Nằm trong các chương trình chào mừng Lễ kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước(30/4/1975-30/4/2025). Sáng 25/4/2025, tại Hội Nhiếp ảnh TP.HCM, 122 Sương Nguyệt Anh, Quận 1, TP.HCM. Hội Nhiếp ảnh TP.HCM khai mạc triển lãm ảnh “Khoảnh khắc lịch sử Sài Gòn 30/4/1975”. Đây là lần đầu tiên, sau gần 50 năm, 33 bức ảnh quý của nhiếp ảnh gia Nguyễn Đạt ghi lại những khoảnh khắc hiếm hoi trong ngày lịch sử ngày 30/4/1975 được giới thiệu rộng rãi đến công chúng.
Tham dự khai mạc triển lãm có ông Trần Hoài Trung, Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh TPHCM;Phóng viên chiến trường Nick Út; đài truyền hình Quân đội; các nhiếp ảnh gia đến từ Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và nhiều phóng viên các cơ quan báo đài trong và ngoài nước.
Năm 1975, khi đó, nhiếp ảnh gia Nguyễn Đạt mới 19 tuổi. Trong ngày 30/4/1975, với chiếc máy ảnh cũ, cái áo ghi lê có ghi dòng chữ Báo chí, ông cùng một người bạn đi trên chiếc xe Datsun cũ rong ruổi trên các con phố từ trung tâm quận 1 đến các khu vưc nóng bỏng chiến sự lúc bấy giờ. Ông đã ghi lại hình ảnh các đơn vị quân Giải phóng, Biệt động thành tiến vào trung tâm thành phố. Hình ảnh các nhóm những nguòi lính chế độ VNCH cũ đang rút quân, đang tháo bỏ quân trang quân dụng tan hàng, cảnh người dân đổ ra đường reo hò vui mừng. Những khoảnh khắc chuyển giao giữa chiến tranh và hòa bình của một đất nước sau 30 năm chiến tranh khốc liệt kéo dài. Nhiều năm sau đó, bộ ảnh vẫn được ông tự tay gìn giữ, nâng niu như một phần ký ức của lịch sử.
Theo nhiếp ảnh gia Nguyễn Đạt, giá trị lớn nhất của bộ ảnh là sự chân thực và nguyên bản của thời khắc lịch sử. “Tôi không nghĩ mình chụp để làm nghệ thuật, tôi chỉ nghĩ phải giữ lại những gì đang diễn ra trước mắt để sau này con cháu có thể thấy, hiểu và trân trọng thời khắc đất nước đổi thay,” ông chia sẻ.
Nửa thế kỷ trôi qua, những tấm ảnh ấy vẫn chưa từng được trưng bày triển lãm. Nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày đất nước thống nhất, với sự động viên từ Hội Nhiếp ảnh Thành phố Hồ Chí Minh, nhiếp ảnh gia Nguyễn Đạt đã quyết định chia sẻ những khoảnh khắc vô giá ấy với công chúng bằng triển lãm ảnh “Khoảnh khắc Sài Gòn ngày 30/4/1975”.
Triển lãm không chỉ mang ý nghĩa lưu giữ tư liệu quý, mà còn là một hành trình của ký ức, truyền đi thông điệp về hòa bình, đoàn kết và khát vọng thống nhất. Mỗi bức ảnh là một lát cắt của lịch sử, là nhịp tim của Sài Gòn trong buổi bình minh của hòa bình, là hơi thở của dân tộc bước qua chiến tranh để bước vào kỷ nguyên mới. Đó là ánh mắt bàng hoàng, nụ cười rạng rỡ, dòng người đổ ra đường và những chiến sĩ quân giải phóng tiến vào Sài Gòn không mang theo sự hủy diệt, mà mang theo hy vọng.
Triển lãm là lời tri ân sâu sắc đến quá khứ, nơi biết bao con người đã hy sinh thầm lặng để đổi lấy nền độc lập hôm nay. Cũng là lời nhắc nhở thế hệ mai sau: Tự do không đến một cách dễ dàng, và hòa bình là món quà thiêng liêng mà chúng ta cần gìn giữ.
Triển lãm mở cửa tự do đến hết ngày 2/5/2025 tại 122 Sương Nguyệt Anh, Quận 1,Thành phố Hồ Chí Minh.
Bài và ảnh: Bình Nguyễn