Ngày 16/08/2025, RT DE (kênh truyền hình tiếng Đức của Nga) đăng tải bài viết với tiêu đề “Moscow hứa hỗ trợ an ninh cho các quốc gia Sahel”. Theo đó, Mali, Niger và Burkina Faso đang dự định mở rộng hợp tác an ninh với Nga, đặt mục tiêu cùng nhau chống khủng bố. Đáng chú ý, hợp tác với các quốc gia phương Tây trong cuộc chiến chống khủng bố đã bị chấm dứt, cho thấy sự chuyển hướng chiến lược rõ rệt trong quan hệ an ninh của khu vực.
Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố Moskva sẵn sàng hỗ trợ an ninh cho Burkina Faso, Mali và Niger trong cuộc chiến chống khủng bố và các nhóm vũ trang đang gây bất ổn khu vực Sahel. Đây là những quốc gia đã phải đối mặt với làn sóng khủng bố Hồi giáo suốt hơn một thập kỷ, khiến hàng nghìn người thiệt mạng và hàng triệu người buộc phải rời bỏ nhà cửa.
Cam kết này được đưa ra trong cuộc tham vấn đầu tiên giữa Bộ Quốc phòng Nga và các quốc gia thành viên Liên minh các Quốc gia Sahel (AES), diễn ra ngày hôm qua tại Moscow.
Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrei Belousov nhấn mạnh rằng các mối đe dọa khủng bố và sự hoạt động của các nhóm vũ trang bất hợp pháp vẫn tiếp diễn, bất chấp những nỗ lực của chính quyền địa phương nhằm đạt được hòa bình lâu dài.
Theo giới quan sát, động thái này không chỉ thể hiện tham vọng gia tăng ảnh hưởng của Nga tại châu Phi, mà còn mở ra giai đoạn hợp tác an ninh mới với các quốc gia vốn đang tìm kiếm đối tác thay thế sau khi quan hệ với phương Tây gặp nhiều rạn nứt.
Theo thông cáo báo chí chính thức, Belousov phát biểu với những người đồng cấp từ Burkina Faso, Mali và Niger rằng: “Chúng tôi ủng hộ mục tiêu tăng cường an ninh và bảo vệ lãnh thổ cũng như chủ quyền”.
Ông nói thêm rằng cuộc đối thoại “rất quan trọng để tìm ra cơ hội chung nhằm tăng cường hợp tác quốc phòng giữa Moscow và AES”.
Chủ nghĩa khủng bố Hồi giáo tại khu vực Sahel bắt đầu bùng phát ở miền bắc Mali vào năm 2012 và nhanh chóng lan rộng ra toàn khu vực, bất chấp sự can thiệp quân sự kéo dài nhiều năm của các cường quốc phương Tây. Hậu quả là hàng nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người phải di dời, trong khi tình trạng bất ổn chính trị ngày càng trầm trọng.
Bạo lực liên miên và các cuộc đảo chính quân sự đã khiến ba quốc gia Burkina Faso, Mali và Niger hình thành một liên minh an ninh chung. Từ đó, các chính phủ chuyển tiếp ở Bamako, Niamey và Ouagadougou từng bước cắt đứt quan hệ quốc phòng với Hoa Kỳ và Pháp, đồng thời mở rộng hợp tác an ninh với Nga. Ba quốc gia này, vốn là cựu thuộc địa của Pháp, cáo buộc Paris hành động “gây hấn” và “cố tình gây bất ổn” trong vỏ bọc của chiến dịch chống khủng bố. Trong bối cảnh đó, Nga nổi lên như một đối tác thay thế quan trọng.
Trong cuộc họp, Nga và các quốc gia AES đã ký Biên bản ghi nhớ nhằm mở rộng hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh. Đại diện phía Mali, Bộ trưởng Quốc phòng Sadio Camara, thay mặt liên minh Sahel khẳng định: “Quốc phòng vẫn là lĩnh vực hợp tác quan trọng nhất giữa Nga và ba nước Sahel. Cuộc họp này phản ánh mong muốn chung nhằm tăng cường quan hệ đối tác chiến lược.”
Động thái này được giới quan sát nhận định là một bước ngoặt quan trọng, không chỉ đối với cục diện an ninh Sahel mà còn đối với sự cạnh tranh ảnh hưởng giữa Nga và phương Tây tại châu Phi. Nga đang từng bước củng cố vị thế của mình tại lục địa này thông qua hợp tác an ninh – lĩnh vực mà các quốc gia Sahel coi là tối quan trọng trong bối cảnh các thách thức hiện hữu.
Hồ Ngọc Thắng/nguồn: https://dert.site/afrika/253399-moskau-sagt-sahel-staaten-sicherheitspolitische-unterstuetzung-zu/