Theo Reuters, ngày 27/11/2025, ”, trong một bài xã luận đăng trên tờ báo của Đảng Cộng sản, Trung Quốc đã kêu gọi Mỹ kiềm chế Nhật Bản và ngăn chặn bất kỳ “hành động nào nhằm khôi phục chủ nghĩa quân phiệt. Lời kêu gọi được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Bắc Kinh và Tokyo gia tăng sau những phát biểu gần đây của Thủ tướng Nhật Bản liên quan đến vấn đề Đài Loan.
Cuộc điện đàm giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Hai, tiếp đó là cuộc trao đổi giữa ông Trump và Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi vào ngày hôm sau, đã làm dấy lên suy đoán rằng Bắc Kinh đang tìm kiếm sự can thiệp của Washington nhằm hạ nhiệt căng thẳng.
Căng thẳng ngoại giao leo thang sau khi bà Takaichi phát biểu trước quốc hội ngày 7/11, cho rằng một cuộc tấn công giả định của Trung Quốc vào Đài Loan có thể kéo theo phản ứng quân sự từ phía Tokyo.
Bài xã luận nhấn mạnh rằng “Trung Quốc và Hoa Kỳ có trách nhiệm chung trong việc cùng nhau bảo vệ trật tự quốc tế sau chiến tranh và phản đối mọi nỗ lực khôi phục chủ nghĩa quân phiệt”, đồng thời cho rằng hai nước từng là đồng minh chống lại Nhật Bản trong Thế chiến II.
“Việc trao đổi giữa các nhà lãnh đạo Trung Quốc và Hoa Kỳ có ý nghĩa thực tiễn quan trọng”, bài viết nêu rõ, đồng thời nhận định những phát biểu của Thủ tướng Takaichi đã “gây lo ngại và cảnh giác trong cộng đồng quốc tế về các động thái chiến lược tiềm ẩn rủi ro của Nhật Bản”.
Bài bình luận được đăng dưới bút danh Zhong Sheng — có nghĩa là “Tiếng nói Trung Quốc” — thường được sử dụng để thể hiện quan điểm chính thức của tờ báo về các vấn đề đối ngoại.
Theo hai nguồn tin chính phủ Nhật Bản, trong cuộc điện đàm, Tổng thống Donald Trump đã đề nghị Thủ tướng Takaichi tránh các hành động có thể làm căng thẳng leo thang thêm với Trung Quốc.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh từ chối bình luận về việc liệu Chủ tịch Tập Cận Bình có đề nghị ông Trump can thiệp hay không khi được hỏi tại cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Tư.
Tờ Nhân dân Nhật báo cho biết, trong cuộc điện đàm, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rằng Washington “hiểu tầm quan trọng của vấn đề Đài Loan đối với Trung Quốc”. Tuy nhiên, ông Trump không đề cập trực tiếp đến hòn đảo – mà Bắc Kinh coi là một phần lãnh thổ của mình – trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social sau cuộc trò chuyện.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Shinjiro Koizumi hôm Chủ nhật cho biết kế hoạch triển khai một đơn vị tên lửa đất đối không tầm trung tại căn cứ quân sự trên đảo Yonaguni, cách bờ biển phía đông Đài Loan khoảng 110 km, “đang tiến triển đều đặn”. Động thái này đã vấp phải sự phản đối gay gắt từ Bắc Kinh.
“Trung Quốc và Hoa Kỳ từng sát cánh chiến đấu chống lại chủ nghĩa phát xít và chủ nghĩa quân phiệt, và giờ đây nên hợp tác để bảo vệ thành quả của Chiến thắng Thế chiến II,” tờ Nhân dân Nhật báo viết.
Giới quan sát nhận định, căng thẳng giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Mỹ xoay quanh vấn đề Đài Loan đang phản ánh sự cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Trong khi Bắc Kinh kêu gọi Washington đóng vai trò kiềm chế Tokyo, các động thái quân sự và phát biểu cứng rắn từ phía Nhật Bản cho thấy những thách thức ngày càng lớn đối với ổn định khu vực.
Diễn biến tiếp theo trong tam giác quan hệ này được dự đoán sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến cấu trúc an ninh khu vực trong thời gian tới.
Daisy N.