Ngày 20/6/2025, Channel NewsAsia (Singapore) đăng tải bài viết có tựa đề “Liệu Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn hay đảng Pheu Thai của bà sẽ nắm giữ quyền lực? Đây là những gì có thể xảy ra”, do nhà báo Izzah Aqilah Norman thực hiện. Bài viết phân tích những biến động mới nhất trên chính trường Thái Lan, đặt ra câu hỏi về tương lai quyền lực của Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra cũng như vai trò của đảng Pheu Thai trong bối cảnh cạnh tranh quyền lực ngày càng gay gắt và các thách thức nội tại trong chính phủ liên minh.
Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đối mặt với khủng hoảng chính trị sâu sắc sau 10 tháng cầm quyền
Chỉ chưa đầy một năm sau khi nhậm chức, Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đang đối mặt với áp lực từ chức ngày càng lớn trong bối cảnh liên minh cầm quyền rạn nứt và vị thế lãnh đạo bị lung lay nghiêm trọng. Tâm điểm của cuộc khủng hoảng bắt nguồn từ một cuộc điện thoại bị rò rỉ giữa bà và cựu Thủ tướng Campuchia Hun Sen, một cuộc trao đổi diễn ra trong lúc căng thẳng biên giới Thái Lan – Campuchia đang gia tăng.
Theo tiết lộ từ phía Hun Sen, ông đã ghi âm cuộc điện thoại và chia sẻ nội dung với khoảng 80 người, bao gồm các thành viên trong ủy ban thường vụ đảng của ông. Trong đoạn ghi âm, Paetongtarn bị nghe thấy gọi Trung tướng Boonsin Padklang, Tư lệnh Quân khu 2 của Thái Lan là “một đối thủ”. Phát ngôn nhạy cảm này lập tức gây chấn động chính trường Thái Lan, đặc biệt trong bối cảnh quân đội vẫn là một lực lượng có ảnh hưởng lớn trong đời sống chính trị nước này.
Hệ quả ngay lập tức là sự rút lui của đảng Bhumjaithai, một đối tác liên minh then chốt nắm giữ 71 ghế vào ngày 18/6. Quyết định này khiến liên minh cầm quyền của bà Paetongtarn chỉ còn lại 261 ghế tại Hạ viện, tức chỉ vượt ngưỡng tối thiểu 248 ghế để duy trì đa số một cách mong manh. Trong khi đó, đảng Thống nhất Quốc gia Thái Lan với 36 ghế đang được cho là cân nhắc lại lập trường và đã công khai kêu gọi bà từ chức, càng đẩy chính phủ vào tình trạng bấp bênh.
Các nhà quan sát chính trị cho rằng những diễn biến mới nhất đã làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín và tính chính danh của nữ Thủ tướng 38 tuổi, người vốn lên nắm quyền trong kỳ vọng về sự trở lại mạnh mẽ của dòng họ Shinawatra trên chính trường Thái Lan. Nhà khoa học chính trị Thitinan Pongsudhirak thuộc Đại học Chulalongkorn nhận định với Channel NewsAsia rằng, “Tôi nghĩ rằng không có cách nào bà ấy có thể tồn tại lâu dài”, đồng thời cho rằng cuộc trò chuyện bị rò rỉ không chỉ ảnh hưởng đến vị trí lãnh đạo của Paetongtarn mà còn gây tổn hại đến lợi ích và hình ảnh quốc gia.
Giới phân tích cho rằng trong thời gian tới, sức ép chính trị dành cho bà Paetongtarn sẽ còn gia tăng nếu không có những thay đổi chiến lược trong việc điều hành chính phủ cũng như tái cấu trúc liên minh. Trong bối cảnh rạn nứt nội bộ và mất dần sự ủng hộ từ các đảng đối tác, khả năng dẫn dắt lâu dài của bà đang bị đặt dấu hỏi lớn.
Khủng hoảng chính trị Thái Lan: Paetongtarn có thể làm gì để giữ quyền lực?
Trong bối cảnh liên minh cầm quyền đang rạn nứt nghiêm trọng và lời kêu gọi từ chức ngày càng lan rộng, Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra và đảng Pheu Thai được cho là sẽ “làm mọi cách để duy trì quyền lực”, theo đánh giá của các nhà phân tích chính trị khu vực. Nhiều khả năng, những nỗ lực này sẽ có sự tham gia tích cực của cha bà, cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, người vẫn được xem là “kiến trúc sư quyền lực” trong hậu trường chính trị Thái Lan.
Theo Giáo sư Duncan McCargo, Chủ tịch của Tổng thống về các vấn đề toàn cầu tại Đại học Công nghệ Nanyang (NTU), Singapore, Pheu Thai có thể sẽ tìm cách thuyết phục các đối tác liên minh tiếp tục ủng hộ chính phủ thông qua các “ưu đãi chính trị”, bao gồm phân bổ thêm các chức vụ trong nội các hoặc các nhượng bộ chính sách. McCargo nhận định: “Paetongtarn và đặc biệt là cha bà Thaksin sẽ cố gắng thuyết phục các thành viên liên minh tiếp tục tham gia, có thể bằng cách cung cấp cho họ các bộ bổ sung hoặc các ưu đãi khác”.
Không chỉ dừng ở các thỏa thuận chính trị, giới lãnh đạo đảng Pheu Thai được cho là sẽ tích cực vận động hậu trường, tìm kiếm sự ủng hộ từ các nhóm quyền lực trong xã hội Thái Lan, bao gồm giới tinh hoa chính trị, quân đội và cung điện. “Họ cũng sẽ hoạt động hậu trường để cố gắng thuyết phục các nhân vật ưu tú của đất nước rằng họ vẫn là phương tiện hiệu quả nhất để duy trì quyền kiểm soát chính phủ”, McCargo nói thêm. Theo ông, bất kỳ kịch bản thay thế nào cũng mang rủi ro gây bất ổn xã hội và có thể châm ngòi cho các cuộc biểu tình diện rộng – điều mà cả chính quyền và hoàng gia đều muốn tránh.
Trong khi đó, 10 đối tác liên minh còn lại, bao gồm các đảng như United Thai Nation, Kla Tham, Democrat, Chart Thai Pattana, Prachachart, Chart Pattana, Thai Ruam Palang, Thai Liberal, New Democracy và Thai Progress, được cho là đang cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố liên quan đến “tình cảm quần chúng”, áp lực từ quân đội và sự định hướng từ hoàng gia. Những đảng này sẽ đóng vai trò then chốt trong việc quyết định tương lai sống còn của chính phủ Paetongtarn trong những ngày tới.
Nếu nỗ lực vận động thất bại, nhiều khả năng Thái Lan sẽ chứng kiến một làn sóng chuyển động mạnh mẽ trong nội bộ chính phủ, có thể dẫn đến cải tổ nội các, hình thành liên minh mới, hoặc thậm chí là kêu gọi tổng tuyển cử sớm, một kịch bản mà cả Pheu Thai và giới lãnh đạo quân đội đều muốn né tránh trong thời điểm nhạy cảm hiện nay.
Trong bối cảnh chính trị phức tạp của Thái Lan, cả quân đội và cung điện vẫn giữ vai trò là những trụ cột quyền lực có ảnh hưởng sâu rộng đến sự ổn định và định hướng của chính phủ. Mọi nỗ lực duy trì quyền lực của Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra sẽ khó đạt được kết quả nếu không tính đến lập trường của hai thể chế này.
Bên cạnh đó, làn sóng phản ứng từ công chúng, vốn đã “nổi lên” sau cuộc điện thoại gây tranh cãi với cựu Thủ tướng Campuchia Hun Sen cũng đang tạo áp lực ngày càng lớn lên chính phủ. Michael Montesano, chuyên gia tại Viện ISEAS–Yusof Ishak, nhận định trong một cuộc phỏng vấn với chương trình CNA Asia First rằng, sự kết hợp giữa yếu tố cảm xúc từ người dân và sự tính toán thận trọng từ giới tinh hoa có thể định đoạt tương lai chính trị của nữ Thủ tướng trẻ tuổi.
Trong những ngày tới, Thái Lan có thể bước vào một giai đoạn quyết định, nơi mà mọi hành động, cả trước công luận và sau hậu trường, đều sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống còn của chính phủ Paetongtarn.
Thế Nguyễn/nguồn: https://www.channelnewsasia.com/asia/thai-politics-pm-paetongtarn-shinawatra-leaked-phone-call-5193871