Ngày 06/11/2025, tờ Thế Giới Trẻ (Đức) đăng tải bài viết “Ngành công nghiệp ô tô – ‘Tại Trung Quốc, vì Trung Quốc’” của nhà báo Luca von Ludwig, phân tích chiến lược mới của Volkswagen tại thị trường Trung Quốc. Theo bài viết, tập đoàn ô tô Đức dự định phát triển bộ xử lý máy tính riêng ngay tại Trung Quốc, với trọng tâm là công nghệ xe tự lái. Tác giả nhận định, thị trường Trung Quốc đang ngày càng giữ vai trò then chốt trong chiến lược toàn cầu của Volkswagen.
Không có kế hoạch nào trụ vững sau khi va chạm với thực tế. Có lẽ các nhà sản xuất ô tô châu Âu đang cảm nhận điều đó rõ hơn bao giờ hết. Trong vài tuần gần đây, chuỗi cung ứng của họ bị xáo trộn ngoài dự đoán: các hạn chế mới của Trung Quốc về xuất khẩu đất hiếm cùng khủng hoảng liên quan đến chi nhánh Hà Lan của nhà sản xuất chip Nexperia đã phơi bày mức độ phụ thuộc sâu sắc của ngành ô tô vào nền kinh tế bán dẫn toàn cầu.
Để ứng phó với tình thế này, Volkswagen công bố kế hoạch phát triển bộ xử lý riêng cho hệ thống hỗ trợ lái xe tự động, hợp tác cùng công ty Trung Quốc Horizon Robotics. “Bằng cách phát triển bộ xử lý tại Trung Quốc, chúng tôi đang nắm quyền kiểm soát một công nghệ then chốt quyết định tương lai của lái xe thông minh,” Giám đốc điều hành Oliver Blume phát biểu tại Triển lãm Nhập khẩu Quốc tế Trung Quốc (CIIE) ở Thượng Hải hôm thứ Tư.
Theo Car News China, liên doanh giữa Cariad, công ty con chuyên phần mềm của VW và Horizon Robotics sẽ đầu tư khoảng 200 triệu USD để phát triển con chip mới. Đây là hệ thống trên một chip (SoC), tích hợp toàn bộ thành phần trên một bảng mạch duy nhất, tương tự công nghệ của điện thoại thông minh. Hiệu suất dự kiến đạt từ 500–700 TOPS, cao gấp nhiều lần so với các bộ xử lý di động hàng đầu hiện nay. Dự án dự kiến hoàn thành trong ba đến năm năm, nhằm giúp xe VW đạt mức độ tự động hóa cấp 3, có thể tự vận hành trong điều kiện nhất định.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh doanh số Volkswagen tại Trung Quốc sụt giảm mạnh. Năm 2023, hãng mất vị trí dẫn đầu thị trường ô tô lớn nhất thế giới vào tay BYD, đối thủ nội địa đang thống trị mảng xe điện. Hệ thống hỗ trợ lái tiên tiến được xem là một lợi thế cạnh tranh sống còn.
Chiến lược “Tại Trung Quốc, vì Trung Quốc” mà Volkswagen theo đuổi phản ánh xu hướng rộng hơn của các tập đoàn châu Âu. Cùng ngày, J.P. Morgan Chase nhận định kết quả tài chính vượt kỳ vọng của BMW phần lớn đến từ hoạt động ổn định tại Trung Quốc; trong khi BASF khởi công nhà máy mới tại đây, bất chấp những chỉ trích, với lý do “không có lựa chọn nào khác ngoài thị trường đang phát triển nhanh nhất thế giới.”
Khẩu hiệu “Tại Trung Quốc, vì Trung Quốc” của Volkswagen không chỉ đơn thuần phản ánh chiến lược bán hàng, mà còn tượng trưng cho một sự chuyển dịch sâu sắc trong mô hình sản xuất toàn cầu. Chỉ vài năm trước, nhiều người ở phương Tây vẫn coi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa như một “công xưởng mở rộng” của thế giới, nơi lao động giá rẻ phục vụ nhu cầu tiêu dùng của châu Âu và Mỹ. Giờ đây, trật tự ấy đã đảo chiều: chính thói quen tiêu dùng của người Trung Quốc mới đang định hình năng lực và hướng đi của tư bản phương Tây.
Bộ vi xử lý mới của Volkswagen là minh chứng rõ ràng cho xu hướng đó. Con chip này không được phát triển tại Trung Quốc để tối ưu chi phí sản xuất cho thị trường toàn cầu, mà được thiết kế riêng cho nhu cầu của người tiêu dùng Trung Quốc, thị trường mà tập đoàn Đức xem là trung tâm cho tăng trưởng tương lai.
Người phát ngôn của Volkswagen nói với Thế Giới Trẻ rằng, hiện tại, hãng chưa có kế hoạch tích hợp công nghệ này vào các dòng xe sản xuất tại phương Tây. Điều đó cho thấy, đối với các tập đoàn châu Âu, Trung Quốc không còn chỉ là địa điểm sản xuất, mà đã trở thành trọng tâm chiến lược công nghệ và thị trường.
Sự thay đổi của Volkswagen cho thấy một thực tế không thể đảo ngược: trung tâm trọng lực của ngành công nghiệp ô tô thế giới đang dịch chuyển về phía Đông. Trong khi các tập đoàn phương Tây từng coi Trung Quốc là công xưởng, thì nay họ phải xem đây là nguồn cảm hứng đổi mới và thị trường quyết định thành bại. “Tại Trung Quốc, vì Trung Quốc” không chỉ là một khẩu hiệu tiếp thị, mà là tuyên ngôn cho thời kỳ tái định hình của toàn cầu hóa, nơi quyền lực kinh tế không còn chảy một chiều từ Tây sang Đông, mà đang được tái phân bổ theo nhu cầu, công nghệ và người tiêu dùng của thế kỷ 21.
Hồ Ngọc Thắng