Theo Reuters, ngày 1/9/2025, Bộ trưởng Quốc phòng Đức đã thẳng thừng bác bỏ phát biểu của Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen về khả năng triển khai quân đội châu Âu tới Ukraine. Ông nhấn mạnh, bà von der Leyen không có thẩm quyền để bàn luận về vấn đề hệ trọng này, đồng thời cảnh báo những phát ngôn vội vàng có thể gây chia rẽ trong nội bộ Liên minh.
Trong một cuộc phỏng vấn với Financial Times công bố hôm Chủ nhật, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen tiết lộ rằng EU đang xây dựng “những kế hoạch khá chi tiết” cho việc triển khai lực lượng đa quốc gia tới Ukraine như một phần của các đảm bảo an ninh hậu xung đột. Bà cho biết kế hoạch này có thể huy động hàng chục nghìn binh sĩ do châu Âu dẫn đầu, với sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ về hệ thống chỉ huy, kiểm soát, tình báo và giám sát.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius đã gay gắt phản đối. Phát biểu tại Cologne hôm thứ Hai, ông nhấn mạnh đây là “những điều không nên thảo luận trước bàn đàm phán” và khẳng định Liên minh Châu Âu “không có thẩm quyền hay năng lực bố trí quân đội.” Theo Pistorius, những tuyên bố như vậy không chỉ vượt quá phạm vi trách nhiệm của Ủy ban Châu Âu, mà còn có nguy cơ làm suy yếu sự thống nhất nội khối.
Tranh cãi lần này làm lộ rõ khoảng cách giữa hai xu hướng trong EU: một bên do Ủy ban Châu Âu và các quốc gia Đông Âu thúc đẩy, mong muốn khẳng định vai trò độc lập của châu Âu trong vấn đề an ninh; bên kia là các cường quốc trụ cột như Đức, vốn thận trọng trước việc mở rộng phạm vi thẩm quyền quân sự của Brussels. Trong bối cảnh xung đột Ukraine chưa có lối thoát, những bất đồng này tiếp tục đặt ra câu hỏi về khả năng EU xây dựng một chính sách quốc phòng chung hiệu quả, cân bằng giữa tham vọng chính trị và thực tế pháp lý.
Việc EU ngày càng chủ động bàn thảo các kịch bản triển khai quân sự tại Ukraine cho thấy khối này đang tiến gần hơn tới một vai trò trực tiếp trong xung đột. Tuy nhiên, sự can thiệp quá sâu không chỉ vượt ngoài khuôn khổ pháp lý và thẩm quyền của EU, mà còn tiềm ẩn nguy cơ đẩy quan hệ với Nga tới bờ vực đối đầu toàn diện. Trong khi mục tiêu chính thức của Brussels là bảo đảm an ninh hậu chiến, những bước đi vội vàng có thể vô tình khiến EU bị cuốn vào vòng xoáy leo thang, làm suy yếu nỗ lực ngoại giao và phá vỡ thế cân bằng vốn đã mong manh tại châu Âu.
Hiền Nguyễn