ông Zelensky phản đối. Trước khi ông Zelensky đưa ra thông báo chính thức, các đồn đoán về quyết định sa thải Zaluzhny đã được lan truyền trong nhiều ngày.
Người thân của tân Tổng Tư lệnh Ukraine vẫn đang sống ở Nga
Ngày 9/2/2024, truyền thông Nga đưa tin, Cha mẹ và em trai của tân Tổng Tư lệnh quân đội Ukraine, thượng tướng Aleksandr Syrsky hiện vẫn đang sống ở vùng Vladimir, phía đông Moscow, Nga.
Thượng tướng Ukraine Syrsky sinh ra ở vùng Vladimir, giáp phía đông thủ đô Moscow, Nga. Hãng thông tấn Nga TASS tiết lộ, em trai tân Tổng Tư lệnh Ukraine hiện đang sống ở thành phố Vladimir, thủ phủ vùng cùng tên.
Oleg nói đã không liên lạc với tướng Aleksandr Syrsky từ rất lâu. “Tôi đã lâu không liên lạc với anh trai. Tôi thậm chí còn không biết anh ấy sống ở đâu”, Oleg nói với phóng viên TASS. “Tôi không hề biết gì về Aleksandr Syrsky, đã rất lâu rồi kể từ khi anh ấy tới Ukraine”.
Theo truyền thông Nga, cha của thượng tướng Syrsky là một đại tá về hưu thuộc quân đội Nga. Mẹ của tướng Syrsky, bà Lyudmila xác nhận với tờ Readovka của Nga rằng bà và chồng vẫn đang ở thành phố Vladimir.
Trước chiến dịch quân sự đặc biệt, cha mẹ của tướng Syrsky thường xuất hiện trong các sự kiện kỷ niệm chiến thắng của Liên Xô trong Thế chiến 2. Cả hai rất tự hào về truyền thống của gia đình. Bà Lyudmila từng chúc Tổng thống Nga Vladimir Putin “sức khỏe tốt”, theo RT.
Theo tờ Readovka, không rõ tướng Syrsky còn liên lạc với gia đình hay không. Tân Tổng Tư lệnh Ukraine Aleksandr Syrsky tốt nghiệp học viện quân sự ở Moscow, được điều động tới một đơn vị đóng quân ở Ukraine.
Sau khi Liên Xô tan rã, ông Syrsky ở lại và phục vụ trong hàng ngũ quân đội Ukraine. Tướng Syrsky bắt đầu gây chú ý khi tham gia cuộc chiến ở vùng Donbass kể từ năm 2014. Theo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, tướng Syrsky đóng vai trò quan trọng trong cuộc phòng thủ ở Kiev năm 2022 và cuộc phản công ở Kharkiv vào mùa thu cùng năm.
Khác với người tiền nhiệm Zaluzhny, tướng Syrsky tỏ ra kín tiếng, tránh đưa ra các tuyên bố công khai. Trước khi trở thành Tổng Tư lệnh, tướng Syrsky là Tư lệnh Lục quân Ukraine.
Điện Kremlin lên tiếng việc Ukraine thay Tổng Tư lệnh quân đội
Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 9/2/2024, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói, Nga không nhận thấy dấu hiệu chiến dịch quân sự đặc biệt bị ảnh hưởng đáng kể sau khi Ukraine thay Tổng Tư lệnh, chiến dịch quân sự sẽ không bị ảnh hưởng và Nga sẽ tiếp tục cho đến khi đạt được tất cả mục tiêu đề ra.
“Chúng tôi cho rằng đây không phải các yếu tố có thể thay đổi tình hình xung đột”, ông Peskov nói thêm. Trong khi đó, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev chỉ trích tướng Syrsky là “cựu sĩ quan Nga trong hàng ngũ quân đội Liên Xô nhưng đã trở thành kẻ phản bội”.
Đây là lần đầu tiên Nga lên tiếng về đợt cải tổ nhân sự lớn nhất của quân đội Ukraine kể từ khi xung đột nổ ra. Tuần trước, trả lời trên truyền hình Italia, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói đại tướng Zaluzhny sẽ không phải là người duy nhất bị sa thải và Ukraine cần cải tổ toàn diện bộ máy lãnh đạo.
Chy Lê