Ngày 22/09/2025, tờ Thế Giới Trẻ (Đức) đăng tải bài viết “Diệt chủng ở Gaza – Một bước đi mang tính biểu tượng”. Bài báo nhận định việc London công nhận Palestine chỉ mang tính tượng trưng, không thể xoa dịu nỗi đau đang diễn ra tại thực địa.
Chính London dường như cũng ý thức được đây chỉ là bước đi mang tính biểu tượng
Hai ngày trước thềm Đại hội đồng Liên Hợp Quốc lần thứ 80 tại New York, Anh, Canada và Úc đã đồng loạt công nhận Nhà nước Palestine. Với quyết định này, họ gia nhập hàng ngũ hơn 140 quốc gia thành viên LHQ đã thực hiện động thái tương tự. Dự kiến, khoảng mười quốc gia khác, trong đó có Pháp, Bồ Đào Nha và Bỉ sẽ tiếp bước trước hoặc trong kỳ họp. Trái lại, Đức tỏ ra thận trọng và không bộc lộ tham vọng.
Phó Thủ tướng Anh David Lammy thừa nhận động thái này khó có thể làm thay đổi thực tế: một nhà nước Palestine sẽ không thể hình thành “trong một sớm một chiều”. Ông cũng lưu ý rằng việc hiện thực hóa giải pháp hai nhà nước, vốn được London khẳng định muốn duy trì, ngày càng trở nên thiếu thực tiễn.
Tuy nhiên, quyết định của Anh, Canada và Úc được xem là đáng chú ý, nhất là trong bối cảnh chính quyền Hoa Kỳ đang nỗ lực tuyệt vọng nhằm xoay chuyển tình hình. Israel lập tức phản đối, cho rằng việc công nhận Palestine chẳng khác nào “phần thưởng cho chủ nghĩa khủng bố”. Thủ tướng Anh Keir Starmer từ tháng 7 đã tuyên bố sẽ tiến hành bước đi này nếu Israel không ký thỏa thuận ngừng bắn với Hamas, không mở rộng viện trợ nhân đạo vào Gaza và không cam kết từ bỏ ý định sáp nhập Bờ Tây.
Kể từ đó, Israel đã công bố các kế hoạch định cư mới; Quốc hội Knesset thông qua một nghị quyết không ràng buộc với tỷ lệ 71-13, kêu gọi sáp nhập Bờ Tây vào “lãnh thổ không thể tách rời của Israel”; đồng thời phát động cuộc tấn công vào Thành phố Gaza, nơi sinh sống của khoảng một triệu người. Khủng hoảng nhân đạo tại dải đất ven biển này trở nên nghiêm trọng hơn, trong khi Israel còn mở rộng tấn công sang Qatar.
Tuần trước, một ủy ban điều tra độc lập của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc kết luận rằng chiến dịch quân sự của Israel đáp ứng bốn trong năm tiêu chí của Công ước Diệt chủng. Song song đó, tổ chức ACLED, được LHQ và nhiều chính phủ phương Tây hậu thuẫn ghi nhận trong báo cáo mới rằng 15/16 người Palestine bị quân đội Israel sát hại kể từ khi vi phạm lệnh ngừng bắn hồi tháng 3 đều là dân thường. Trước đó một tháng, tờ Guardian, dẫn dữ liệu quân sự của Israel, cho biết 83% số người thiệt mạng ở Gaza từ tháng 10/2023 đến tháng 5/2025 là dân thường
London, vốn duy trì hợp tác quân sự chặt chẽ với Tel Aviv, bao gồm cung cấp vũ khí và hậu thuẫn chính trị, chắc chắn không “đổi phe” một cách đột ngột. Tuy nhiên, áp lực từ dư luận trong nước là không nhỏ, nhất là khi Anh từng cam kết trong Tuyên bố Balfour năm 1917 rằng việc thành lập một nhà nước Israel sẽ không làm tổn hại đến quyền lợi của người Ả Rập. Hôm Chủ nhật, Giáo sư luật quốc tế Victor Kattan nhận định London nợ Palestine nhiều hơn là sự công nhận: “Điều phù hợp là một lời xin lỗi và bồi thường, bởi chính Anh đã gieo mầm cho những chia rẽ bạo lực kéo dài đến tận hôm nay.”
Quyết định công nhận Palestine của Anh, Canada và Úc, dù được xem là bước đi mang tính biểu tượng, đã phản ánh sự thay đổi trong áp lực chính trị và dư luận quốc tế. Tuy nhiên, trong bối cảnh bạo lực leo thang và khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng, động thái này khó có thể tạo ra những thay đổi tức thời trên thực địa. Thay vào đó, nó cho thấy sự gia tăng cô lập ngoại giao đối với Israel và mở ra một giai đoạn tranh luận mới về trách nhiệm lịch sử, giải pháp hai nhà nước, cũng như con đường nào thực sự dẫn đến hòa bình lâu dài cho Trung Đông.
Hồ Ngọc Thắng/Nguồn: https://www.jungewelt.de/artikel/508786.genozid-in-gaza-symbolischer-schritt.html