Ngày 16/9/2025, The Times of Israel đưa tin, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) phát động chiến dịch tấn công trên bộ quy mô lớn vào Thành phố Gaza, nhằm vào Hamas. Hàng chục thường dân được cho là đã thiệt mạng, trong khi hàng ngàn người tháo chạy giữa các đợt không kích dữ dội. Quân đội Israel triển khai cả xe bọc thép chở thuốc nổ điều khiển từ xa để phá hủy cơ sở hạ tầng. Trong bối cảnh leo thang, Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio cảnh báo “thời gian cho một thỏa thuận ngừng bắn con tin đang rất ngắn”.
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) ngày 16/9 xác nhận đã phát động cuộc tấn công trên bộ quy mô lớn, gây nhiều tranh cãi và được chờ đợi từ lâu, tại Thành phố Gaza. Các nhân viên y tế địa phương cho biết hàng chục người thiệt mạng và bị thương trong các đợt không kích, trong khi gia đình các con tin Israel ở Gaza bày tỏ “nỗi lo sợ tột cùng” cho người thân. IDF khẳng định đang “phá hủy cơ sở hạ tầng của Hamas ở Thành phố Gaza”, đánh dấu sự khởi đầu của chiến dịch quân sự mới sau đêm oanh tạc dữ dội. Việc bắt đầu chiến dịch cũng được Thủ tướng Benjamin Netanyahu xác nhận, ông nói rằng Israel “đã bắt đầu một chiến dịch quy mô lớn tại Thành phố Gaza”.
Thủ tướng Benjamin Netanyahu cũng xác nhận chiến dịch, tuyên bố rằng Israel “đã bắt đầu một chiến dịch quy mô lớn tại Thành phố Gaza”. Ông đưa ra phát biểu này ngay đầu phiên tòa xét xử tham nhũng, nơi ông xin miễn tham dự phiên điều trần thường kỳ với lý do “những sự kiện quan trọng đang diễn ra”.
Trong khi đó, quân đội Israel cảnh báo Thành phố Gaza hiện “là khu vực chiến sự nguy hiểm”, yêu cầu người dân lập tức sơ tán đến khu vực nhân đạo do Israel chỉ định ở phía nam Dải Gaza. Lực lượng này nhấn mạnh, bất kỳ ai vẫn ở lại sẽ “gặp nguy hiểm”.
Theo ước tính công bố sáng 16/9, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết hơn 370.000 người Palestine đã rời Thành phố Gaza. Con số này cao hơn đáng kể so với ước tính của Liên Hợp Quốc cùng ngày, theo đó khoảng 220.000 người đã sơ tán khỏi miền bắc Gaza trong tháng qua. Một nguồn tin quốc phòng Israel cho biết, chỉ trong một đêm giữa các đợt không kích dữ dội, hàng nghìn người đã rời bỏ thành phố, và dự báo làn sóng di tản sẽ tiếp tục gia tăng khi IDF đẩy mạnh chiến dịch trên bộ nhằm kiểm soát Thành phố Gaza.
Tuy nhiên, Nhà thờ Thánh Gia tại Thành phố Gaza, nhà thờ Công giáo duy nhất ở Dải Gaza khẳng định sẽ không sơ tán, bất chấp nguy cơ leo thang quân sự. Một nguồn tin nói với The Times of Israel rằng việc rời đi gần như bất khả thi, do các nữ tu tại đây đang chăm sóc 60 đến70 người dân Gaza có nhu cầu đặc biệt.
Dù giao tranh ác liệt, nhà thờ vẫn duy trì sinh hoạt thường nhật với các buổi cầu nguyện, thậm chí cộng đồng vừa tổ chức sinh nhật và đám cưới trong tuần qua.
Trước đó, IDF đã nhiều lần ra lệnh toàn bộ dân thường tại Thành phố Gaza phải sơ tán ngay lập tức. Tuy nhiên, việc di dời gặp trở ngại do chi phí lớn, tình trạng quá tải ở phía nam và sự kiệt quệ của nhiều người sau gần hai năm liên tục phải rời bỏ nhà cửa.
Ném bom liên miên
Đêm 16 rạng sáng 17/9, một làn sóng không kích dữ dội đã trút xuống Thành phố Gaza khi hai sư đoàn Israel tiến vào các khu vực mới ngoài phạm vi kiểm soát trước đây. Nhân chứng mô tả cảnh thành phố bị ném bom liên tục, nhiều khu vực tan hoang sau gần hai năm oanh kích kể từ cuộc tấn công do Hamas dẫn đầu ngày 7/10/2023, sự kiện châm ngòi cho cuộc chiến hiện tại.
“Mối nguy hiểm ngày càng gia tăng”, Ahmed Ghazal, 25 tuổi, nói, cho biết thêm rằng nhiều ngôi nhà đã bị phá hủy, một số người vẫn mắc kẹt dưới đống đổ nát. “Chúng tôi có thể nghe thấy tiếng la hét của họ.”
Theo các bệnh viện ở Thành phố Gaza, từ nửa đêm đến 10h30 sáng thứ Ba, ít nhất 39 người thiệt mạng trong các cuộc không kích, trong đó riêng Bệnh viện Shifa ghi nhận 23 trường hợp. Những con số này chưa thể được xác minh độc lập, do hệ thống y tế – cứu hộ tại Gaza có liên hệ với Hamas và không phân biệt rõ thường dân hay chiến binh.
“Đó là một đêm vô cùng khó khăn ở Gaza. Các cuộc ném bom không hề dừng lại một phút nào”, Tiến sĩ Mohamed Abu Salmiya, giám đốc Bệnh viện Shifa, nói với Associated Press. Ông cho biết vẫn còn nhiều thi thể nằm dưới đống đổ nát. Abu Salmiya từng bị quân đội Israel bắt giữ vào tháng 11 vì bị nghi ngờ cho phép Hamas sử dụng bệnh viện làm trung tâm hoạt động, nhưng sau đó được thả trong một động thái gây tranh cãi.
Các video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy nhiều gia đình buộc phải ngủ ngoài đường sau loạt không kích dữ dội của Israel đêm qua tại Thành phố Gaza. Mức độ tấn công được cho là mạnh đến nỗi có thể nghe thấy tận Tel Aviv, cách đó khoảng 70 km, cũng như ở nhiều khu vực miền trung Israel.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Katz tuyên bố quân đội đang “chiến đấu dũng cảm để giải cứu con tin và đánh bại Hamas”. Ông khẳng định: “Thành phố Gaza đang bốc cháy. IDF đang tấn công cơ sở hạ tầng khủng bố bằng nắm đấm sắt. Chúng tôi sẽ không nhượng bộ, không lùi bước cho đến khi nhiệm vụ hoàn thành.”
Trong chuyến thăm Sư đoàn 162 – đơn vị đang tham chiến tại Thành phố Gaza – Katz cảnh báo nếu Hamas không thả con tin, “Dải Gaza sẽ bị phá hủy”. Ông nhấn mạnh Israel chỉ có hai yêu cầu: thả toàn bộ con tin và giải giáp vũ khí, đồng thời coi cuộc tấn công là “đòn bẩy” nhằm buộc Hamas nhượng bộ.
“Chúng tôi muốn kiểm soát Thành phố Gaza vì nơi đây đã trở thành biểu tượng chính trị của Hamas. Nếu Gaza sụp đổ, Hamas sẽ sụp đổ,” Katz nói, đồng thời cáo buộc thủ lĩnh quân sự mới của Hamas, Izz al-Din Haddad, có thể “phá hủy Gaza” nếu tiếp tục từ chối yêu cầu của Israel, giống như hai cựu lãnh đạo Yahya và Muhammad Sinwar trước khi họ bị tiêu diệt.
Xe bọc thép chở quân điều khiển từ xa chất đầy thuốc nổ
Ngoài các cuộc không kích, truyền thông Palestine cho biết sáng 16/9 quân đội Israel đã kích nổ một số xe bọc thép chở quân điều khiển từ xa, chất đầy thuốc nổ, tại các khu vực Tel al-Hawa và Rimal của Thành phố Gaza.
Theo nguồn tin, IDF đã tái sử dụng các xe bọc thép M113 đã ngừng hoạt động, cải hoán thành phương tiện chứa thuốc nổ và lắp hệ thống điều khiển từ xa, nhằm đưa chúng vào các khu vực hạ tầng của Hamas mà không gây nguy hiểm cho binh sĩ. Những vụ nổ lớn từ các xe APC này được dùng để phá hủy công sự, đường hầm và các khu vực bị gài mìn.
Hai sư đoàn mở rộng hoạt động, sư đoàn thứ 3 tham gia
Theo IDF, giai đoạn đầu của chiến dịch mang tên “Những cỗ xe ngựa B của Gideon” đã bắt đầu từ vài tuần trước với việc tăng cường oanh kích các mục tiêu của Hamas, trong đó có nhiều tòa tháp cao tầng, cùng với các hoạt động trên bộ ở ngoại ô và một số khu phố phía đông Thành phố Gaza.
Hiện Sư đoàn 162 và 98 đang mở rộng phạm vi hoạt động trong thành phố, và trong những ngày tới Sư đoàn 36 sẽ tham gia, bổ sung thêm hàng chục nghìn binh sĩ cho cuộc tấn công.
IDF cho biết lực lượng trên bộ sẽ từng bước tiến sâu và bao vây Thành phố Gaza nhằm đánh bại Hamas. Quân đội ước tính tại đây còn hàng nghìn tay súng Hamas, cùng khoảng 600.000 thường dân chưa sơ tán.
Một số con tin bị bắt cóc từ Israel được cho là đang bị giam giữ tại thành phố này.
Theo IDF, Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Trung tướng Eyal Zamir, người nhiều lần nhấn mạnh “con tin và binh sĩ là ưu tiên hàng đầu” và kêu gọi chính phủ cân nhắc thỏa thuận ngừng bắn để giải cứu con tin đang trực tiếp chỉ huy chiến dịch từ Bộ Tư lệnh Miền Nam.
Sáng 16/9, Zamir đã thị sát Thành phố Gaza, gặp gỡ các đơn vị tham chiến và khẳng định: “Trên vai các bạn là sứ mệnh đánh bại Lữ đoàn Hamas tại Thành phố Gaza, đưa con tin trở về và làm sụp đổ năng lực quân sự lẫn quản lý của Hamas.” Ông tiến hành đánh giá chiến sự cùng Tư lệnh Miền Nam Yaniv Asor, Tư lệnh Sư đoàn 98 Guy Levi và các sĩ quan cao cấp khác.
IDF cho biết khoảng 60.000 quân dự bị đã được huy động cho chiến dịch, bên cạnh 70.000 quân dự bị khác vẫn trong biên chế. Dù có lo ngại về tình trạng mệt mỏi, tỷ lệ tham gia chiến dịch vẫn ở mức cao, từ 75% đến 85% ở hầu hết các đơn vị. Lực lượng dự bị gồm ba lữ đoàn cùng nhiều tiểu đoàn và binh sĩ hỗ trợ như tình báo, hậu cần.
Không phải tất cả quân dự bị đều tham gia chiến dịch tại Thành phố Gaza, khi một số được triển khai thay thế lực lượng thường trực ở các mặt trận khác. Ngoài ra, Sư đoàn 99 đang phụ trách phòng thủ vùng đệm phía bắc, còn Sư đoàn Gaza triển khai tại khu vực phía nam Dải Gaza.
Rubio: ‘Thời gian rất ngắn’ để đạt được thỏa thuận
Trong khi đó, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cảnh báo “cơ hội cho một thỏa thuận ngừng bắn là rất nhỏ”, đồng thời cho biết ông sẽ kêu gọi Qatar tiếp tục vai trò trung gian khi đến thăm Doha, một tuần sau khi các cuộc không kích của Israel tại đây dường như thất bại trong việc tiêu diệt năm thủ lĩnh Hamas.
Phát biểu trước báo giới tại Sân bay Ben Gurion sau cuộc gặp với Thủ tướng Benjamin Netanyahu và các quan chức Israel, Rubio nói: “Chúng tôi sẽ yêu cầu Qatar tiếp tục những gì họ đã làm, đóng một vai trò xây dựng trong nỗ lực chấm dứt tình hình này. Nếu có quốc gia nào có thể giúp thúc đẩy đàm phán, thì đó chính là Qatar.”
Tuy vậy, ông thừa nhận triển vọng đạt được thỏa thuận là hạn chế, nhấn mạnh “chỉ còn một khoảng thời gian ngắn” để tiến tới ngừng bắn và giải cứu con tin. “Chúng ta không còn nhiều tháng, có lẽ chỉ còn vài ngày, thậm chí vài tuần,” Rubio cảnh báo.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, người hôm 15/9 đã gặp gỡ gia đình các con tin ở Jerusalem, thừa nhận Hamas đang nắm lợi thế khi giam giữ họ: “Nếu không có con tin và dân thường cản trở, cuộc chiến này đã kết thúc cách đây một năm rưỡi.”
Trong khi đó, Diễn đàn con tin và gia đìnhmMất tích, đại diện cho đa số gia đình bày tỏ “nỗi lo sợ tột cùng” khi chiến dịch quân sự bắt đầu. Tổ chức này cáo buộc Thủ tướng Netanyahu “đang làm mọi cách để ngăn cản một thỏa thuận, không đưa các con tin trở về”.
Qua đêm đến sáng 16/9, nhiều gia đình con tin dựng lều và ngủ bên ngoài dinh thủ tướng ở Jerusalem để phản đối, kêu gọi ngừng chiến dịch. Trong số đó có Einav Zangauker, mẹ của Matan – một trong những người bị giam giữ ở Gaza. Bà nói: “Tôi chỉ có một mối quan tâm: đất nước này phải thức tỉnh và đưa con trai tôi cùng 47 con tin khác, cả sống lẫn đã chết, trở về.”
Bà chỉ trích: “Nếu ông ấy gửi những người lính dũng cảm ra chiến đấu trong khi con tin bị dùng làm lá chắn sống, thì ông ấy không xứng đáng là thủ tướng.”
Chiến dịch trên bộ của Israel tại Thành phố Gaza không chỉ đánh dấu bước leo thang quân sự, mà còn phơi bày những mâu thuẫn chính trị và đạo đức sâu sắc. Trong khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu khẳng định đây là “nhiệm vụ quốc gia”, thì nhiều gia đình con tin cáo buộc chính ông đang hy sinh tính mạng của người thân họ cho mục tiêu chính trị cá nhân. Các cuộc không kích và tấn công trên bộ đã gây ra thương vong lớn cho dân thường, khiến hàng trăm nghìn người buộc phải sơ tán, làm dấy lên những cáo buộc về tội ác chiến tranh và vi phạm nhân quyền.
Trước áp lực ngày càng tăng từ cộng đồng quốc tế, dư luận trong nước và gia đình con tin, câu hỏi đặt ra là liệu Israel có thể vừa đạt được mục tiêu quân sự vừa tránh được vết nhơ lịch sử về hậu quả nhân đạo mà chiến dịch này để lại.
Đồng Trịnh