Ngày 28/11/2025, tờ Thế Giới Trẻ (Đức) đăng tải bài viết “Ba Lan – Vũ khí Dưới nước” của nhà báo Reinhard Lauterbach, gửi từ Poznań. Bài viết cho thấy Ba Lan đang củng cố ưu thế hàng hải của NATO tại Biển Baltic thông qua việc mua sắm tàu ngầm mới, trong bối cảnh Nga vừa đóng cửa lãnh sự quán Ba Lan cuối cùng bên ngoài Moscow.
Ba Lan mua ba tàu ngầm A-26 của Thụy Điển, củng cố sức mạnh NATO tại Baltic
Ba Lan đã ký thỏa thuận mua ba tàu ngầm thông thường hiện đại lớp A-26 “Blekinge” từ Thụy Điển, nhằm tăng cường năng lực hải quân tại khu vực Biển Baltic. Thông tin được Bộ trưởng Quốc phòng Władysław Kosiniak-Kamysz công bố tại Warsaw hôm thứ Tư.
Hợp đồng có giá trị hơn 3 tỷ euro, dự kiến hoàn tất vào cuối năm nay, với chiếc tàu ngầm đầu tiên sẽ được bàn giao vào năm 2030. Việc mua sắm diễn ra song song với chương trình hiện đại hóa hạm đội tàu ngầm của Thụy Điển bằng các mẫu tàu cùng loại.
Theo Bộ trưởng Kosiniak-Kamysz, tàu ngầm A-26 được thiết kế tối ưu cho hoạt động ở vùng nước nông của Biển Baltic, trang bị động cơ Stirling độc lập không khí, cho phép lặn liên tục tới 18 ngày mà không cần nổi lên mặt nước. Ngoài ra, các tàu này còn có khả năng phóng tên lửa hành trình tầm xa, tăng đáng kể sức răn đe chiến lược của Ba Lan.
Với quyết định này, Thụy Điển đã vượt qua các đối thủ đến từ Đức, Pháp, Ý, Tây Ban Nha và Hàn Quốc để giành hợp đồng. Đây cũng là bước tiến lớn trong dự án hiện đại hóa hạm đội tàu ngầm Ba Lan – dự án đã kéo dài hơn 20 năm, trong bối cảnh hạm đội hiện tại chỉ còn lại một tàu ngầm Liên Xô cũ đã ngừng hoạt động.
Giới quan sát đặt câu hỏi liệu quyết định mua sắm đột ngột này có liên quan đến gói tài trợ quốc phòng 43,7 tỷ euro mà Liên minh châu Âu (EU) đã phân bổ cho Ba Lan mùa hè vừa qua trong khuôn khổ chương trình “SAFE” (Hành động An ninh cho Châu Âu) hay không. Warsaw hiện là quốc gia nhận được nhiều tài trợ quốc phòng nhất EU, với tỷ lệ phân bổ gần 30% tổng ngân sách chương trình 150 tỷ euro, tương đương tổng chi tiêu quân sự của Romania, Hungary và Pháp qua cùng chương trình.
Trong khi đó, Đức không xin tài trợ từ SAFE, do xếp hạng tín dụng thuận lợi giúp Berlin dễ dàng huy động vốn quốc phòng trực tiếp từ thị trường tài chính.
Ba Lan củng cố vai trò hải quân NATO, quan hệ với Nga tiếp tục leo thang căng thẳng
Bộ trưởng Quốc phòng Władysław Kosiniak-Kamysz gọi quyết định mua ba tàu ngầm lớp A-26 từ Thụy Điển là “mang tính chiến lược” không chỉ với Warsaw, mà còn với nhà sản xuất Saab – biểu tượng của năng lực quốc phòng Bắc Âu. Ông nhấn mạnh rằng, ngoại trừ một số trường hợp ngoại lệ, Biển Baltic hiện đã trở thành “vùng biển nội địa của NATO” sau khi Thụy Điển và Phần Lan gia nhập liên minh.
Theo ông Kosiniak-Kamysz, các quốc gia ven biển Baltic cần điều chỉnh năng lực phòng thủ để ngăn chặn máy bay, tàu chiến và thiết bị không người lái Nga xâm phạm không phận và lãnh hải của khối. Hiện NATO đang nắm ưu thế đáng kể so với Hạm đội Baltic của Nga, với sáu tàu ngầm của Đức và bốn tàu ngầm của Thụy Điển, so với chỉ một tàu ngầm Nga duy nhất có từ thập niên 1980. Chương trình hiện đại hóa của Ba Lan dự kiến sẽ củng cố thêm cán cân sức mạnh này, trong khi Phần Lan và các nước Baltic khác hiện chưa sở hữu tàu ngầm.
Song song với động thái quân sự, căng thẳng ngoại giao giữa Warsaw và Moscow cũng bước sang giai đoạn mới. Nga vừa ra lệnh đóng cửa Tổng lãnh sự quán Ba Lan tại Irkutsk (Siberia), có hiệu lực cuối năm nay, nhằm đáp trả việc Ba Lan đóng cửa lãnh sự quán Nga tại Gdańsk sau loạt vụ tấn công nghi ngờ vào hạ tầng đường sắt, mà Warsaw cho rằng Moscow đứng sau.
Bộ Ngoại giao Ba Lan khẳng định nước này “giữ thái độ bình tĩnh”, đồng thời nhấn mạnh rằng công dân Ba Lan đã được khuyến cáo rời khỏi Nga từ nhiều tháng trước, nên “không có rủi ro đặc biệt nào”. Tuy nhiên, Warsaw cũng cho biết không có kế hoạch cắt đứt hoàn toàn quan hệ ngoại giao với Moscow “trong thời điểm hiện tại”.
Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Radosław Sikorski tiếp tục vận động các nước EU siết chặt kiểm soát hoạt động ngoại giao Nga, bao gồm thu hồi quyền tự do đi lại trong khu vực Schengen. Tại Ba Lan, quyền di chuyển của các nhà ngoại giao Nga hiện chỉ giới hạn ở Warsaw và vùng Mazovia lân cận; mọi chuyến đi ra ngoài khu vực đều phải xin phép và được phê duyệt trước.
Trong khi củng cố sức mạnh hải quân nhằm đối phó với các thách thức từ Nga, Warsaw vẫn phải cân bằng giữa răn đe và đối thoại ngoại giao, tránh để căng thẳng leo thang vượt tầm kiểm soát. Động thái của Ba Lan cũng phản ánh xu thế chung của NATO và EU – tăng cường phòng thủ khu vực Baltic, nơi đang trở thành tuyến đầu chiến lược trong trật tự an ninh mới của châu Âu.
Hồ Ngọc Thắng/Nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/513078.polen-aufr%C3%BCstung-unter-wasser.html