Theo Reuters, ngày 31/8/2025, trong cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi khẳng định New Delhi cam kết cải thiện quan hệ song phương. Hai nhà lãnh đạo thảo luận về việc mở rộng thương mại và đầu tư trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Hoa Kỳ gia tăng.
Đây là lần đầu tiên sau bảy năm, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đến Trung Quốc để dự hội nghị kéo dài hai ngày của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin và nhiều lãnh đạo từ Trung Á, Nam Á, Đông Nam Á và Trung Đông, nhằm thể hiện sự đoàn kết trong khu vực.
Hội nghị diễn ra chỉ vài ngày sau khi Washington áp thuế 50% với hàng hóa Ấn Độ để đáp trả việc New Delhi mua dầu từ Nga. Các nhà phân tích cho rằng động thái này đã thúc đẩy ông Modi và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình xích lại gần nhau trước áp lực từ phương Tây.
Theo Bộ Ngoại giao Ấn Độ, ông Modi khẳng định Ấn Độ và Trung Quốc cùng theo đuổi quyền tự chủ chiến lược, đồng thời nhấn mạnh quan hệ song phương “không nên bị nhìn qua lăng kính của một quốc gia thứ ba”. Ông cũng kêu gọi giảm thâm hụt thương mại với Bắc Kinh và mở rộng hợp tác về an ninh, thương mại công bằng và chống khủng bố.
Trong tuyên bố chung, hai bên cho biết đã thảo luận về các vấn đề song phương, khu vực và toàn cầu, cũng như những thách thức an ninh và kinh tế trong các diễn đàn đa phương. “Chúng tôi cam kết phát triển quan hệ dựa trên sự tôn trọng, tin tưởng lẫn nhau và xử lý thỏa đáng những vấn đề nhạy cảm,” ông Modi nói với ông Tập trong cuộc gặp bên lề hội nghị, theo video đăng trên tài khoản X chính thức.
Phát biểu tại tiệc chiêu đãi, ông Tập nhấn mạnh SCO đang gánh vác “trách nhiệm lớn hơn” trong việc bảo vệ hòa bình, ổn định khu vực và thúc đẩy phát triển chung, theo hãng thông tấn Xinhua.
Vấn đề biên giới Trung – Ấn: Từ căng thẳng đến đối thoại thận trọng
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cho biết bầu không khí “hòa bình và ổn định” đã được thiết lập tại khu vực biên giới Himalaya tranh chấp, nơi từng chứng kiến đối đầu quân sự đẫm máu năm 2020 khiến quan hệ hai bên gần như đóng băng. Ông tiết lộ New Delhi và Bắc Kinh đã đạt được một thỏa thuận quản lý biên giới, song chưa công bố chi tiết.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh rằng vấn đề biên giới không nên quyết định toàn bộ quan hệ song phương, đồng thời khẳng định quan hệ có thể “ổn định và sâu rộng” nếu hai nước coi nhau là đối tác thay vì đối thủ.
Sau cuộc gặp đột phá năm ngoái tại Nga, khi hai bên đạt thỏa thuận tuần tra biên giới, quan hệ Trung – Ấn đã có dấu hiệu tan băng. New Delhi hiện tìm cách giảm phụ thuộc vào Washington trong bối cảnh chịu áp lực thuế quan. Hai nước cũng nối lại một số hợp tác: các chuyến bay trực tiếp dự kiến khôi phục, Bắc Kinh dỡ bỏ hạn chế xuất khẩu đất hiếm và phân bón, đồng thời cho phép khách hành hương Ấn Độ tới Tây Tạng.
Tuy nhiên, những trở ngại sâu sắc vẫn tồn tại. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ, nhưng thâm hụt thương mại kỷ lục năm nay đã vượt 99 tỷ USD. Kế hoạch xây dựng siêu đập ở Tây Tạng cũng làm dấy lên lo ngại về nguồn nước sông Brahmaputra. Ngoài ra, Ấn Độ vẫn là nơi cư trú của Đức Đạt Lai Lạt Ma, nhân vật Bắc Kinh coi là “phần tử ly khai”, trong khi Trung Quốc tiếp tục duy trì quan hệ chiến lược chặt chẽ với Pakistan.
Theo chuyên gia Manoj Kewalramani thuộc Viện Takshashila (Bengaluru), cả Ấn Độ và Trung Quốc đang bước vào “một quá trình dài và đầy khó khăn” nhằm xác định trạng thái cân bằng mới trong quan hệ song phương.
Quan hệ Trung Quốc – Ấn Độ đang bước vào giai đoạn điều chỉnh tinh vi: vừa hợp tác để đối phó áp lực bên ngoài, vừa đối diện những mâu thuẫn lịch sử chưa dễ giải quyết. Tương lai của mối quan hệ này sẽ phụ thuộc vào việc hai bên có thể cân bằng được lợi ích chiến lược, thương mại và an ninh – mà không để các bất đồng kéo lùi tiến trình hợp tác.
Minh Anh