Với tinh thần xung kích và sáng tạo, lực lượng đoàn viên, thanh thiếu nhi thành phố Huế đang trở thành những cánh tay nối dài trong hành trình gìn giữ di sản, bảo vệ môi trường và xây dựng nếp sống văn minh. Không chỉ dừng lại ở các hoạt động tình nguyện thường niên, tuổi trẻ Cố đô còn chủ động tiếp cận di sản bằng những cách làm mới mẻ, sâu sắc, góp phần tạo nên diện mạo hiện đại mà vẫn đậm đà bản sắc cho vùng đất di sản.
Hành động thiết thực vì môi trường xanh, sạch, sáng
Thành phố Huế là địa phương đi đầu cả nước trong việc xây dựng mô hình “Ngày Chủ nhật xanh”, một chiến dịch do UBND Tỉnh Thừa Thiên Huế phát động, Tỉnh đoàn là đơn vị trực tiếp triển khai từ năm 2019 và ngày càng lan tỏa mạnh mẽ. Đến nay, chiến dịch đã trở thành một phong trào thường xuyên, được tổ chức hàng tuần tại khắp các huyện, thị xã và 2 quận Phú Xuân, Thuận Hóa, với sự tham gia của hàng chục nghìn lượt đoàn viên, thanh thiếu nhi và người dân.
Hành động thu gom rác thải, dọn vệ sinh đường phố, trồng cây xanh, làm sạch dòng sông Hương, bảo vệ bãi biển Thuận An, Lăng Cô, trên đầm phá Tam Giang- Cầu Hai… không chỉ đơn thuần là hoạt động tình nguyện mà còn mang tính giáo dục sâu sắc, xây dựng thói quen sống thân thiện với thiên nhiên trong cộng đồng. Mô hình “Tuyến đường sáng – xanh – sạch – đẹp – trật tự trị an” được triển khai tại nhiều địa bàn đã góp phần cải thiện rõ rệt cảnh quan đô thị và nông thôn.
Đặc biệt, trong các chiến dịch lớn như “Hãy làm sạch biển”, “Làm cho thế giới sạch hơn”, các đội hình thanh niên tình nguyện đã phát huy tối đa tinh thần xung kích, vận động người dân cùng tham gia bảo vệ môi trường biển và nguồn nước, chống rác thải nhựa, góp phần xây dựng Huế thành đô thị văn hóa – sinh thái – cảnh quan – thân thiện với môi trường.
Vai trò tiên phong trong gìn giữ và phát huy giá trị di sản
Là vùng đất mang trong mình kho tàng di sản văn hóa vật thể và phi vật thể đặc sắc, Huế đặt ra yêu cầu cao đối với thế hệ trẻ trong việc kế thừa và phát huy các giá trị di sản. Thành Đoàn Huế đã chủ động phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Giáo dục và Đào tạo, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức các chương trình đối thoại, tọa đàm, triển lãm, hội thi để đoàn viên, thanh thiếu nhi tiếp cận di sản một cách sáng tạo và gần gũi.
Tiêu biểu là chương trình đối thoại “Tuổi trẻ Thành phố Huế tham gia bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa Huế” với sự tham gia của 250 đoàn viên ưu tú. Tại đây, các bạn trẻ đã bày tỏ nhận thức, trách nhiệm của thế hệ mình đối với công cuộc bảo tồn văn hóa dân tộc, đồng thời đưa ra nhiều sáng kiến như đưa di sản vào trường học, tổ chức tour du lịch trải nghiệm do học sinh – sinh viên làm hướng dẫn viên, phát triển sản phẩm truyền thông di sản trên nền tảng số.
Triển lãm ảnh “Huế trong tim tôi” do Đoàn trường Đại học Khoa học Huế phối hợp tổ chức là một ví dụ sinh động cho cách tiếp cận di sản từ góc nhìn cá nhân và nghệ thuật. 50 bức ảnh phản ánh vẻ đẹp di sản Huế dưới lăng kính của sinh viên không chỉ góp phần quảng bá văn hóa địa phương mà còn khơi dậy niềm tự hào trong giới trẻ về quê hương Cố đô.
Đặc biệt, nhiều đội nhóm thanh niên đã tích cực tham gia hoạt động thuyết minh di sản tại Đại Nội, lăng tẩm, đền đài…, kết hợp với du lịch trải nghiệm và trình diễn nghệ thuật truyền thống như múa cung đình, ca Huế, hát dân ca…, tạo nên sự kết nối giữa thế hệ trẻ và di sản bằng hình thức sinh động, hấp dẫn.
Đưa di sản vào trường học: Hướng đi bền vững
Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Huế, Sở Giáo dục và Đào tạo, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cùng Thành Đoàn đã ký kết nhiều chương trình phối hợp nhằm đưa các giá trị văn hóa di sản đến gần hơn với học sinh, sinh viên thông qua các chuyên đề ngoại khóa, bài giảng lịch sử – văn hóa, hoạt động tham quan thực tế và hội thi tìm hiểu di sản.
Các mô hình như “Học sinh với di sản văn hóa Huế”, “Một giờ học tại di tích”, “Hành trình về với di sản”… đang được triển khai tại nhiều trường học trong toàn tỉnh. Nhờ đó, các em không chỉ học về lịch sử, văn hóa qua sách vở mà còn được “sống trong di sản”, cảm nhận bằng trực giác và cảm xúc. Đây chính là cách giáo dục hiệu quả nhằm vun đắp tình yêu quê hương, trách nhiệm bảo vệ các giá trị truyền thống cho thế hệ tương lai.
Xây dựng nếp sống văn minh – hiện đại: Vai trò của tuổi trẻ
Bên cạnh gìn giữ di sản và bảo vệ môi trường, thanh thiếu niên Huế còn đi đầu trong xây dựng nếp sống văn minh đô thị và văn hóa ứng xử trong cộng đồng. Hội thi “Dân vận khéo trong xây dựng nếp sống văn minh đô thị” được tổ chức hằng năm nhằm nâng cao kỹ năng vận động, tuyên truyền trong lực lượng đoàn viên, thanh niên.
Nhiều mô hình như “Camera an ninh cộng đồng”, “Cổng trường an toàn – thân thiện”, “Đoàn viên không vi phạm luật giao thông”, “Tổ dân phố không rác thải”, “Câu lạc bộ thanh niên phòng chống tệ nạn xã hội”… đang được triển khai sâu rộng tại các địa phương. Qua đó, tuổi trẻ Huế góp phần tạo dựng môi trường sống lành mạnh, an toàn, văn minh, phù hợp với mục tiêu xây dựng đô thị thông minh và phát triển du lịch bền vững của tỉnh.
Khơi dậy tinh thần cống hiến và sáng tạo trong thế hệ trẻ
Từ thực tiễn phong trào, có thể khẳng định tuổi trẻ Huế không chỉ là lực lượng tiên phong trong các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng mà còn là chủ thể sáng tạo, làm mới cách tiếp cận di sản, văn hóa và môi trường. Đoàn Thanh niên các cấp đóng vai trò kết nối, tổ chức và dẫn dắt phong trào; đồng thời là cầu nối giữa thanh niên với các cơ quan chuyên môn như Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Khoa học và Công nghệ, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế để hình thành các chương trình hợp tác lâu dài, hiệu quả.
Việc phát huy tinh thần xung kích, tự nguyện, sáng tạo của tuổi trẻ gắn liền với định hướng chiến lược của địa phương trong phát triển văn hóa, môi trường và xã hội. Trong giai đoạn Thành phố Huế chuyển mình mạnh mẽ và đã chính thức trở thành thành phố trực thuộc Trung ương thứ 6 của Việt Nam, vai trò của thanh niên càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, đó là lực lượng giữ gìn “hồn cốt” văn hóa, đồng thời góp phần đưa Huế tiến tới một đô thị xanh, thông minh, bền vững và giàu bản sắc.
Tuổi trẻ thành phố Huế đang từng bước khẳng định vai trò không chỉ bằng sức trẻ và nhiệt huyết, mà còn bằng những hành động cụ thể, sáng tạo và có chiều sâu trong bảo tồn di sản, bảo vệ môi trường và xây dựng nếp sống văn minh đô thị. Những mô hình hiệu quả, cách làm hay ngày càng lan tỏa mạnh mẽ tinh thần trách nhiệm và tình yêu quê hương trong cộng đồng. Đây chính là nền tảng vững chắc để tuổi trẻ tiếp tục đồng hành cùng Cố đô trên hành trình phát triển bền vững, hướng đến một Huế hiện đại, xanh, thông minh và giàu bản sắc.
Minh Anh