Một chi tiết nhỏ, mới phát hiện, thú vị và rất ý nghĩa về cách Bác Hồ kính yêu đặt tên núi, tên sông, sâu xa là nhấn mạnh về nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng ta…
Cách đây gần 114 năm, ngày 05/6/1911 tại bến cảng Nhà Rồng, thành phố Sài Gòn (nay là thành phố Hồ Chí Minh) người thanh niên Nguyễn Tất Thành (Hồ Chí Minh) lúc đó mới 21 tuổi, bắt đầu cuộc hành trình 30 năm đi tìm con đường giải phóng dân tộc, giải phóng đất nước. Ngày 28/01/1941, Bác Hồ về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng giải phóng dân tộc ta. Ngày 08/02/1941, Bác chọn hang Cốc Bó (tiếng địa phương nghĩa là “đầu nguồn”, còn gọi Pác Bó là tên làng) phía dưới chân núi có một con suối chảy ngang làm nơi ở và làm việc. Nhìn dòng suối, Bác nói với mọi người: “Mình vừa nẩy ra cái ý này: Dòng suối của ta đẹp quá trong xanh như ngọc ấy, lại bắt nguồn từ đây, nên đặt tên là suối Lê-nin. Còn ngọn núi hùng dũng kia (Bác chỉ tay về phía sau bên trái) chúng ta gọi là núi Các Mác” . Chỉ riêng việc đặt tên núi, tên sông cho ta thấy ẩn ý sâu xa, rất ý nghĩa của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Qua nhiều năm buôn ba tìm đường cứu nước, Nguyễn Ái Quốc đã đến với Chủ nghĩa Mác – Lênin và tìm ra con đường cách mạng đúng đắn – con đường cách mạng vô sản. Người khẳng định: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc, không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản” và “Trong thế giới bây giờ chỉ có cách mệnh Nga là đã thành công, và thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng được hưởng cái hạnh phúc tự do, bình đẳng thật, không phải tự do và bình đẳng giả dối như đế quốc chủ nghĩa Pháp khoe khoang bên An Nam” .
Người hoàn toàn tin theo Lênin, theo ánh sáng của “Cách mạng tháng Mười mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc và cả loài người, mở đầu một thời đại mới trong lịch sử, thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên toàn thế giới” . Việc lựa chọn con đường giải phóng dân tộc theo khuynh hướng cách mạng vô sản, thể hiện tầm nhìn thiên tài của Bác và phù hợp với xu thế thời đại, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân lao động. Cách mạng vô sản là cuộc cách mạng toàn diện, sâu sắc và triệt để nhất. Cuộc cách mạng đó không chỉ giải phóng giai cấp, mà còn giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Đây là con đường duy nhất đúng đắn của cách mạng Việt Nam từ trước đến nay.
Với niềm tin vững vàng như đá, ổn định và bất dịch như núi, Bác Hồ cùng Trung ương Đảng, đồng chí, đồng bào đã dũng cảm đối mặt với mọi khó khăn thử thách, không bao giờ bị khuất phục, kiên định không lay chuyển về con đường cách mạng nước ta; bằng ý chí bền bỉ, vững vàng như núi, không có khó khăn nào là không thể vượt qua, không có độ cao nào là không thể vươn tới, từng bước lãnh đạo cách mạng Việt Nam vượt qua các giai đoạn khó khăn, thử thách khắc nghiệt và đi đến những thắng lợi vĩ đại, chưa từng có trong lịch sử dân tộc và lịch sử cách mạng Việt Nam. “Lúc này thời cơ thuận lợi đã tới, dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải cương quyết giành cho được độc lập” . Đêm 19/12/1946, trong Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến Bác Hồ khẳng định: “Dù phải gian lao kháng chiến, nhưng với một lòng kiên quyết hy sinh, thắng lợi nhất định về dân tộc ta! Việt Nam độc lập và thống nhất muôn nǎm! Kháng chiến thắng lợi muôn nǎm!” . Đến ngày 17/7/1966, Bác Hồ tiếp tục khẳng định “Nhân dân Việt Nam quyết không sợ! Không có gì quý hơn độc lập, tự do. Đến ngày thắng lợi, nhân dân ta sẽ xây dựng lại đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn!” .
Trong khi đó, Đức Khổng Tử có dạy rằng: Vô dục tốc, vô kiến tiểu lợi: “Dục tốc tắc bất đạt, kiến tiểu lợi tắc đại sự bất thành.” Nghĩa là: Chớ muốn mau, chớ thấy lợi nhỏ: Muốn mau thì không đạt, thấy lợi nhỏ thì việc lớn không thành. Vì vậy, muốn thành công cần có phương pháp khoa học, không nóng vội mà uyển chuyển, linh hoạt như nước. Nước có vai trò rất lớn trong nuôi dưỡng sự sống. Nước biến dạng rất linh hoạt, đôi khi nước từ thể lỏng sang thể rắn để thành viên đá, đôi khi nước bốc hơi và ngưng tụ lại thành mây, mưa và chảy từ cao xuống thấp, len lỏi mọi địa hình tự nhiên. Bác Hồ vận dụng quan điểm “thủy tính” của Lão Tử: “Trên thế gian không có thứ gì yếu mềm như nước, nhưng lại không có thứ mạnh mẽ nào có thể thắng được”, nước giúp vạn vật phát triển, phồn vinh. Con người cũng vậy, cần khiêm tốn, nhường nhịn, khéo léo, hết sức giúp đỡ người khác. Bác Hồ cũng đồng thời vận dụng quy tắc mà Khổng Tử nói: “Trí giả nhạo thuỷ, nhân giả nhạo sơn” ý là kẻ thông đạt đạo lý thì yêu thích cái lưu động không ngừng của nước để tu dưỡng bản thân và sử dụng các phương pháp linh hoạt, uyển chuyển, mềm mại, khéo léo để đạt được thành công trong các hoàn cảnh khác nhau. Đạo của nước còn vô vàn ý nghĩa mà chúng ta vẫn chưa khám phá hết. Trong nhiều lần nói, viết và đặc biệt trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” , Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề cập đến 25 chữ “khéo” để dạy đảng viên, cán bộ, công chức trước hết phải tự sửa mình (Tu thân) sau đó phải có phương pháp, cách thức thường xuyên rèn luyện để có những quan hệ xử sự đúng đắn với Đảng, với Tổ quốc, với đồng chí, đồng đội, với cán bộ, công chức và với nhân dân (Xử thế).
Cần khẳng định chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là học thuyết bất biến mà luôn vận động phát triển. Chủ nghĩa Mác – Lênin đã ra đời cách đây gần 180 năm, tư tưởng Hồ Chí Minh đã hình thành và phát triển gần một thế kỷ, vì vậy trong các luận cứ, luận chứng, kết luận có thể có những vấn đề cụ thể cần được điều chỉnh, bổ sung, phát triển. Nhưng tính hoàn bị của một học thuyết, đặc biệt sự định hướng về thế giới quan và phương pháp luận cách mạng và khoa học thì vẫn giữ nguyên giá trị.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy cần phải biết “Dĩ bất biến, ứng vạn biến” , cái bất biến hiện nay chính là “mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội” . Về phương pháp cách mạng cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo, uyển chuyển, phát triển phù hợp với hoàn cảnh lịch sử và đối tượng cụ thể nhằm đưa cách mạng từng bước đi đến thắng lợi cuối cùng. Đây là yêu cầu khách quan, là trí tuệ khoa học, phẩm chất cách mạng, khí phách dân tộc, là lương tri, đạo đức và văn minh của của người cộng sản chân chính. Tổng kết kinh nghiệm, rút ra bài học lịch sử, lần đầu tiên văn kiện Đại hội VII của Đảng ta khẳng định: “Đảng lấy chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng” .
Hiện nay chủ nghĩa xét lại, cơ hội và các thế lực thù địch đang tìm mọi cách xuyên tạc, phủ nhận các giá trị bền vững của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Vì vậy, việc học tập nghiên cứu, nắm vững thực chất nguyên lý của học thuyết càng có ý nghĩa to lớn, giúp cho đội ngũ cán bộ, đảng viên có những cơ sở lý luận để quán triệt và vận dụng sáng tạo đường lối chính sách, góp phần xây dựng Đảng ta ngày càng vững mạnh. Nếu toàn Đảng, toàn dân ta kết hợp nhuần nhuyễn lòng trung thành và sức sáng tạo vũ khí tinh thần, tư tưởng đó, nhất định dân tộc ta sẽ tiến lên phía trước. Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Cho đến nay, mặc dù vẫn còn một số vấn đề cần tiếp tục đi sâu nghiên cứu, nhưng chúng ta đã hình thành nhận thức tổng quát: Xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân Việt Nam đang phấn đấu xây dựng là một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” . “Sau 40 năm năm đổi mới chúng ta đã thực sự hình thành được lý luận về đường lối đổi mới ở Việt Nam” .
Trong bối cảnh hiện nay, tình hình thế giới, khu vực và trong nước diễn biến phức tạp, mau lẹ, khó dự đoán, Đảng ta đã vận dụng sáng tạo, phát triển và cụ thể hoá ẩn ý sâu xa mà Bác Hồ đã đặt nền móng ban đầu ấy . Để bảo vệ và đem lại lợi ích quốc gia – dân tộc tốt nhất trong thời gian qua, “ngoại giao cây tre Việt Nam” đã kiên định về nguyên tắc và mục tiêu, song uyển chuyển, chủ động và linh hoạt về phương pháp thực hiện. Mục tiêu là bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia – dân tộc, thực hiện đúng lời dạy của Bác Hồ là “muốn làm gì cũng cần vì lợi ích của dân tộc mà làm” . Nguyên tắc của chúng ta là “hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển” , mọi quốc gia, dù lớn hay nhỏ, đều bình đẳng, tôn trọng chủ quyền, quyền và lợi ích chính đáng của nhau, giải quyết bất đồng trên tinh thần hữu nghị, tuân thủ triệt để Hiến chương Liên hợp quốc, phù hợp với luật pháp và thông lệ quốc tế.
Dù Bác đã đi xa, nhưng trong lòng các thế hệ nhân dân Việt Nam, Người vẫn còn sống mãi. Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh luôn soi rọi con đường cách mạng trong mỗi bước đi lên của đất nước. Câu chuyện đặt tên núi Các Mác, suối Lênin của Bác đã thể hiện sâu xa tư tưởng, tầm nhìn, đường lối cách mạng. Mỗi cán bộ, đảng viên dựa trên nền tảng tư tưởng của Đảng, cần “kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng và các nguyên tắc xây dựng Đảng” , kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu văn hóa nhân loại để xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Đặng Quang Thành/Đoàn Nghi lễ Quân đội-Bộ Tổng Tham mưu