Theo New York Times, tối 1/2/2025, Hai quan chức an ninh cấp cao tại Cơ quan phát triển quốc tế Mỹ (USAID) bị cho nghỉ việc hành chính, sau khi từ chối cho đại diện của Ủy ban Hiệu quả Chính phủ (DOGE) tiếp cận các hệ thống nội bộ. Các nhân viên tại Cơ quan phát triển quốc tế Mỹ (USAID) đang phải chuẩn bị cho việc mất đi vị thế độc lập và sa thải hàng loạt khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục cắt giảm viện trợ nước ngoài.
Ba quan chức Mỹ có hiểu biết về vấn đề cho biết, hai quan chức an ninh cấp cao tại cơ quan bị cho nghỉ việc hành chính vào sau khi từ chối cho đại diện của Ủy ban Hiệu quả Chính phủ (DOGE) tiếp cận các hệ thống nội bộ và chánh văn phòng của cơ quan, ông Matt Hopson, một người được chính quyền ông Trump bổ nhiệm vào vị trí này cách đây vài ngày đã từ chức.
Các nhân viên làm việc cho lực lượng chuyên trách của Ủy ban Hiệu quả Chính phủ (DOGE) được cho là đụng độ với ông John Voorhees, giám đốc an ninh của USAID, và phó giám đốc của ông, khi tìm cách vào khu vực an ninh để lấy tài liệu mật. Không rõ chính xác cuộc trao đổi như thế nào diễn ra giữa họ.
Ông Voorhees và phó giám đốc của ông là những viên chức cấp cao mới nhất tại cơ quan này bị cho nghỉ hành chính. Tuần trước, những người được chính quyền ông Trump bổ nhiệm đình chỉ khoảng 60 viên chức cấp cao và sa thải hàng trăm nhà thầu. Đã có những cuộc thảo luận giữa các nhân viên hiện tại và trước đây của cơ quan và các nhà lập pháp rằng, USAID nhận được tài trợ từ Quốc hội, có thể được sáp nhập vào Bộ Ngoại giao dưới hình thức thu hẹp đáng kể khi Tổng thống Trump tiếp tục cắt giảm viện trợ nước ngoài.
Ủy ban Hiệu quả Chính phủ (DOGE) không phải là một bộ phận mà là một lực lượng chuyên trách. Một sắc lệnh hành pháp do Tổng thống Trump ký cho phép nhân viên của bộ phận này tiếp cận không hạn chế với các cơ quan chính phủ. Nhưng về mặt lý thuyết, các nhân viên vẫn cần có đủ thẩm quyền an ninh để tiếp cận tài liệu mật.
Nhiều nhân viên của USAID được cho nghỉ phép có lương từ ngày 1/2, nhưng các quan chức cho biết con số chính xác vẫn chưa rõ ràng. Cảm giác tuyệt vọng đang lan tỏa trong số những nhân viên còn lại tại USAID khi họ biết về lệnh đình chỉ mới và chuẩn bị cho khả năng sa thải thậm chí còn rộng hơn và có thể làm tê liệt cơ quan này.
Trong lá thư gửi Bộ trưởng Ngoại giao Marco Rubio hôm 2/2, các thượng nghị sĩ Dân chủ tham gia Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ bày tỏ lo ngại về sự xáo trộn và nỗ lực của các đại diện của Ủy ban Hiệu quả Chính phủ (DOGE) nhằm tiếp cận các khu vực và tài liệu được phân loại mật, đồng thời yêu cầu cập nhật.
“Quốc hội cũng nêu rõ rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm tổ chức lại hoặc thiết kế lại USAID đều phải tham vấn trước và thông báo cho Quốc hội”, các thượng nghị sĩ viết.
Các nhân viên của trụ sở chính của USAID tại Washington, D.C. được yêu cầu tham dự cuộc họp nhân viên, tại đó họ dự kiến sẽ được thông báo về việc cắt giảm đáng kể lực lượng lao động.
Tỷ phú Musk chỉ trích USAID là ‘tổ chức tội phạm’
Trong những ngày gần đây, ông Elon Musk đăng một loạt thông điệp bày tỏ sự tức giận đối với Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) và lên tiếng về các thuyết âm mưu về nó. Ông gọi Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) là “tổ chức tội phạm”, cáo buộc cơ quan này tham gia các hoạt động bất chính.
“Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) là tổ chức tội phạm”, tỷ phú Elon Musk, lãnh đạo Ban Hiệu suất Chính phủ Mỹ, viết trên mạng xã hội X ngày 2/2 khi bình luận dưới video cáo buộc USAID tham gia “hoạt động bất chính của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA)” và “kiểm duyệt Internet”.
Trong bài đăng tiếp theo, ông Musk tiếp tục công kích cơ quan này dù không đưa ra bằng chứng. “Các vị có biết USAID đã dùng tiền thuế của người dân Mỹ để tài trợ nghiên cứu vũ khí sinh học, trong đó có Covid-19 khiến hàng triệu người chết, hay không?”, ông viết.
Tổng thống Donald Trump sau đó cũng lên án USAID, cho rằng cơ quan này “được điều hành bởi những kẻ điên cuồng cực đoan” và nhấn mạnh giới chức Mỹ đang xem xét tương lai của họ. Ông cũng thể hiện ủng hộ Elon Musk, nói rằng tỷ phú Mỹ “đang làm tốt công việc của mình”, dù hai người không phải lúc nào cũng nhất trí quan điểm.
Giới chức USAID chưa bình luận về phát biểu. Website và tài khoản X của cơ quan này đã ngừng hoạt động.
Tổng thống Mỹ Donald Trump giao cho tỷ phú Elon Musk nhiệm vụ cắt giảm nhân sự trong chính phủ và tinh gọn những bộ phận mà đảng Cộng hòa cáo buộc gây lãng phí ngân sách.
USAID là cơ quan độc lập, được thành lập theo đạo luật của quốc hội Mỹ và có ngân sách gần 43 tỷ USD, tập trung vào hoạt động cứu trợ nhân đạo và hỗ trợ phát triển trên toàn thế giới, hiện đang là mục tiêu hàng đầu của Ban Hiệu suất Chính phủ Mỹ (DOGE).
Năm nguồn tin khác cho biết gần 30 nhân viên lâu năm thuộc Cục Lập pháp và Công vụ của USAID đã mất quyền truy cập email cơ quan, nâng tổng số nhân viên bị cho nghỉ việc trong tuần qua lên gần 100 người.
USAID đã trải qua tuần hỗn loạn, khi ông Trump ngày 24/1 thông báo đình chỉ hầu hết viện trợ nước ngoài. Chỉ thị tác động tới gần như mọi hoạt động viện trợ của Mỹ về quân sự và phát triển cho nước ngoài, trong đó có Ukraine. Tổng thống Trump giải thích rằng chính quyền muốn xem xét lại chi tiêu để đảm bảo nguồn tiền được phân phối phù hợp với chính sách “Nước Mỹ trên hết”.
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Chris Murphy ngày 1/2 nói rằng USAID đang trải qua “sự phá hủy hoàn toàn”, cảnh báo rằng điều này sẽ là “thảm họa”.
USAID là viết tắt của Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ. Hầu hết các chính phủ không muốn tiền của USAID chảy vào quốc gia của họ vì họ hiểu phần lớn số tiền đó thực sự đi về đâu.
Mặc dù được quảng cáo là hỗ trợ cho phát triển, dân chủ và nhân quyền, phần lớn các khoản tiền này được chuyển vào các nhóm đối lập, các tổ chức phi chính phủ có chương trình nghị sự chính trị và các phong trào gây bất ổn.
Trong trường hợp tốt nhất, có thể 10% số tiền sẽ đến được các dự án thực sự giúp đỡ những người đang cần (có những trường hợp như vậy), nhưng phần còn lại được sử dụng để thúc đẩy bất đồng chính kiến, tài trợ cho các cuộc biểu tình và làm suy yếu các chính quyền từ chối liên kết với chương trình nghị sự toàn cầu.Việc cắt giảm cái gọi là viện trợ này không chỉ có lợi cho người dân Hoa Kỳ; mà còn là một chiến thắng lớn cho phần còn lại của thế giới.
USAID là gì? Vì sao không quốc gia nào chào đón nó?
USAID là viết tắt của Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ. Hầu hết các chính phủ không muốn tiền của USAID chảy vào quốc gia của họ vì họ hiểu phần lớn số tiền đó thực sự đi về đâu.
Mặc dù được quảng cáo là hỗ trợ cho phát triển, dân chủ và nhân quyền, phần lớn các khoản tiền này được chuyển vào các nhóm đối lập, các tổ chức phi chính phủ có chương trình nghị sự chính trị và các phong trào gây bất ổn.
Trong trường hợp tốt nhất, có thể 10% số tiền sẽ đến được các dự án thực sự giúp đỡ những người đang cần (có những trường hợp như vậy), nhưng phần còn lại được sử dụng để thúc đẩy bất đồng chính kiến, tài trợ cho các cuộc biểu tình và làm suy yếu các chính quyền từ chối liên kết với chương trình nghị sự toàn cầu.
Việc cắt giảm cái gọi là viện trợ này không chỉ có lợi cho người dân Hoa Kỳ; mà còn là một chiến thắng lớn cho phần còn lại của thế giới.
Thế Nguyễn