Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ, Fabio Berzaghi – tác giả chính của nghiên cứu và là nhà nghiên cứu tại Đại học Hàng hải Thế giới ở Thụy Điển, cho biết : “Những con voi rừng nhiệt đới có thể có những tác động “sâu sắc” đối với hệ sinh thái rừng và có thể cung cấp giải pháp giúp con người chống lại biến đổi khí hậu. Những kết quả này củng cố hiểu biết của chúng ta rằng, nếu muốn thiên nhiên giúp chúng ta giảm thiểu biến đổi khí hậu, chúng ta cần có hệ sinh thái hoàn chỉnh từ côn trùng, cây cối đến những loài động vật to lớn”.
Qua nghiên cứu, họ đưa ra một giả thuyết: do cách voi kiếm ăn và sau đó phân tán hạt giống, những loài động vật này có thể góp phần đáng kể vào việc lưu trữ carbon trong rừng.
Để kiểm tra giả thuyết này, các nhà khoa học đã kiểm kê rừng và phân tích các dữ liệu về việc cho voi ăn từ Vườn quốc gia Nouabalé-Ndoki ở Cộng hòa Congo và LuiKotale – gần Vườn quốc gia Salonga – ở Cộng hòa Dân chủ Congo.
Dựa trên dữ liệu thu thập được, các nhà nghiên cứu có thể xácđịnh được lượng tác động của chúng đối với việc lưu trữ carbon thông qua cơ chế thúc đẩy hành vi kiếm ăn của chúng trong các khu rừng nơi chúng sinh sống. Từ đó, các nhà khoa học đãnhận định đúng; voi đang tác động trực tiếp đến việc lưu trữ carbon .
Các nhà khoa học đã rút ra hai kết luận chính từ phân tích dữ liệu của họ.
Thứ nhất: voi thích nhai lá của các loài cây có mật độ gỗ thấp. Những chiếc lá này chứa nhiều protein hơn và ít chất xơ hơn, khiến chúng trở nên ngon miệng hơn đối với các loài động vật ăn cỏ lớn.
Berzaghi nói: “Tôi thực sự ngạc nhiên khi thấy rằng trong số hàng trăm loài có mặt trong rừng, voi đưa ra lựa chọn có chủ ý về loại cây mà chúng ăn và điều này là do tính ngon miệng và bổ dưỡng của lá cây”.
Thứ hai: voi thích ăn trái cây từ các loài cây có mật độ gỗ cao do hàm lượng đường lớn, điều này cuối cùng dẫn đến việc voi gieo hạt cho những cây này thông qua việc bài tiết.
Các nhà nghiên cứu viết: “Voi rừng là loài phát tán hạt giống phi thường, chúng có thể vận chuyển nhiều hạt giống của nhiều loài hơn bất kỳ loài động vật nào khác”.
Nói cách khác: thói quen kén ăn của voi ảnh hưởng trực tiếp đến loại lá cây và trái cây mà chúng ăn. Kết quả của hai hành động đơn giản này là voi góp phần trực tiếp vào sự tồn tại và lan rộng của những cây thân gỗ dày đặc hơn, lưu trữ nhiều carbon hơn.
Việc voi có thể giúp giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu bằng cách ăn cây có vẻ phản trực giác, nhưng phát hiện của các nhà nghiên cứu giải thích mối liên hệ giữa hành vi có vẻ phá hoại này và kết quả tích cực của nó đối với khí hậu. Trên thực tế: bằng cách ăn những cây có mật độ thấp hơn, voi giảm thiểu tình trạng quá tải và thúc đẩy sự phát triển của những cây lớn hơn mà cuối cùng sẽ “cô lập” hoặc lưu trữ nhiều carbon hơn.
Berzaghi nói: “Tôi nghĩ đối với hầu hết mọi người, việc liên kết voi hoặc các động vật khác với quá trình hấp thụ carbon không phải là điều đơn giản, nhưng nó sẽ trở nên trực quan hơn khi cơ chế được giải thích”.
Bằng cách giúp lưu trữ carbon trong rừng, voi ngăn cản việc thải carbon vào khí quyển. Carbon dioxide là nguyên nhân chính của sự nóng lên toàn cầu.
Các phát hiện xác nhận rằng voi là “kỹ sư hệ sinh thái” ngang hàng với hải ly và các sinh vật khác định hình môi trường của chúng thông qua thói quen hàng ngày của chúng. Các nhà nghiên cứu cho biết họ muốn sự đóng góp của voi rừng được công nhận trong các cuộc thảo luận chính sách xung quanh các giải pháp dựa vào thiên nhiên đối với biến đổi khí hậu ở châu Phi.
Nhưng voi phải đối mặt với những mối nguy hiểm ngày càng tăng đối với sự sống còn của chúng từ sự phát triển của con người đến nạn săn trộm. Thông điệp mà các nhà nghiên cứu gửi đi rất rõ ràng: chúng ta phải bảo vệ voi nếu muốn bảo tồn đa dạng sinh học rừng và ngăn chặn khủng hoảng khí hậu.
Các nhà nghiên cứu kết luận: “Việc bảo vệ voi rừng, bao gồm cả việc khai thác gỗ nhượng quyền và các khu rừng bị khai thác khác, là một phản ứng giảm thiểu tác động của động vật hoang dã đối với biến đổi khí hậu cực kỳ quan trọng”.Berzaghi là thành viên của một nhóm các nhà nghiên cứu có tên là “Tạo hiệu ứng cho chu trình carbon”.
Mục tiêu của nhóm là tích hợp việc bảo tồn động vật vào các giải pháp chống biến đổi khí hậu dựa vào thiên nhiên. Các phát hiện cho thấy các loài động vật ăn cỏ lớn khác – như voi châu Á và thậm chí cả heo vòi – cũng có thể góp phần vào sự phát triển của cây có hàm lượng lưu trữ carbon cao trong hệ sinh thái rừng tương ứng của chúng.
Berzaghi kết luận: “Động vật là một phần của giải pháp, trong trường hợp của voi, việc bảo vệ voi rừng sẽ liên quan đến việc bảo vệ các khu rừng châu Phi và tất cả các loài khác trong đó”.
Nguyễn Ngân (CLB Vietnam Asean Global)/Tổng hợp từAnimalia; Unbelievable; ZME
