Ngày 23/7/2025, hãng tin Reuters dẫn báo cáo mới nhất của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) công bố hôm thứ Tư cho biết, thuế quan cao hơn từ Mỹ cùng tình trạng bất ổn thương mại đang làm suy giảm triển vọng kinh tế của các quốc gia đang phát triển tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. ADB đồng thời hạ dự báo tăng trưởng cho khu vực này trong năm nay và năm tới.
Trong báo cáo Triển vọng Phát triển Châu Á vừa công bố, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) cảnh báo nhu cầu nội địa tại các nền kinh tế đang phát triển trong khu vực sẽ suy yếu do nhiều yếu tố bất lợi. Căng thẳng địa chính trị, gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, giá năng lượng leo thang cùng tình trạng bất ổn trên thị trường bất động sản Trung Quốc đang tạo ra những rào cản lớn cho tăng trưởng.
Theo đó, ADB đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng năm 2025 của khu vực Châu Á – Thái Bình Dương xuống còn 4,7%, thấp hơn so với mức 4,9% được đưa ra hồi tháng 4. Dự báo tăng trưởng năm 2026 cũng được hạ từ 4,7% xuống còn 4,6%. “Châu Á – Thái Bình Dương đã chứng minh khả năng chống chịu trong môi trường kinh tế toàn cầu đầy thách thức năm nay. Tuy nhiên, triển vọng đã yếu đi đáng kể khi các rủi ro và bất ổn quốc tế gia tăng”, ông Albert Park, Chuyên gia Kinh tế Trưởng của ADB, nhận định.
Trong các tiểu vùng, Đông Nam Á được đánh giá chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất với tốc độ tăng trưởng dự báo giảm xuống 4,2% năm 2025 và 4,3% năm 2026, thấp hơn so với dự báo 4,7% cho cả hai năm trước đó. ADB nhấn mạnh rằng các nền kinh tế trong khu vực cần củng cố nền tảng vĩ mô, đồng thời thúc đẩy thương mại mở và hội nhập khu vực nhằm duy trì dòng vốn đầu tư, tạo việc làm và ổn định đà tăng trưởng dài hạn.
ADB định nghĩa khu vực Châu Á – Thái Bình Dương đang phát triển bao gồm 46 nền kinh tế trải dài từ Trung Quốc, Georgia đến Samoa, ngoại trừ Nhật Bản, Úc và New Zealand.
Các dự báo mới nhất này được đưa ra trong bối cảnh môi trường thương mại quốc tế tiếp tục biến động sau loạt động thái áp thuế mới từ Hoa Kỳ. Tổng thống Donald Trump gần đây thông báo đã đạt thỏa thuận thương mại với Nhật Bản, áp dụng mức thuế 15% cho hàng xuất khẩu của Nhật – thấp hơn mức 25% từng bị đe dọa. Đồng thời, Washington cũng ban hành thuế 19% đối với hàng hóa từ Philippines, vẫn cao hơn mức 17% công bố hồi tháng Tư. Trước đó, Mỹ đã áp dụng mức thuế 10% trên diện rộng với hầu hết đối tác thương mại từ tháng 4 và dự kiến nâng thuế bổ sung cao hơn kể từ ngày 1/8, làm gia tăng bất ổn trong chuỗi cung ứng và dòng chảy thương mại toàn cầu.
Các chuyên gia kinh tế nhận định rằng việc ADB hạ dự báo tăng trưởng phản ánh áp lực kéo dài từ môi trường thương mại toàn cầu bất ổn và xu hướng bảo hộ gia tăng. Theo một chuyên gia thương mại quốc tế thuộc Đại học Quốc gia Singapore, các mức thuế mới từ Hoa Kỳ không chỉ tác động trực tiếp đến các nền kinh tế lớn như Nhật Bản và Trung Quốc, mà còn lan sang các quốc gia Đông Nam Á vốn phụ thuộc vào xuất khẩu và chuỗi cung ứng khu vực.
Ngoài ra, quan hệ Mỹ – Trung tiếp tục căng thẳng kéo dài sẽ làm gia tăng sự dịch chuyển đầu tư sang các quốc gia như Việt Nam, Indonesia và Ấn Độ. Tuy nhiên, điều này đi kèm với thách thức về hạ tầng logistics, năng lượng và nhu cầu lao động tay nghề cao. Các chuyên gia cho rằng nếu ASEAN không đẩy mạnh hội nhập nội khối và tự do hóa thương mại, khu vực sẽ khó tận dụng cơ hội từ sự tái định hình chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo phân tích của Ngân hàng HSBC, trong dài hạn, thương mại nội khối ASEAN có thể tăng trưởng bền vững hơn nếu các nền kinh tế thực hiện các hiệp định thương mại điện tử, đơn giản hóa thủ tục hải quan và tăng cường liên kết hạ tầng. Điều này sẽ giảm bớt tác động tiêu cực từ chính sách thuế quan toàn cầu và hỗ trợ tăng trưởng ổn định cho khu vực.
Hiền Nguyễn