Ít ngày trước, trang tin Defense One của Mỹ đã có bài viết đưa tin rằng các lực lượng Nga ở Ukraine đã bắt đầu sử dụng các thiết bị vệ tinh Starlink của Công ty SpaceX với nội dung như sau: “Theo một nguồn tin Ukraine, quân đội nước này đã phát hiện rằng Nga đang sử dụng các thiết bị kết nối liên lạc vệ tinh ở tuyến đầu vài tháng trước. Một nguồn tin thứ hai cũng ở Ukraine xác nhận việc (Nga) sử dụng Starlink và nói thêm rằng việc này có dấu hiệu đang gia tăng”.
Trang tin Mỹ nhấn mạnh rằng hiện tại người Nga đang sử dụng hàng chục thiết bị đầu cuối Starlink dọc theo toàn bộ chiến tuyến nhưng nguồn tin đầu tiên ở Ukraine lo ngại rằng “khi họ có hàng trăm (thiết bị) chúng tôi sẽ rất khó khăn”.
Defense One lưu ý thêm rằng việc Nga sử dụng Starlink đã làm trầm trọng thêm các vấn đề mà phía Ukraine đang đối mặt – bao gồm tình trạng thiếu đạn dược trầm trọng.
Bình luận về tin tức này, Phát ngôn viên Lầu Năm Góc Jeff Jurgensen cho biết người Mỹ đã biết thông tin nhưng đã chuyển câu hỏi “đến các đối tác Ukraine của chúng tôi”.
Hôm 8/2, đại diện của SpaceX đã đưa ra tuyên bố trên Internet rằng công ty “không có bất kỳ hoạt động kinh doanh nào với chính phủ hoặc quân đội Nga” và nhấn mạnh thêm rằng:
“Starlink không hoạt động ở Nga, điều đó có nghĩa là dịch vụ sẽ không hoạt động ở quốc gia này. SpaceX chưa bao giờ bán hoặc quảng bá Starlink ở Nga cũng như chưa cung cấp thiết bị cho Nga”.
Cần lưu ý rằng vào ngày 7/9/2023, trong một bài đăng trên mạng xã hội X/Twitter, tỷ phú Elon Musk – người sáng lập SpaceX cho biết ông đã từ chối yêu cầu cung cấp kết nối Starlink tới Sevastopol, ngăn Ukraine tập kích hạm đội Nga tại bán đảo Crimea vào tháng 9/2022.
Theo tờ Washington Post, ông Musk sau đó đã quyết định bàn giao cho Lầu Năm Góc quyền kiểm soát Starlink vào tháng 6/2023.
Điều này có nghĩa là các lực lượng Nga khá thoải mái trong việc sử dụng thiết bị công nghệ này miễn là vẫn còn trong các khu vực có kết nối ở Ukraine.
Starlink là một tập hợp hàng ngàn vệ tinh được công ty SpaceX của Tỷ phú Elon Musk triển khai trên quỹ đạo thấp của Trái đất để cung cấp khả năng truy cập Internet vệ tinh thông qua các bộ thiết bị đầu cuối.
Cần lưu ý rằng, kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine, SpaceX đã cung cấp cho Kiev hàng nghìn thiết bị đầu cuối Starlink, những thứ giúp họ tạo ra các trung tâm chỉ huy để điều phối các hoạt động pháo binh cũng như các nhiệm vụ khác.
Những thiết bị này cho phép quân đội tiền tuyến tạo ra mạng thông tin di động băng thông cao để sử dụng trong các trung tâm tác chiến và điều phối các cuộc tấn công bằng pháo binh cũng như cho các nhiệm vụ khác.
Nga biến Starlink thành “dao 2 lưỡi” như thế nào?
Trong bài bình luận được Rg.ru đăng tải hôm 10/2/2024, chuyên gia Nga Oleg Koryakin cho biết rằng đã có những báo cáo từ các kênh tin tức Nga trên ứng dụng nhắn tin Telegram rằng phía Nga đang sử dụng thành công hệ thống Starlink ở tiền tuyến.
Hơn nữa, điều này đang xảy ra trong bối cảnh kết nối Internet vệ tinh của Lực lượng Vũ trang Ukraine đang bị chế áp mạnh.
Ví dụ cụ thể là hôm 9/2, các nguồn tin Ukraine và Phương Tây cho biết các hệ thống EW (tác chiến điện tử) Nga ở”điểm nóng” Avdiivka (Donetsk) đã làm gián đoạn tín hiệu Starlink.
Hành động này của người Nga không chỉ cắt đứt liên lạc vô tuyến của nhóm quân Ukraine phòng thủ Avdiivka với các cấp chỉ huy bên ngoài mà còn vô hiệu hóa các loại UAV, Drone sử dụng Starlink để điều khiển.
Cần lưu ý rằng vào tháng 8/2023, các kênh tin tức Nga đã đưa tin về việc lần đầu tiên Pháo phản lực phóng loạt (MRLS) Tornado-S đã “tiêu diệt một đơn vị lính đánh thuê nước ngoài có thiết bị đầu cuối Starlink ở Nikolaevka/Mykolaivka (thuộc Kramatorsk, Donetsk)”.
Thông tin này là lần đầu tiên phía Nga công khai xác nhận việc tung hỏa lực tấn công mục tiêu là thiết bị đầu cuối Starlink trong tay đối phương.
Dù người Nga đã tìm ra cách dò và xác định mục tiêu nhờ Starlink như thế nào thì cũng cần lưu ý rằng ngoài các chiến lợi phẩm mà họ thu được từ tay đối phương, cũng có những hình ảnh chứng minh rằng các thiết bị đầu cuối Starlink “nguyên seal” đã đến tay họ. Cũng cần lưu ý thêm rằng, suy cho cùng các thiết bị đầu cuối Starlink là một sản phẩm dân sự và ai có tiền cũng có thể tiếp cận, chưa kể Nga có thể mua lại từ lính Ukraine như các thiết bị quân sự và vũ khí.
Chy Lê