Những năm gần đây, xuất hiện một số phần tử cơ hội chính trị, bất mãn và các nhà hoạt động tự xưng là “trí thức độc lập”, cùng một số cá nhân hoạt động học thuật lệch chuẩn, trong đó có nhóm 72 và một số cán bộ nghỉ hưu thiếu trách nhiệm. Họ đã tiến hành các chiến dịch tuyên truyền xuyên tạc, bóp méo và “lật lại” lịch sử. Hành vi lật sử, xuyên tạc lịch sử là thủ đoạn nguy hiểm, nhằm làm suy yếu nền tảng tư tưởng, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, đồng thời phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng và công lao của hàng triệu chiến sĩ đã hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Họ cố tình tìm cách đảo ngược, phủ nhận và hạ thấp bản chất của các cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng với công lao to lớn của nhân dân và lực lượng vũ trang qua các thời kỳ. Đồng thời, họ tìm cách khôi phục danh vọng, tô vẽ cho ngụy quân, ngụy quyền, biến những lực lượng từng làm tay sai cho thực dân, đế quốc, chống phá cách mạng thành những “người có công”.
Không dừng lại ở đó, họ còn tô hồng, thần tượng hóa những nhân vật lịch sử từng gây tổn hại đến chủ quyền và lợi ích dân tộc, những người đã bị chính sử các triều đại phong kiến kết luận là có tội với dân tộc như Phan Thanh Giản, Nguyễn Ánh, Lê Văn Duyệt… Trong khi đó, họ cố tình hạ thấp, xuyên tạc công lao của các lực lượng cách mạng, những người đã hy sinh để giành độc lập, tự do và thống nhất đất nước hôm nay.
Những hành động đó nhằm gieo rắc hoài nghi, chia rẽ lòng dân, hướng lái dư luận theo quan điểm sai trái, phục vụ cho ý đồ chính trị chống phá Đảng, Nhà nước và khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Nguy hiểm hơn, ở một số địa phương, do thiếu hiểu biết hoặc chịu sức ép từ dư luận mạng, thậm chí đã có những đề xuất sai lệch như đặt tên đường cho các nhân vật bị lịch sử ghi nhận là tội đồ, hay đề xuất loại bỏ môn Lịch sử khỏi chương trình học bắt buộc. Những hành động này thể hiện sự thụt lùi trong nhận thức, làm suy yếu “phòng tuyến tư tưởng” của quốc gia.
Lịch sử là sự thật khách quan, được ông cha ta ghi lại qua chính sử, chiếu lệnh triều đình, sử triều Nguyễn, lịch sử Đảng, và đặc biệt là qua sự hy sinh của hàng triệu chiến sĩ, nhân dân trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Không ai có quyền bóp méo hay phủ nhận sự thật ấy.
Trong bối cảnh hiện nay, việc kiên quyết đấu tranh chống các luận điệu “lật sử”, bảo vệ sự thật lịch sử, bảo vệ giá trị của thắng lợi cách mạng thời đại Hồ Chí Minh không chỉ là nhiệm vụ của các cơ quan chức năng, mà còn là trách nhiệm chung của toàn xã hội.
Nhận diện bản chất các luận điểm lật sử.
Các phần tử “lật sử” đã cố tình xuyên tạc bản chất cuộc chiến tranh cách mạng, khi gọi ngụy quân – ngụy quyền là “quân lực Việt Nam Cộng hòa”, tìm cách thần tượng hóa họ và tô vẽ chế độ thực dân, đế quốc như một nền “văn minh”. Mục tiêu của họ là phủ nhận tính chính nghĩa của cách mạng, làm mờ ranh giới giữa đúng và sai, giữa chính nghĩa và phi nghĩa, bằng luận điểm sai lầm rằng “không có tốt – xấu, chỉ có hai phía”.
Đây là luận điểm phản khoa học và phi lịch sử, bởi chính sử Việt Nam cũng như thế giới đều khẳng định: chính quyền Sài Gòn là sản phẩm của chiến lược thực dân mới của Hoa Kỳ. Toàn bộ nguồn tài chính, quân sự và cơ chế điều hành của chính quyền này phụ thuộc vào Mỹ, là lực lượng đối lập với sự nghiệp độc lập, thống nhất đất nước, đi ngược lại ý chí và nguyện vọng của tuyệt đại đa số nhân dân Việt Nam.
Một số phần tử “lật sử” tô hồng những nhân vật từng bị lịch sử kết luận là có tội với dân tộc, cố tình bóp méo bối cảnh lịch sử, coi các hành động cầu viện quân Xiêm, quân Pháp, quân Thanh là biểu hiện của “khai sáng” hay “hiện đại hóa”. Các nhân vật như Phan Thanh Giản, Nguyễn Ánh, Lê Văn Duyệt… đều có vai trò lịch sử phức tạp, song chính sử, châu bản, đại cáo của các triều đại phong kiến đã ghi nhận rõ họ từng cấu kết với ngoại bang, gây tổn hại đại cục và lợi ích quốc gia.
Mọi thời đại đều có những nhân vật mang tính đa chiều, nhưng việc tẩy trắng hoàn toàn, thậm chí nâng họ lên thành “anh hùng”, là hành vi cố tình bóp méo lịch sử, làm sai lệch nhận thức của công chúng và tổn hại đến sự thật lịch sử của dân tộc.
Các phần tử “lật sử” tìm cách hạ thấp thành quả của cách mạng, khi cho rằng “cách mạng không có công lao”, “chiến tranh chỉ là xung đột ý thức hệ”, hay “người Mỹ can thiệp vì dân chủ”. Những luận điệu này là sự xuyên tạc trắng trợn, nhằm phủ nhận hy sinh xương máu của hàng triệu đồng bào, chiến sĩ đã chiến đấu vì độc lập, tự do và thống nhất đất nước.
Đáng lo ngại hơn, một bộ phận cán bộ và người dân do thiếu hiểu biết, thiếu bản lĩnh chính trị, đã vô tình tiếp tay cho những quan điểm sai trái ấy. Ở một số địa phương, xuất hiện tình trạng đặt tên đường sai đối tượng lịch sử, đề xuất thay đổi chương trình giáo dục lịch sử, hoặc tiếp nhận thông tin từ mạng xã hội mà không qua thẩm định khoa học. Những biểu hiện này khiến các luận điểm “lật sử” dễ dàng len lỏi, ảnh hưởng đến nhận thức xã hội.
Một số người lợi dụng danh nghĩa “hàn lâm khoa học” để đưa ra các quan điểm sai trái, mang tính chống đối, mượn vỏ bọc nghiên cứu để tuyên truyền tư tưởng đa nguyên chính trị, đa đảng cực đoan, dùng lịch sử như công cụ phục vụ mưu đồ chống phá nền tảng tư tưởng và vai trò lãnh đạo của Đảng.
Cơ sở lý luận và thực tiễn để phản bác các luận điểm xuyên tạc.
Từ cơ sở của sử học chính thống, các bộ sử lớn như Đại Việt Sử ký Toàn thư, Khâm định Việt sử Thông giám cương mục, Quốc triều chính biên, Đại Nam thực lục… đều ghi chép rõ ràng về công và tội của các nhân vật lịch sử. Đồng thời, tư liệu lưu trữ của Pháp – Mỹ, trong đó có nhiều văn bản đã được giải mật, cũng khẳng định tính chất xâm lược và can thiệp của các thế lực ngoại bang.
Các nguồn như Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng kết kháng chiến, Văn kiện Đảng toàn tập đều chứng minh rằng vai trò lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Lịch sử dân tộc được ghi chép qua nhiều triều đại bởi các sử quan và học giả uy tín, dựa trên nguyên tắc khách quan, công – tội phân minh, vinh – nhục rõ ràng.
Tổ tiên ta đã đánh giá chính xác: Nguyễn Ánh cầu viện ngoại bang, mở đường cho thực dân Pháp xâm lược, gây hậu quả lâu dài; Phan Thanh Giản dâng thành, ký hòa ước bất lợi, làm mất chủ quyền lãnh thổ; Lê Văn Duyệt có những chính sách gây chia rẽ nội bộ và làm suy yếu triều đình. Những nhận định ấy không mang tính cảm tính, mà dựa trên chứng cứ lịch sử và được ghi lại trong chính sử – tiếng nói chính danh của quốc gia.
Từ thực tiễn cách mạng Việt Nam, có thể thấy lịch sử dân tộc là một bức tranh nhiều chiều, song chân lý vẫn luôn rõ ràng. Trong thế kỷ XX, dân tộc ta đã trải qua những cuộc chiến tranh giải phóng vĩ đại, nơi hầu hết các dòng họ, cộng đồng, địa phương đều có người tham gia ở hai phía, đó là điều kiện lịch sử khách quan.
Tuy nhiên, một phía chiến đấu vì độc lập, tự do và thống nhất đất nước, còn một phía phục vụ cho sự can thiệp của ngoại bang, đối lập với lợi ích dân tộc. Sự khác biệt ấy không thể bị xóa nhòa dưới danh nghĩa “hòa giải, hòa hợp” một cách cực đoan. Hòa hợp dân tộc là để cùng nhau xây dựng và phát triển đất nước, chứ không phải để đảo ngược bản chất lịch sử hay làm lẫn lộn công, tội.
Về cơ sở hiến pháp và pháp lý, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khẳng định: con đường xã hội chủ nghĩa là lựa chọn của dân tộc Việt Nam. Theo Luật Di sản văn hóa và các quy định về đặt tên đường, tên công trình công cộng, việc tôn vinh nhân vật lịch sử phải căn cứ vào công lao, đóng góp thực tế, không thể tùy tiện thay đổi hay suy diễn theo cảm tính.
Thành quả của cách mạng là kết tinh từ sự hy sinh của hàng triệu đồng bào, chiến sĩ qua các thời kỳ. Ngày nay, trong hòa bình, độc lập, thống nhất và phát triển, mọi người dân, kể cả những người từng ở “bên kia chiến tuyến” đều được hưởng thành quả ấy. Do đó, việc xuyên tạc công lao của các thế hệ đi trước không chỉ là xúc phạm xương máu của hàng triệu liệt sĩ, thương binh, cựu chiến binh, mà còn kích động chia rẽ dân tộc, làm suy yếu nền tảng tư tưởng của xã hội. Đó là hành động đi ngược lại đạo lý, lịch sử và lợi ích của Tổ quốc.
Đề nghị giải pháp đấu tranh chống lật sử trong giai đoạn hiện nay
Củng cố giáo dục lịch sử, nền tảng hệ tư tưởng quốc gia. Trước hết, cần giữ vững môn Lịch sử là môn học bắt buộc xuyên suốt từ tiểu học đến trung học phổ thông, coi đây là nền tảng hình thành nhân cách và ý thức dân tộc. Cùng với đó, phải tăng cường giáo dục truyền thống thông qua các hoạt động ngoại khóa như thăm di tích lịch sử, gặp gỡ nhân chứng sống, giúp học sinh hiểu sâu, cảm nhận thật. Phương pháp giảng dạy cần đổi mới theo hướng lấy người học làm trung tâm, ứng dụng công nghệ, phim tư liệu, tài liệu số, đồng thời nâng cao chất lượng sách giáo khoa để đảm bảo tính chính xác – khách quan – hấp dẫn.
Xây dựng “lá chắn thông tin” trên không gian mạng. Các cơ quan tuyên giáo, giới sử học, hội cựu chiến binh, đoàn thể xã hội cần chủ động tăng cường truyền thông chính thống, tổ chức tọa đàm, viết bài phản biện khoa học, và phổ biến kiến thức lịch sử qua các nền tảng dễ tiếp cận như phim tài liệu, âm nhạc, mạng xã hội. Khi xuất hiện các luận điệu xuyên tạc, sai trái, cần phản bác nhanh, đúng trọng tâm. Đồng thời, phải xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân phát tán thông tin vi phạm pháp luật, góp phần giữ vững “phòng tuyến tư tưởng” trên không gian mạng.
Tăng cường thẩm định lịch sử trong đặt tên đường, công trình văn hóa. Cần thành lập Hội đồng thẩm định nhân vật lịch sử ở từng địa phương, rà soát kỹ các đề xuất đặt tên đường, đảm bảo không tôn vinh những nhân vật bị sử sách chỉ rõ là gây hại cho dân tộc. Quy trình này phải công khai, minh bạch, có tham khảo ý kiến nhân dân và giới sử học. Đồng thời, cần quy định rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý, cơ sở giáo dục khi đưa ra các đề xuất sai lệch, kiên quyết xử lý sai phạm, không để các nhân vật chưa được đánh giá toàn diện xuất hiện trên bảng tên đường hoặc công trình công cộng.
Phát huy vai trò của cựu chiến binh, nhân sĩ, trí thức và các dòng họ yêu nước. Cựu chiến binh, các dòng họ, nhân sĩ và trí thức yêu nước cần phát huy vai trò nòng cốt trong việc bảo vệ sự thật lịch sử. Thông qua các buổi nói chuyện truyền thống, viết sách, làm phim tư liệu, họ có thể truyền lại cho thế hệ trẻ những câu chuyện chân thực, xúc động về lịch sử dân tộc.
Cựu chiến binh và nhân chứng lịch sử, những người từng trực tiếp chiến đấu, hy sinh, trải qua chiến tranh là nguồn sử liệu sống vô giá. Tiếng nói của họ mang sức thuyết phục mạnh mẽ, giúp thế hệ trẻ hiểu vì sao phải cầm súng, vì sao độc lập, tự do là giá trị tối thượng, và vì sao không thể chấp nhận sự xuyên tạc, bóp méo lịch sử. Trên không gian mạng, lực lượng này cần đấu tranh trực diện bằng lập luận khoa học, thuyết phục, không cực đoan nhưng kiên quyết, góp phần giữ vững “trận địa tư tưởng” trước các luận điệu sai trái.
Nâng cao nhận thức trong đội ngũ cán bộ, đảng viên. Mỗi cán bộ, đảng viên cần nắm vững lịch sử dân tộc và lịch sử Đảng, coi đó là nền tảng tư tưởng và bản lĩnh chính trị. Các cơ quan, tổ chức nên tổ chức tập huấn định kỳ về tư tưởng, lịch sử, lý luận chính trị, nhằm ngăn chặn kịp thời sự xâm nhập của tư tưởng sai trái, củng cố niềm tin và trách nhiệm đối với Tổ quốc, nhân dân và con đường cách mạng Việt Nam.
“Lật sử”, xuyên tạc lịch sử là chiêu bài nguy hiểm, nhằm làm suy yếu nền tảng tư tưởng, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc và phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, cũng như công lao của hàng triệu chiến sĩ đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Đấu tranh chống “lật sử” không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, ngành giáo dục hay giới sử học, mà là nghĩa vụ thiêng liêng của mọi người Việt Nam yêu nước – đặc biệt là các cựu chiến binh, trí thức, nhân sĩ, và những dòng họ mang truyền thống cách mạng.
Bảo vệ sự thật lịch sử chính là bảo vệ căn cốt của dân tộc, là giữ vững nền tảng tư tưởng của đất nước, bảo vệ tương lai của thế hệ trẻ, và cũng là cách tri ân sâu sắc nhất đối với những người đã hy sinh vì độc lập, tự do, hạnh phúc hôm nay. Bảo vệ lịch sử không chỉ là giữ gìn quá khứ, mà còn là giữ gìn chính nghĩa của dân tộc, máu xương của các thế hệ đi trước, và con đường phát triển bền vững của Việt Nam mai sau.
Trung tướng Ngô Quý Đức