Ngày 4/8/2025, tờ Straits Times dẫn lời ông Prommin Lertsuridej, thư ký của Thủ tướng Thái Lan bị đình chỉ Paetongtarn Shinawatra cho biết, bà Paetongtarn đã nộp đơn bào chữa lên Tòa án Hiến pháp, đề nghị một phiên điều trần công bằng trong bối cảnh tòa đang điều tra các cáo buộc bà vi phạm chuẩn mực đạo đức liên quan đến cách xử lý tranh chấp biên giới với Campuchia.
Trao đổi với báo giới, ông Prommin nhấn mạnh rằng cuộc điện đàm gây tranh cãi giữa bà Paetongtarn và cựu lãnh đạo Campuchia Hun Sen hồi tháng 6 xuất phát từ thiện chí nhằm thúc đẩy hòa bình giữa hai quốc gia láng giềng. “Tôi hoàn toàn tin vào ý định chân thành của bà Paetongtarn trong việc giúp đất nước thoát khỏi bạo lực. Chúng tôi tin rằng thiện chí này sẽ được xem xét công bằng”, ông Prommin nói.
Tuy nhiên, nội dung cuộc điện đàm bị rò rỉ, trong đó bà Paetongtarn quy trách nhiệm cho quân đội Thái Lan về căng thẳng biên giới đã làm bùng phát biểu tình trong nước, kêu gọi bà từ chức. Ngày 1/7, Tòa án Hiến pháp đã đình chỉ chức vụ thủ tướng của bà sau đơn khiếu nại của một nhóm thượng nghị sĩ, cáo buộc bà vi phạm chuẩn mực đạo đức. Nếu bị kết tội, bà có thể bị cách chức vĩnh viễn và tước tư cách chính trị.
Khủng hoảng chính trị nhanh chóng leo thang thành xung đột vũ trang nghiêm trọng nhất giữa Thái Lan và Campuchia trong nhiều thập kỷ, khiến hơn 40 người thiệt mạng và hàng trăm nghìn dân thường phải sơ tán. Cuộc giao tranh chỉ kết thúc sau khi Malaysia, trên cương vị Chủ tịch ASEAN đứng ra làm trung gian hòa giải, với sự thúc đẩy từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, dẫn đến một thỏa thuận ngừng bắn tạm thời.
Khủng hoảng chính trị Thái Lan: Paetongtarn Shinawatra nộp bào chữa giữa điều tra về cuộc điện đàm với Hun Sen
Tòa án Hiến pháp Thái Lan ngày 1/7 đã chấp thuận đơn kiến nghị của 36 thượng nghị sĩ, yêu cầu mở cuộc điều tra liên quan đến cuộc điện đàm gây tranh cãi giữa Thủ tướng bị đình chỉ Paetongtarn Shinawatra và Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen hồi tháng 6. Cùng ngày, tòa ra quyết định đình chỉ chức vụ thủ tướng của bà cho đến khi có phán quyết cuối cùng. Trong thời gian này, bà được phép nộp bản biện hộ để tự bào chữa.
Ngày 4/8, ông Prommin Lertsuridej, thư ký của bà Paetongtarn xác nhận toàn bộ tài liệu bào chữa đã hoàn tất và được gửi lên Tòa án Hiến pháp đúng thời hạn. Ông nhấn mạnh rằng cuộc điện đàm với ông Hun Sen không diễn ra với tư cách đại diện chính thức của Thái Lan, mà chỉ là nỗ lực cá nhân của bà nhằm giảm căng thẳng biên giới và hạn chế thương vong. “Những cuộc trò chuyện như vậy từng giúp ngăn chặn bạo lực bùng phát trong một thời gian. Sau đó, chúng tôi đã làm việc để bảo đảm lệnh ngừng bắn và giảm bớt khó khăn cho người dân. Trong suốt quá trình này, bà Paetongtarn luôn phối hợp chặt chẽ với quân đội để bảo vệ đất nước”, ông Prommin nói.
Tuy nhiên, nội dung điện đàm bị rò rỉ, trong đó bà Paetongtarn quy trách nhiệm cho quân đội về tình trạng căng thẳng biên giới, đã gây ra làn sóng biểu tình trong nước kêu gọi bà từ chức. Nếu Tòa án Hiến pháp kết luận bà vi phạm chuẩn mực đạo đức, bà có thể bị tước tư cách chính trị và cách chức vĩnh viễn.
Khủng hoảng chính trị nhanh chóng leo thang thành xung đột vũ trang nghiêm trọng nhất giữa Thái Lan và Campuchia trong nhiều thập kỷ, khiến hơn 40 người thiệt mạng và hàng trăm nghìn người phải sơ tán. Cuộc giao tranh chỉ chấm dứt khi Malaysia, với tư cách Chủ tịch ASEAN làm trung gian hòa giải, cùng sự thúc đẩy từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, dẫn đến thỏa thuận ngừng bắn tạm thời.
Paetongtarn Shinawatra, con gái út của cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, trở thành Thủ tướng vào tháng 8/2024 sau khi người tiền nhiệm Srettha Thavisin bị phế truất trong vụ bê bối đạo đức liên quan đến bổ nhiệm nội các. Hiện bà vẫn giữ chức Bộ trưởng Văn hóa, trong khi quyền Thủ tướng do cấp phó Phumtham Wechayachai đảm nhiệm. Liên minh cầm quyền của bà đang đứng trước nguy cơ sụp đổ khi đảng lớn thứ hai đã rời khỏi liên minh, khiến chính phủ chỉ còn đa số mong manh trong quốc hội.
Khủng hoảng chính trị hiện nay không chỉ làm lung lay nền tảng quyền lực của bà Paetongtarn Shinawatra mà còn đặt Thái Lan vào tình thế khó khăn trong việc duy trì ổn định nội bộ và quan hệ ngoại giao với Campuchia. Diễn biến của vụ việc cùng phán quyết sắp tới của Tòa án Hiến pháp sẽ không chỉ định hình tương lai chính trị của Thái Lan, mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến an ninh khu vực Đông Nam Á, vai trò trung gian của ASEAN và cán cân ảnh hưởng giữa các cường quốc trong khu vực.
Minh Anh