Trong quá trình đô thị hóa hiện nay, cùng với triển khai thực hiện nhiều dự án xây dựng hạ tầng cơ sở như các Trung tâm thương mại, trụ sở cơ quan, chung cư cao tầng trên địa bàn thành phố Hà Nội đang tồn tại khá nhiều phần diện tích đất nông nghiệp của người dân nhỏ lẻ, nằm xen giữa các dự án. Để phát huy hiệu quả các diện tích đất này, thành phố Hà Nội đã hướng dẫn các quận, huyện hỗ trợ nông dân cải tạo thành vùng chuyên canh nông sản an toàn. Quận Hà Đông là một trong những đơn vị đang triển khai thực hiện tích cực và có hiệu quả mô hình rau sạch trên đất xen kẹt.
Xây dựng hạ tầng để cải tạo đất
Ông Nguyễn Hữu Thanh – Trưởng phòng Kinh tế quận Hà Đông cho biết: Sau khi Hà Đông bàn giao đất cho các dự án của thành phố Hà Nội và quận, trên địa bàn các phường còn đến gần 300ha đất sản xuất nông nghiệp bị bỏ hoang, không khai thác sử dụng được. Nguyên nhân là do phần diện tích này nằm xen kẹt, nhỏ lẻ trong các khu vực quy hoạch dự án, đồng thời hệ thống công trình thủy lợi, cấp nước phần lớn đã bị hỏng trong quá trình các đơn vị thi công thực hiện xây dựng. Trước thực trạng đó, quận Hà Đông đã xây dựng Đề án phát triển vùng sản xuất rau, quả an toàn. Trong đó, tập trung vào xây dựng, cải tạo các công trình cấp, tiêu thoát nước cho vùng sản xuất với phương châm Nhà nước và Nhân dân cùng làm. Nhà nước sẽ đầu tư 70% kinh phí cho công trình, Nhân dân ở vùng sản xuất đóng góp 30% kinh phí.
Nhiều diện tích rau màu, cây ăn quả đang hồi sinh trên vùng đất xen kẹt hoang hóa.
Hợp tác xã Yên Lộ, phường Yên Nghĩa từ khi bàn giao đất cho Dự án Nam Cường còn 13,4ha đất xen kẹt. Sau khi nhận được sự chỉ đạo từ quận và phường, Hợp tác xã (HTX) xây dựng đề án chuyển đổi diện tích đất xen kẹt, tuyên truyền, phổ biến rộng rãi để người dân cùng tham gia. Đến nay đã hoàn thiện hạ tầng thủy lợi, như: Xây dựng trạm bơm điện, xây dựng hệ thống kênh mương tưới tiêu phục vụ cho sản xuất với mức đầu tư gần 3 tỷ đồng từ nguồn ngân sách quận, vốn góp của HTX và người dân.
HTX dịch vụ tổng hợp Mậu Lương, phường Kiến Hưng triển khai mô hình rau sạch với diện tích hơn 1,5ha đất xen kẹt; huy động đầu tư hệ thống tưới tiêu, tập huấn kỹ thuật gieo trồng cho người dân. Sau 3 tháng triển khai, năng suất rau sạch mang lại cho người dân đạt trên 200 triệu đồng.
HTX Vạn Xuân, phường Phú Lương có 4ha đất nông nghiệp xen kẹt, được quận hỗ trợ đào đắp kênh, cũng như hỗ trợ hạt bí xanh, phân bón, thuốc trừ sâu và tập huấn kỹ thuật sản xuất, đến nay 28 hộ đã cải tạo đất sản xuất mô hình bí an toàn. Với cách làm này nông dân Phú Lãm đã cải tạo được khoảng 3,5ha đất hoang sang trồng rau an toàn. Nông dân phường Đồng Mai cải tạo khoảng hơn 5ha. Ngoài sản xuất rau màu chuyên canh an toàn, nhiều nông dân chuyển đổi một phần diện tích sang trồng cây ăn quả như bưởi diễn, đào cảnh, đào thế cho thu nhập cao, góp phần từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân theo chỉ đạo chung của thành phố.
Hỗ trợ giống và bồi dưỡng kiến thức cho nông dân
Cũng theo Trưởng phòng Kinh tế quận Hà Đông: Ngoài việc đầu tư xây dựng hạ tầng cho các vùng sản xuất, quận Hà Đông còn hỗ trợ hạt giống, tổ chức lớp tập huấn kỹ thuật gieo trồng, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh theo quy trình sản xuất an toàn cho nông dân các vùng còn đất nông nghiệp như: Đồng Mai, Yên Nghĩa, Biên Giang, Kiến Hưng, Dương Nội, Phú Lương, Phú Lãm… Theo đó, mỗi năm Hà Đông tập huấn cho hàng trăm lượt nông dân về kỹ thuật gieo trồng, chăm sóc rau, màu, cây ăn quả.
Vẫn còn những diện tích xen kẹt, Hà Đông sẽ tiến hành cải tạo trong thời gian tới.
Với đề án cải tạo đất xen kẹt, quận Hà Đông đã có hàng chục héc-ta đất canh tác bỏ hoang hóa đã được hồi sinh, với mức thu nhập hàng chục đến hàng trăm triệu đồng/ha/năm. Theo như quận Hà Đông, hiện nay vẫn còn một số diện tích chưa cải tạo được, quận tiếp tục chỉ đạo các địa phương dọn dẹp phế thải, hỗ trợ dạy nghề, đầu tư cơ sở hạ tầng vùng trồng và xây dựng nhà sơ chế bảo quản nông sản, giúp nông dân các phường còn đất nông nghiệp tận dụng hết diện tích xen kẹt chuyển sang chuyên canh rau màu, cây ăn quả theo mô hình sản xuất an toàn./.
Lê Hoàng-Hoàng Nga