Ngày 01/9/2025, tờ Thế Giới Trẻ (Đức) đăng tải bài viết của nhà báo Julieta Daza, gửi từ Caracas, với tiêu đề “Venezuela – Bất chấp đe dọa của Hoa Kỳ”. Bài báo nhấn mạnh sự trỗi dậy của lực lượng dân quân Venezuela, vốn đang thu hút sự ủng hộ đông đảo trong xã hội. Trên nền căng thẳng khu vực, Caracas và Bogotá được khắc họa như hai biểu tượng đoàn kết, gắn kết vận mệnh chính trị và an ninh của Mỹ Latinh trước sức ép từ bên ngoài.
Việc Hoa Kỳ triển khai tàu chiến đến vùng Caribe tiếp tục gây lo ngại cho Venezuela. Hôm thứ Bảy (giờ địa phương), hàng loạt người dân đã đăng ký tham gia lực lượng dân quân quốc gia. Theo Telesur, chính phủ đã mở hơn 1.000 điểm ghi danh tại quảng trường, hội trường cộng đồng và đồn quân sự, nhằm huy động lực lượng cứu trợ dân sự trong khuôn khổ quân đội. Đây được xem là hành động mang tính biểu tượng, bổ sung vào 4,5 triệu dân quân mà chính quyền Caracas đã tập hợp từ giữa tháng 8 để đối phó “mối đe dọa đế quốc Mỹ”.
Trong cuộc phỏng vấn với tờ JW, nhà xã hội học và nhà hoạt động cộng đồng Aníbal Espejo khẳng định, những người tình nguyện gia nhập lực lượng dân quân Bolivar “bằng niềm vui và quyết tâm”, với nhận thức rõ ràng rằng họ phải “tự vệ trước ý đồ xâm lược của giới tinh hoa Bắc Mỹ, châu Âu và các ngành công nghiệp quân sự”. Theo ông, đây không chỉ là hành động bảo vệ nhân quyền và quyền tự quyết, mà còn là cách duy trì thịnh vượng kinh tế:
“Khi các cường quốc xâm lược, họ hủy diệt dân tộc. Libya là một ví dụ kinh hoàng. Chúng tôi quyết tâm tự quyết định vận mệnh của mình, không để bất kỳ cường quốc nào áp đặt. Mặc dù đã chịu phong tỏa kinh tế – tài chính vô nhân đạo suốt hơn 12 năm, nền kinh tế Venezuela vẫn đạt tăng trưởng tám năm liên tiếp, ngay cả theo số liệu của Ngân hàng Thế giới,” Espejo nhấn mạnh.
Liên quan đến mục tiêu được cho là của chiến dịch quân sự Hoa Kỳ nhằm chống “buôn bán ma túy ở vùng Caribe”, nhà xã hội học Aníbal Espejo cho rằng “băng đảng ma túy thực sự” chính là giới tinh hoa Bắc Mỹ và châu Âu cùng các cơ quan như DEA và CIA. Ông viện dẫn báo cáo mới nhất của Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC), theo đó Venezuela không phải là quốc gia sản xuất lá coca hay cocaine đáng kể, cũng không nổi bật trong vai trò là điểm trung chuyển. Do đó, cáo buộc của Washington rằng Tổng thống Nicolás Maduro đứng đầu một “tập đoàn ma túy khổng lồ” bị coi là thiếu cơ sở.
Quan điểm này cũng được nhà trí thức Venezuela Luis Britto García khẳng định trong một bài viết đăng trên Red Radio hôm thứ Bảy. Ông cho rằng nếu Mỹ thực sự muốn chống ma túy, họ cần tập trung vào lãnh thổ của mình – quốc gia tiêu thụ cocaine lớn hàng đầu thế giới. Britto đồng thời cảnh báo về “tin giả” nhằm đe dọa Venezuela, trong đó có vai trò của các hãng thông tấn quốc tế như Reuters.
Song song với việc kêu gọi dân quân, chính quyền Maduro đã ra lệnh tăng cường hiện diện quân sự tại biên giới Colombia. Bộ trưởng Quốc phòng Vladimir Padrino cho biết khoảng 15.000 binh sĩ sẽ được triển khai tới các tỉnh Táchira và Zulia. Về phía Colombia, Tổng thống Gustavo Petro cũng thông báo đưa 25.000 quân đến khu vực El Catatumbo.
Sự phối hợp này được coi là tín hiệu đáng chú ý, bởi dưới các chính phủ cánh hữu trước đây, Bogotá từng đi đầu trong các cuộc đối đầu ngoại giao và quân sự do Mỹ hậu thuẫn chống lại Caracas. Tuy nhiên, bất chấp những tuyên bố chống đế quốc của Petro, sự hiện diện quân sự lớn của Hoa Kỳ tại Colombia – “Đối tác Toàn cầu” duy nhất của NATO ở Mỹ Latinh – vẫn khiến giới lãnh đạo Venezuela cảnh giác.
Theo Tổng thống Maduro, Caracas “không được chủ quan” trước mối đe dọa từ Mỹ ở khu vực biên giới “nhạy cảm” với Colombia. Ông cho rằng việc triển khai quân không chỉ là biện pháp phòng thủ, mà còn nhằm củng cố “khu vực hòa bình và phát triển kinh tế song phương” mà hai nước đã thống nhất vào cuối tháng 7. Về phần mình, Petro viết trên X rằng chỉ thông qua “sự phối hợp” Colombia – Venezuela mới có thể “làm suy yếu tối đa các thế lực mafia”. Ông khẳng định: “Chúng tôi, người dân Mỹ Latinh và Caribe, sẽ tự giải quyết các vấn đề của chính mình.”
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng tại vùng Caribe, Venezuela vừa phải đối phó với áp lực quân sự từ Hoa Kỳ, vừa tìm cách củng cố sức mạnh nội tại thông qua huy động dân quân và tăng cường hợp tác với Colombia. Sự gắn kết Caracas – Bogotá, dù vẫn tiềm ẩn nhiều nghi ngại, cho thấy một nỗ lực khu vực nhằm tự chủ trong việc xử lý các thách thức an ninh và phát triển. Trước sự hiện diện lâu dài của Mỹ tại Mỹ Latinh, lựa chọn của Venezuela và Colombia sẽ không chỉ quyết định cục diện song phương, mà còn định hình tương lai của cán cân quyền lực trong toàn khu vực.
Hồ Ngọc Thắng/Nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/507325.venezuela-trotz-us-drohkulisse.html