Hơn 60.000 nông hộ nhỏ ở Việt Nam, Indonésia, Ấn Độ và New Guinea sẽ được bao tiêu mua cà-phê ổn định; được hỗ trợ nhiều dịch vụ tư vấn như chứng nhận cà-phê, thí điểm các mô hình thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt là hỗ trợ kỹ thuật canh tác cho nữ nông dân. Các dịch vụ này góp phần tăng cường khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu và thúc đẩy bình đẳng giới trong chuỗi giá trị cà-phê ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Ngày 1/10/2025 vừa qua, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) đã chính thức ký kết thỏa thuận vốn vay trị giá 75 triệu USD với ECOM Agroindustrial Corp. Limited (ECOM) – tập đoàn kinh doanh và chế biến nông sản toàn cầu, và ECOM Agroindustrial Asia Pte Limited (EAA) – một công ty thành viên của tập đoàn. Khoản vay này của JICA nhằm củng cố chuỗi cung ứng, cải thiện sinh kế và tạo thêm cơ hội việc làm cho nông hộ nhỏ tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) giữ vai trò làg cơ quan đồng tài trợ.
Quan hệ hợp tác này đánh dấu cột mốc quan trọng, khi JICA lần đầu tiên triển khai khoản vay tài trợ vốn lưu động đặc biệt, hỗ trợ nguồn vốn thu mua cà-phê, mở ra bước tiến mới trong tăng cường hợp tác với các tập đoàn kinh doanh nông sản hàng đầu thế giới, hỗ trợ chuỗi cung ứng nông nghiệp và lương thực tại khu vực châu Á.
Khoản vay cũng phù hợp với chương trình nghị sự phát triển toàn cầu của Nhật Bản; Tuyên bố chung của các Nhà lãnh đạo G7 tại Apulia (Ý) vào tháng 6 năm 2024, đặt mục tiêu thúc đẩy các sáng kiến hợp tác công – tư nhằm hỗ trợ chuỗi giá trị cà phê toàn cầu và nông hộ nhỏ tại các quốc gia sản xuất cà-phê.
Giải pháp tài chính mới làm tăng sức chống chịu, cải thiện sinh kế cho nông hộ nhỏ
Dự án tài trợ vốn lưu động này, góp phần củng cố chuỗi cung ứng cà-phê và giải quyết những thách thức như đói nghèo ở khu vực nông thôn, bất bình đẳng giới, tính dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu, cũng như nhu cầu về các cơ hội phát triển kinh tế bền vững trong khu vực
Việt Nam hiện là quốc gia sản xuất cà-phê lớn thứ hai thế giới, xuất khẩu hạt cà-phê chiếm 12,2% tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản. Tuy nhiên, yêu cầu nâng cao giá trị gia tăng và cải thiện thu nhập cho người nông dân, vẫn là thách thức đối với ngành nông nghiệp Việt Nam. Khoản vay này phù hợp với định hướng của “Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững” và “Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2021 – 2025” của Việt Nam, nhằm nâng cao giá trị gia tăng của nông sản thông qua cải thiện năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất.
“Chúng tôi tự hào khi triển khai khoản vay tài trợ vốn lưu động đầu tiên của JICA, cùng tập đoàn ECOM – một trong những doanh nghiệp hàng đầu thế giới, trong lĩnh vực kinh doanh nông sản, và cũng đã xây dựng được các chuỗi cung ứng cà-phê minh bạch, bền vững và có khả năng chống chịu thiên tai trên toàn cầu.
Chúng tôi kỳ vọng sẽ mở rộng hơn nữa các chương trình tài chính nhằm hỗ trợ những mô hình kinh doanh chuỗi cung ứng tương tự trong thời gian tới. Dự án này là minh chứng cho mối quan hệ hợp tác chặt chẽ mà JICA đã xây dựng với ECOM và ADB. JICA tiếp tục khẳng định cam kết hỗ trợ các sáng kiến phát triển toàn diện và bền vững tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương thông qua thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược và cung cấp các giải pháp tài chính mới” – Vụ trưởng Vụ Tài chính và Hợp tác khu vực tư nhân của JICA, ông Yasui Takehiro phân tích.
Được thành lập vào năm 1849, ECOM là nhà cung cấp và chế biến chuỗi cung ứng tích hợp toàn cầu các mặt hàng nông sản như cacao, cà-phê và bông. Hoạt động tại hơn 40 quốc gia, và hợp tác với hơn một triệu nông dân trong chuỗi cung ứng toàn cầu, ECOM tập trung vào tìm nguồn cung ứng, từ các hộ nông dân sản xuất nhỏ và hỗ trợ họ nâng cao năng suất và khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu.
Vụ trưởng Yasui Takehiro cũng cho biết thêm: Khoản vay cũng thể hiện cam kết của nguyên Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio, được công bố tại Hội nghị Thượng đỉnh G7 Hiroshima năm 2023, nhằm thúc đẩy phát triển bền vững thông qua “Quỹ Hỗ trợ Chuỗi cung ứng Nông nghiệp và Tăng cường An ninh Lương thực” (SAFE). Với nguồn vốn trị giá 1 tỷ USD, chương trình này hướng đến giải quyết các thách thức về an ninh lương thực toàn cầu.
Theo Hiệp hội Cà-phê Cacao Việt Nam (VICOFA), trong bối cảnh kinh tế và chuỗi cung ứng toàn cầu có nhiều biến động, lũy kế 9 tháng của năm 2025, (ước tính) Việt Nam đã xuất khẩu 1,23 triệu tấn cà-phê, trị giá 6,98 tỷ USD, tăng 11,1% về lượng và tăng mạnh tới 61,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, riêng tháng 9/2025, Việt Nam xuất khẩu 84,0 nghìn tấn cà-phê, trị giá 477 triệu USD, chỉ giảm khoảng 0,1% về lượng nhưng tăng 3,7% về trị giá so với tháng trước; đồng thời tăng 63,5% về lượng và tăng 66,3% về trị giá so với tháng 9/2024.
VICOFA cũng nhìn nhận: Lượng cà-phê chế biến đã xuất khẩu (ước) đạt 1,18 tỷ USD (số liệu 8 tháng năm 2025), tăng tới 63,5% so với cùng kỳ năm 2024, và tăng ở hầu hết các chủng loại. Không chỉ giảm phụ thuộc vào xuất khẩu thô; xuất khẩu chế biến góp phần nâng cao giá trị gia tăng, phát triển thương hiệu quốc gia, định vị đúng “tư thế” cà phê Việt trên thị trường quốc tế.
Để duy trì lợi thế cạnh tranh, ngành Cà-phê Việt Nam cần phải tiếp tục đầu tư sâu vào năng lực chế biến, chuẩn hóa và không ngừng gia tăng giá trị chất lượng, tranh thủ các hiệp định thương mại, tận dụng cơ hội giúp đỡ từ các Quỹ hỗ trợ chuỗi cung ứng nông nghiệp, nâng quy mô, chất lượng, tăng cường thêm khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu, nâng giá trị gia tăng và phát triển bền vững./.
Trần Ngọc