(Đà Nẵng) . Chiều 22/6/2025, tọa đàm khoa học chuyên đề đã diễn ra trong khuôn khổ triển lãm “Đa dạng Sắc màu Côn trùng Việt Nam”, sự kiện lần đầu tiên được tổ chức và chính thức khai mạc vào sáng cùng ngày tại Bảo tàng Đà Nẵng. Chương trình không chỉ giới thiệu một bức tranh sinh động về thế giới côn trùng phong phú trên lãnh thổ Việt Nam mà còn tạo diễn đàn học thuật để các nhà nghiên cứu, nhà bảo tồn và công chúng cùng trao đổi về vai trò sinh thái cũng như tiềm năng khoa học từ các loài côn trùng bản địa.
Tham gia tọa đàm có TS. Phan Quốc Toản (Với tham luận về côn trùng rừng và giới thiệu các bộ sưu tập côn trùng (1) ; TS. Tosaphol Saetung Keetapichayakul (Giới thiệu Bộ sưu tập côn trùng nước (2) ; TS. Kim Junggon (về ve, rầy, bọ xít hại cây (3). Các bộ 1,2 và 3 của Đại học Duy Tân; và TS. Lee Hyun Suk (Côn trùng nông nghiệp và giới thiệu về các bộ sưu tập côn trùng ở Trường Đại học Đà Lạt).
“Triển lãm “Đa dạng Sắc màu Côn trùng Việt Nam” diễn ra từ ngày 20/6 đến 13/7/2025 cũng là Triển lãm “Côn trùng Việt Nam” lần đầu tiên. Ý tưởng cùng đóng góp thành quả nghiên cứu của giảng viên, sinh viên, đặc biệt là các Nhóm nghiên cứu chuyên sâu của hai Trường Đại học Duy Tân – Đại học Đà Lạt, bắt đầu từ các chương trình thăm và làm việc, xây dựng các chương trình hợp tác nghiên cứu chung của 2 Đại học. Hợp tác giữa Trường Đại học Đà Lạt và Đại học Duy Tân trong triển lãm “Đa dạng Sắc màu Côn trùng Việt Nam” khẳng định vị thế nghiên cứu và mang đến cơ hội cho công chúng khám phá thế giới côn trùng.
Triển lãm cũng là bước hiện thực hóa Nghị quyết 57-NQ/TW, của Bộ Chính trị, , được ban hành ngày 22/12/2024, khẳng định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chính là đột phá chiến lược, đưa Việt Nam vươn lên trong kỷ nguyên số, đất nước giàu mạnh và hùng cường trên nền tảng kinh tri thức” – TS.Võ Thanh Hải, Phó Giám đốc thường trực Đại học Duy Tân, nhấn mạnh.
Với hơn 150 ảnh và poster về côn trùng, triển lãm cung cấp thông tin về sự đa dạng của các loài côn trùng và vai trò của chúng trong sinh thái cũng như trong đời sống con người của côn trùng như thụ phấn, phân hủy, kiểm soát sâu hại, trong y tế, thực phẩm…; Giới thiệu cơ bản các ứng dụng từ côn trùng trong đời sống ở dược liệu, thực phẩm, nghệ thuật, công nghệ sinh học,…
Hơn 100 hộp mẫu vật côn trùng ở Việt Nam được Đại học Duy Tân và Trường Đại học Đà Lạt sưu tập và bảo quản công phu có mặt tại triển lãm lần này, giới thiệu các loài côn trùng rừng quý hiếm như các loài bướm và ngài ; các loài bọ cánh cứng ; các loài ve sầu ; các loài chuồn chuồn, …
Trong đó, bộ sưu tập đa dạng với hơn 200 loài Bướm (butterflies) và Ngài (moths) có kích thước, hình dạng, màu sắc khác nhau. Có nhiều mẫu vật quý hiếm như loài Bướm phượng kiếm (Teinopalpus imperialis), các loài Bướm khế, Bướm hoàng đế có kích thước khổng lồ.
Các mẫu Chuồn chuồn rừng quý hiếm như Chuồn chuồn kim Duy Tân (Coeliccia duytan) – hiện chỉ mới phát hiện ở Vườn Quốc gia Chư Mom Rây, tỉnh Kon Tum; Chuồn chuồn kim Lê Công Cơ (Coeliccia lecongcoi) – một loài đặc hữu chỉ ghi nhận ở Ngọc Linh (Kon Tum) và Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh (Gia Lai). Ngoài ra, còn có nhiều loài chuồn chuồn có giá trị bảo tồn cao như Chuồn chuồn rừng Cánh đen (Chlorogomphus nakamurai), Chuồn chuồn rừng Aritai (Chlorogomphus aritai), Chuồn chuồn rừng Cánh phượng (Chlorogomphus papilio),…
Đặc biệt, là bộ sưu tập các loài Bọ cánh cứng khổng lồ, điển hình như các loài Bọ hung 3 sừng (Chalcosoma caucasus), Bọ hung 5 sừng (Eupatorus gracilicornis), hay Cua bay đen (Cheirotonus jansoni). Đây là những loài Bọ cánh cứng quý hiếm, chỉ sinh sống ở những khu vực rừng núi cao, là mình chứng cho việc cho các hệ sinh thái rừng nguyên sinh còn nguyên vẹn ; hay bộ sưu tập các loài côn trùng đặc sắc khác như: Bọ que, Bọ ngựa, Châu chấu, Ve sầu Vòi voi,… đa dạng về chủng loại và thành phần loài.
Triển lãm cho thấy cả hai Trường đều có thế mạnh nổi bật trong nghiên cứu côn trùng và đa dạng sinh học, có Bảo tàng Côn trùng với hàng nghìn mẫu vật. Bảo tàng này không chỉ phục vụ nghiên cứu về côn trùng học, hệ thống học, phân loại học, sinh học quần thể, quần xã, hệ sinh thái và đa dạng sinh học, mà còn là “phòng thí nghiệm” tự nhiên cho việc giảng dạy và đào tạo.
Bảo tàng này còn có ý nghĩa lớn trong nghiên cứu, đào tạo, giáo dục cộng đồng và hợp tác quốc tế về côn trùng học tại Việt Nam. Đội ngũ nhà khoa học của hai Trường đã thực hiện nhiều nghiên cứu chuyên sâu về côn trùng quý hiếm tại Việt Nam, phát hiện nhiều loài mới cho khoa học, góp phần khám phá và bảo tồn đa dạng sinh học.
“Triển lãm “Côn trùng Việt Nam” lần đầu tiên cũng diễn ra ở ngay thời điểm thành phố Đà Nẵng đang tổ chức Lễ hội Pháo hoa Quốc tế 2025, chúng tôi mong muốn triển lãm “Đa dạng Sắc màu Côn trùng Việt Nam”, là hoạt động ý nghĩa, để du khách quốc tế biết đến vẻ đẹp của Đà Nẵng, của đa dạng sinh học ở Việt Nam.
Triển lãm lần đầu tiên về sự phong phú và đa dạng của côn trùng Việt Nam, được tổ chức bởi hai trường đại học là Đại học Duy Tân và Trường Đại học Đà Lạt, thực sự đã mở ra cơ hội quý giá, để công chúng khám phá thế giới của các loài côn trùng trên lãnh thổ đất nước dấu yêu” – TS.Võ Thanh Hải, Phó Giám đốc thường trực Đại học Duy Tân, chia sẻ./.
Trần Ngọc