Trong những năm qua, khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được coi là một bộ phận hợp thành quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, được khuyến khích, tạo điều kiện phát triển lâu dài, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh với các khu vực kinh tế khác.
Việt Nam vẫn là điểm đầu tư hấp dẫn và an toàn
Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng, trong bối cảnh hiện nay, mặc dù có những khó khăn, thách thức nhưng nhiều tập đoàn, doanh nghiệp quốc tế đã và đang tìm kiếm các địa điểm đầu tư nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Trong đó, Việt Nam được các tổ chức quốc tế đánh giá là điểm đến đầu tư hấp dẫn và an toàn.
Nói rõ hơn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, Việt Nam đang có một số điểm thuận lợi trong môi trường đầu tư, đơn cử như: kinh tế chính trị xã hội của Việt Nam ổn định, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao khi thực hiện thành công mục tiêu kép vừa phòng, chống dịch, vừa phục hồi và phát triển kinh tế. Đáng chú ý, trong giai đoạn khó khăn nhất của dịch bệnh COVID-19 trong năm 2020 – 2021, Việt Nam vẫn là một trong số ít nền kinh tế tăng trưởng dương, kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định, lạm phát kiểm soát ở mức thấp. Riêng trong 8 tháng năm 2022, tình hình phát triển kinh tế – xã hội tiếp tục đạt được nhiều kết quả tích cực, nhiều doanh nghiệp, tập đoàn sản xuất lớn đã quay trở lại hoạt động với 100% công suất và mở rộng đầu tư.
Cùng với các tín hiệu khả quan nêu trên, vị trí của Việt Nam trên hàng loạt các bảng xếp hạng đã có những bước tiến đáng kể, nhiều tổ chức, chuyên gia uy tín quốc tế đánh giá cao kết quả và triển vọng phát triển kinh tế, nâng hạng tín nhiệm và dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam. Chỉ số phục hồi COVID-19 của Nikkei xếp Việt Nam đứng thứ 2 trên thế giới, tổ chức như Moody’s và S&P đều xếp hạng tín nhiệm dài hạn của Việt Nam ở mức “ổn định” và “tích cực”.
Thêm nữa, nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, vị thế quốc tế ngày càng được nâng cao. Theo đó, Việt Nam đã tham gia và ký kết 15 Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, trong đó có tất cả các nền kinh tế lớn nhất, phát triển nhất trên thế giới.
Cộng vào đó là nguồn nhân lực dồi dào, cơ cấu lao động trẻ và có chi phí cạnh tranh cũng là một trong những điểm hấp dẫn đầu tư của Việt Nam. Ngoài ra, thị trường nội địa với gần 100 triệu dân giàu tiềm năng và đang tăng nhanh về sức mua. Tầng lớp trung lưu chiếm 15% dân số và theo Ngân hàng Thế giới, sẽ đạt 50% vào năm 2030.
Trongbthowfi điểm này, Việt Nam đang tiếp tục triển khai nhiều biện pháp hoàn thiện thể chế, pháp luật phù hợp tiêu chuẩn quốc tế và các cam kết tại các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam tham gia.
Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng được chú trọng đầu tư, tiếp tục hoàn thiện với các kế hoạch đầu tư phục vụ phục hồi phát triển kinh tế – xã hội, trong đó sẽ tập trung đầu tư phát triển nhiều công trình hạ tầng quan trọng như: đường cao tốc, các trục đường ven biển, sân bay, cảng biển.
Hơn nữa, Việt Nam cũng có vị trí địa lý chiến lược, trung tâm trong khu vực, chỉ từ 3-5 giờ bay có thể kết nối với các nền kinh tế năng động trong khu vực như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore.
Ngoài ra, còn có sự quan tâm, đồng hành và quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị nhằm tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho doanh nghiệp, cải thiện môi trường đầu tư ngày càng thông thoáng, thuận lợi hơn.
Chủ động, sẵn sàng trong thu hút các nhà đầu tư chiến lược
Thông tin thêm về việc nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư nước ngoài trong thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Việt Nam đang ưu tiên thu hút 3 nhóm dự án thuộc lĩnh vực công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển; dự án có sự lan tỏa, cam kết hợp tác, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị; dự án thúc đẩy kinh tế số và đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững kinh tế xã hội của Việt Nam. Với chủ trương thu hút, hợp tác đầu tư nước ngoài có chọn lọc, lấy chất lượng, hiệu quả, công nghệ và bảo vệ môi trường là tiêu chí đánh giá chủ yếu, Bộ KH&ĐT đã đưa ra các kiến nghị giải pháp chiến lược.
Đối với Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, trong ngắn hạn, cần chủ động tiếp cận, nắm bắt vướng mắc, khó khăn của các nhà đầu tư thông qua việc đồng hành cùng doanh nghiệp để xây dựng môi trường đầu tư thuận lợi.
Cùng với đó là xác định một số lĩnh vực có khả năng thúc đẩy nhanh dịch chuyển cơ cấu kinh tế, phát triển công nghiệp hỗ trợ, bổ sung cho những phân đoạn Việt Nam chưa thể đáp ứng trong chuỗi cung ứng để ưu tiên thu hút. Tập trung giải quyết tình trạng khan hiếm lao động cục bộ ở một số ngành, một số khu vực đồng thời đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề cho người lao động.
“Việt Nam cần chuẩn bị sẵn các điều kiện cần thiết để đón làn sóng đầu tư, gồm chuẩn bị về mặt bằng sạch, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, năng lượng, nguồn cung lao động có tay nghề, nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp trong nước để tham gia chuỗi giá trị và chuẩn bị sẵn các “gói” ưu đãi, hỗ trợ đầu tư để đàm phán với các nhà đầu tư chiến lược có tính lan tỏa cao” – Bộ trưởng Bộ KH&ĐT nói.
Trong dài hạn, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục hoàn thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Các chính sách cần lưu ý hướng tới xu thế, kinh nghiệm tốt của quốc tế phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam để áp dụng có chọn lọc.
Bộ trưởng nhấn mạnh, đặc biệt, quá trình thu hút đầu tư cần tăng cường năng lực nội tại của doanh nghiệp trong nước, tập trung phát triển công nghiệp hỗ trợ theo hướng tập trung một số ngành, nghề cụ thể, nhằm thúc đẩy kết nối với doanh nghiệp nước ngoài để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Gia tăng giá trị sản xuất nội địa, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, chủ động hội nhập quốc tế, nắm bắt và đón đầu các xu hướng kinh doanh mới, xu hướng thị trường mới.
Trên cơ sở đó, Bộ trưởng kiến nghị, nước ta cần điều chỉnh hoạt động xúc tiến đầu tư theo hướng thống nhất, có trọng tâm, trọng điểm, mang tầm quốc gia, thể hiện tính liên ngành, liên vùng, gắn với thị trường, đối tác đầu tư và dự án cụ thể.
Đối với các hiệp hội doanh nghiệp, theo Bộ trưởng KH&ĐT, công tác chủ động nghiên cứu, đánh giá thách thức, thời cơ, xu hướng kinh doanh, xu hướng thị trường mới đóng vai trò quan trọng.
Cùng với đó, các hiệp hội cần thúc đẩy sự liên kết giữa các doanh nghiệp hội viên, đại diện và tăng cường quyền lợi cho các hội viên của mình trong các quan hệ trong nước và quốc tế. Làm cầu nối, vận động chính sách, duy trì đối thoại với Chính phủ và quan hệ với các cơ quan, tổ chức trong nước, nước ngoài về luật và chính sách điều chỉnh hoạt động của cộng đồng doanh nghiệp.
Các hiệp hội doanh nghiệp tiếp tục thể hiện vai trò cầu nối giữa Chính phủ và các doanh nghiệp thành viên để kịp thời phản ánh các vướng mắc, khó khăn trong quá trình hoạt động đầu tư kinh doanh và tham vấn, kiến nghị bổ sung, sửa đổi các chính sách, pháp luật phù hợp với tình hình thực tiễn.
Các doanh nghiệp cũng cần phải nắm bắt cơ hội để tổ chức sản xuất kinh doanh có hiệu quả, tuân thủ pháp luật, luôn đổi mới công nghệ và mở rộng đầu tư. Quan tâm đến người lao động, bảo đảm an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.
Về vấn đề mời gọi các nhà đầu tư mới vào Việt Nam, trong quá trình tìm hiểu đầu tư, Bộ trưởng Dũng khuyến nghị các doanh nghiệp cần trao đổi, liên hệ kịp thời với các cơ quan quản lý về đầu tư tại Trung ương và địa phương để có được sự hỗ trợ, hướng dẫn và sớm có được quyết định đầu tư.
Bên cạnh đó là chủ động tận dụng các cơ hội và lợi thế đem lại từ các FTA mới mà Việt Nam đã tham gia. Chú trọng việc hỗ trợ nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp Việt Nam để tăng cường sự liên kết, hợp tác, chuyển giao công nghệ, kỹ thuật tiến tiến, tri thức mới. Qua đó, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Tin rằng, với phương châm mà Chính phủ đề ra như hiện nay “vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội, hợp tác phát triển”, thu hút đầu tư nước ngoài ở nước ta thực sự đạt được hiệu quả, bền vững, trở thành một trong các kênh dẫn vốn góp phần phục hồi và phát triển kinh tế trong nước. Đồng thời góp phần tích cực vào việc phát huy ngoại lực, tinh thần sáng tạo, cộng hưởng sức mạnh, trí tuệ để đưa ra các giải pháp, chính sách chủ động thích ứng, kịp thời nắm bắt cơ hội, nâng cao hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài.
Thanh Vân – Minh Hòa