Ngày 24/10/2025, tờ Thế Giới Trẻ (Đức) đăng tải bài viết “Palestine – Knesset muốn sáp nhập”, trong đó cho biết Quốc hội Israel vừa bỏ phiếu ủng hộ việc khẳng định “chủ quyền” đối với khu Bờ Tây. Quyết định này làm dấy lên làn sóng chỉ trích từ cộng đồng quốc tế, trong khi các nhà báo vẫn bị cấm tiếp cận Dải Gaza – khu vực đang chìm trong khủng hoảng nhân đạo. Liên Hợp Quốc lên án động thái của Tel Aviv, gọi đây là hành vi “đồng lõa” với việc sáp nhập lãnh thổ bị chiếm đóng.
Hoa Kỳ tạm thời không ủng hộ dự luật sáp nhập Bờ Tây Palestine
Hoa Kỳ tuyên bố “không ủng hộ dự luật sáp nhập Bờ Tây Palestine vào thời điểm này”, sau khi Quốc hội Israel (Knesset) bỏ phiếu thông qua đề xuất mở rộng chủ quyền đối với các khu định cư tại vùng lãnh thổ bị chiếm đóng. Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết Washington “tin rằng” động thái này có thể đe dọa tiến trình hòa bình Trung Đông, đồng thời bày tỏ lo ngại về khả năng vi phạm luật pháp quốc tế của Israel.
Hơn một chục quốc gia Ả Rập và Hồi giáo đã lên án hành động trên “bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất có thể” trong tuyên bố chung gửi Liên Hợp Quốc.
Theo đề xuất của nghị sĩ Avi Maoz (đảng Noam), được thông qua với đa số sít sao tại Knesset, “luật pháp, hệ thống tư pháp và chủ quyền của Nhà nước Israel nên được áp dụng cho tất cả các khu định cư ở Judea và Samaria”. Maoz cho rằng điều này nhằm “sửa chữa một bất công lịch sử lâu đời”. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định việc thực thi sẽ tương đương với sáp nhập phần lớn Bờ Tây trên thực tế.
Một đề xuất thứ hai của nghị sĩ Avigdor Lieberman (đảng Israel Beitenu), liên quan đến việc áp dụng chủ quyền đối với khu định cư Maale Adumin, vốn bị Liên Hợp Quốc coi là vi phạm luật pháp quốc tế cũng đã được thông qua. Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ James D. Vance, đang có mặt tại Israel trong thời điểm bỏ phiếu, gọi đây là “hành động xúc phạm”. Văn phòng Thủ tướng Benjamin Netanyahu sau đó mô tả cuộc bỏ phiếu là “hành động khiêu khích chính trị có chủ đích của phe đối lập”.
Trước đó, Đại sứ Hoa Kỳ tại Israel Mike Huckabee từng khẳng định rằng Israel “có chủ quyền trong các vấn đề ở Bờ Tây”, cho rằng người Israel sinh sống tại đây không vi phạm luật pháp quốc tế. Ông sử dụng các thuật ngữ tôn giáo “Judea” và “Samaria” để mô tả khu vực này. Tổng thống Donald Trump, dù từng công nhận việc sáp nhập Đông Jerusalem và Cao nguyên Golan của Syria, vẫn khẳng định “sẽ không cho phép sáp nhập Bờ Tây”.
Phát biểu của Ngoại trưởng Rubio được đưa ra ngay trước chuyến công du Israel, nơi ông dự kiến thảo luận việc triển khai “kế hoạch 20 điểm” của chính quyền Trump. Trong khi đó, Israel tiếp tục vi phạm thỏa thuận ngừng bắn hàng ngày và duy trì lệnh cấm báo chí tiếp cận Dải Gaza.
Sau khi Hiệp hội Báo chí Nước ngoài (FPA) gửi đơn kiến nghị, Tòa án Tối cao Israel đã cho chính phủ thêm 30 ngày để trình bày lập trường. Trong hơn hai năm chiến dịch quân sự ở Gaza, hơn 200 nhân viên truyền thông đã thiệt mạng, nhiều người được xác định rõ ràng là phóng viên. Gần đây, một nhân viên của công ty Palestine Media Production, đối tác của kênh truyền hình công cộng Đức ZDF cũng đã bị sát hại.
Ngày 20/10, Báo cáo viên Đặc biệt của Liên Hợp Quốc về Lãnh thổ Palestine bị Chiếm đóng, bà Francesca Albanese, công bố báo cáo lên án “sự đồng lõa trong cuộc diệt chủng đang diễn ra tại Gaza”. Bà cho rằng các vi phạm kéo dài của Israel là kết quả của “sự hỗ trợ trực tiếp, bảo vệ ngoại giao và trong một số trường hợp là tham gia tích cực của các quốc gia thứ ba có ảnh hưởng”. Báo cáo kêu gọi truy cứu trách nhiệm đối với “những tội ác được quốc tế tạo điều kiện”.
Góc nhìn chuyên gia
Theo giới phân tích, lập trường “chưa ủng hộ vào thời điểm này” của Washington không chỉ là tín hiệu thận trọng, mà còn phản ánh thế lưỡng nan chiến lược của Hoa Kỳ. Một mặt, Mỹ muốn duy trì ảnh hưởng tại Trung Đông và mối quan hệ đồng minh truyền thống với Israel; mặt khác, họ phải đối diện sức ép ngày càng lớn từ cộng đồng quốc tế về các chuẩn mực pháp lý và nhân đạo.
Động thái sáp nhập, nếu được thực thi, có thể kích hoạt một chuỗi phản ứng dây chuyền làm sâu sắc thêm sự chia rẽ giữa Israel và thế giới Ả Rập, đồng thời khiến các nỗ lực trung gian hòa giải của Washington mất uy tín. Trong bối cảnh đó, các quốc gia khu vực, đặc biệt là Jordan và Ai Cập, được dự báo sẽ đóng vai trò then chốt trong việc ngăn chặn nguy cơ xung đột lan rộng.
Về dài hạn, vấn đề không chỉ là câu hỏi về lãnh thổ, mà còn là phép thử cho trật tự quốc tế dựa trên luật pháp, nơi mà mỗi hành động đơn phương đều có thể định hình lại cục diện an ninh toàn cầu.
Hồ Ngọc Thắng/Nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/510990.pal%C3%A4stina-knesset-will-annexion.html