Chiều 16/8/2022, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, chủ trì cho ý kiến về dự án luật Phòng thủ dân sự.
Trình bày Tờ trình dự án luật, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết: Phòng thủ dân sự là bộ phận của phòng thủ đất nước bao gồm các biện pháp phòng, chống chiến tranh; phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh; bảo vệ Nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân (khoản 1 Điều 13 Luật Quốc phòng năm 2018). Phòng thủ dân sự bao gồm tổng thể các hoạt động được chuẩn bị từ thời bình, khi có chiến tranh xảy ra để chủ động phòng, chống thảm họa do chiến tranh; hoặc tổng thể các hoạt động được chuẩn bị để phòng ngừa, ứng phó, khắc phục thảm họa do con người hoặc thiên nhiên gây ra nhằm bảo đảm an toàn hoặc hạn chế thấp nhất mức độ thiệt hại về người, tài sản của Nhà nước và Nhân dân.
Trong những năm qua, công tác phòng thủ dân sự từng bước được hoàn thiện cả về thể chế và tổ chức thực hiện, đáp ứng yêu cầu ứng phó, khắc phục khi có thảm họa, sự cố xảy ra. Cụ thể hóa quy định về phòng thủ dân sự trong Luật Quốc phòng, Chính phủ đã ban hành và triển khai thực hiện Nghị định số 02/2019/NĐ-CP ngày 02/01/2019 về phòng thủ dân sự.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương cho biết, hoạt động phòng thủ dân sự thời gian qua cũng tồn tại một số hạn chế, đặt ra yêu cầu phải xây dựng một đạo luật về phòng thủ dân sự, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho hoạt động thực tiễn.
Thượng tướng Nguyễn Tân Cương nhấn mạnh, việc xây dựng đạo luật về phòng thủ dân sự là rất cần thiết nhằm bổ khuyết vào những khoảng trống của pháp luật hiện hành, bao quát đầy đủ hơn về hoạt động phòng thủ dân sự.
Việc xây dựng đạo luật về phòng thủ dân sự nhằm khắc phục sự phân tán, riêng lẻ của các văn bản luật và các văn bản dưới luật, bao quát các quy định pháp lý về phòng thủ dân sự nâng thành một đạo luật để áp dụng thống nhất.
Việc xây dựng Luật Phòng thủ dân sự nhằm thể chế hoá đường lối, quan điểm của Đảng về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam.
Việc xây dựng đạo luật về phòng thủ dân sự nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý tạo điều kiện cho việc chủ động phòng, chống, ứng phó hiệu quả với các thảm họa, sự cố, bảo đảm an ninh, an toàn cho đất nước khi có tình huống xảy ra.
Phòng thủ dân sự là lĩnh vực đã được nhiều quốc gia trên thế giới hết sức coi trọng và đã ban hành đạo luật riêng, tạo cơ sở để chúng ta nghiên cứu, xây dựng và ban hành Luật Phòng thủ dân sự của Việt Nam.
Từ những lý do trên, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương nhấn mạnh: “Hiện nay, việc xây dựng Luật Phòng thủ dân sự của Việt Nam đã chín muồi và rất cần thiết, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, có ý nghĩa thiết thực bảo vệ lợi ích của đất nước và Nhân dân”.
Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ về dự án luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, Thường trực Uỷ ban Quốc phòng và An ninh cơ bản nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật Phòng thủ dân sự và cho rằng, phòng thủ dân sự là bộ phận quan trọng của phòng thủ quốc gia luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, coi trọng; phòng thủ dân sự liên quan tới mọi lĩnh vực của đất nước và là trách nhiệm của mọi cấp, mọi ngành, với sự tham gia của mọi người dân. Trước những diễn biến khó lường, phức tạp của tình hình thiên tai, dịch bệnh, các mối đe dọa an ninh phi truyền thống, những biến động của tình hình thế giới, khu vực thì việc ban hành luật này là cần thiết. Tuy nhiên, đề nghị tiếp tục rà soát, đánh giá đầy đủ các căn cứ và làm rõ thêm về sự cần thiết phải ban hành Luật Phòng thủ dân sự.
Có ý kiến cho rằng, việc xây dựng luật này cần đặt trong tổng thể xây dựng Chiến lược quốc gia về phòng thủ dân sự và các chiến lược quan trọng khác về quốc phòng, an ninh và chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội để có cơ sở vững chắc hơn; ưu tiên xây dựng Luật về tình trạng khẩn cấp hoặc nếu các luật chuyên ngành còn thiếu, quy định chưa thống nhất thì nên xây dựng một luật sửa nhiều luật hoặc tổ chức thực hiện tốt các quy định đã có của luật chuyên ngành.
“Thường trực Uỷ ban Quốc phòng và An ninh tán thành việc ban hành Luật, tuy nhiên đề nghị giải trình, làm rõ những vấn đề nêu trên” – Chủ nhiệm Lê Tấn Tới phát biểu.
Đa số ý kiến trong cơ quan thẩm tra cũng cho rằng, dự thảo Luật cơ bản phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng; phù hợp với Hiến pháp và tương thích với điều ước quốc tế có liên quan. Tuy nhiên, còn có nhiều nội dung chưa thống nhất với các luật chuyên ngành. Theo Điều 10 thì Luật này không thay thế các luật hiện hành mà sẽ bổ khuyết vào những khoảng trống pháp luật, nhưng nội dung này chưa rõ, chưa hợp lý, sẽ khó áp dụng, nên đề nghị chỉnh lý lại Điều này để dễ thực hiện; nghiên cứu, cụ thể hơn hoặc luật hóa những quy định đang thực hiện ổn định, hạn chế giao quy định chi tiết nhiều nội dung; rà soát các điều ước quốc tế có liên quan, làm rõ những điều ước áp dụng trực tiếp hoặc cần luật hóa.
Ngoài ra, Thường trực Uỷ ban Quốc phòng và An ninh nhận thấy, nội dung dự thảo Luật rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực đã có các luật khác điều chỉnh, nên đề nghị tiếp tục rà soát kỹ, làm rõ hơn giới hạn phạm vi của luật; xác định rõ các “điểm trống” pháp lý và cần rõ quan điểm, là luật chung hay luật chuyên ngành./.
Việc xây dựng Luật Phòng thủ dân sự của Việt Nam đã đến lúc rất cần thiết, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, có ý nghĩa thiết thực bảo vệ lợi ích của đất nước và Nhân dân.
Minh Trung
