Ngày 31/12/2015, Chính phủ ban hành quyết định 2513/QĐ-TTg công nhận huyện Hòa Vang (thành phố Đà Nẵng) đạt chuẩn huyện nông thôn mới. Điều ít ai quan tâm, đó là huyện Hòa Vang được Trung ương chọn làm điểm, nhằm chỉ đạo sớm hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới. Nhưng ở thời điểm ấy (năm 2011), hành trình xây dựng nông thôn mới Hòa Vang có xuất phát điểm rất thấp.
Chỉ có 4 xã đạt từ 9-15 tiêu chí, 6 xã đạt từ 5-8 tiêu chí và 1 xã chỉ đạt 4 tiêu chí; thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt 15 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo chiếm 18,25%, tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch trên địa bàn chỉ đạt 43%. Dù đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, Hòa Vang vẫn về đích sớm hơn đến 5 năm (theo lộ trình chung cả nước). Nhưng trong 41 đơn vị cấp huyện trên cả nước được Thủ tướng Chính phủ tặng cờ thi đua hoàn thành Nông thôn mới (sớm hơn kế hoạch), huyện Hòa Vang (thành phố Đà Nẵng) được xướng danh.
Năm 2022 vừa qua, là năm đầu tiên huyện Hòa Vang triển khai thực hiện Nghị quyết số 07/NQ-TU của Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng (về xây dựng và phát triển huyện Hòa Vang đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045). Trong đó, một trong những mục tiêu trọng tâm là phấn đấu đến năm 2025, huyện Hòa Vang được công nhận là Thị xã Hòa Vang.
Quyết tâm của toàn Đảng bộ, Chính quyền, Nhân dân huyện Hòa Vang được thể hiện rất cụ thể khi Tháp đồng hồ (vừa khánh thành, đưa vào vận hành trước tết nguyên Đán Quý Mão) trên trục lộ chính dẫn vào Trung tâm hành chính của huyện. Tháp đồng hồ này có chức năng đếm ngược thời gian còn lại, mà Hòa Vang phải hoàn thành tâm nguyện, khát vọng đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV, tiền đề quan trọng để trở thành Thị xã Hòa Vang.
Mô hình từ Nông thôn mới, tiếp tục phấn đấu vươn tầm và trở thành Thị xã của Hòa Vang như một nét son, dấu ấn đậm nét rất riêng cho quá trình đột phá, của một huyện từ thuần nông, chuyển mình tiếp cận các xu thế phát triển của một đô thị rất đặc thù, dẫn dắt nhiều hoạt động đổi mới sáng tạo, tạo động lực để Hòa Vang vươn tầm theo hướng “một Thị xã có không gian xanh đa dạng, lưu giữ và phát huy các giá trị bản sắc truyền thống làm nên văn hóa riêng của Đất và Người, nhưng đồng điệu với nhịp sống hiện đại của bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 len lỏi khắp mọi nơi”.
Hoà Vang – Đà Nẵng chia sẻ gì với cả nước về mô hình đột phá này; chúng tôi đã gặp gỡ và có cuộc phỏng vấn TS.KTS Tô Văn Hùng – Thành ủy viên, Bí thư Huyện ủy Hòa Vang.
Xây dựng Hòa Vang trở thành một đô thị mang bản sắc riêng, “một chấm son trên bản đồ Tổ quốc”
Thưa đồng chí Bí thư, xuất phát điểm từ đâu, Đảng bộ-Chính quyền và Nhân dân Hòa Vang hướng đến quy hoạch, xây dựng Hòa Vang trở thành Thị xã? Trở thành Thị xã, Hòa Vang sẽ có thêm những nền tảng, điều kiện quan trọng nào để phát triển năng động hơn, hiện đại hơn nhưng bền vững, đặc biệt, tạo một dấu ấn cho riêng một “dấu chấm son, cho một bản sắc Hòa Vang”?
TS.KTS Tô Văn Hùng – Thành ủy viên, Bí thư Huyện ủy Hòa Vang:
Xuất phát điểm của mục tiêu, giờ đây đã trở thành quyết tâm của Đảng bộ – Chính quyền – Nhân dân, cũng như những người con Hòa Vang, những ai nặng lòng với mảnh đất từng là căn cứ địa kháng chiến, về “Quy hoạch, đầu tư và xây dựng Hòa Vang trở thành Thị xã”, được khơi nguồn từ cơ chế, chính sách từ Trung ương đến thành phố: Quyết định số 359/QĐ-TTg ngày 15/3/2021 của Thủ tướng chính phủ về phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/01/2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 07/7-2021 của Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng “về xây dựng và phát triển huyện Hòa Vang đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Ngày 8/2/2021, huyện Hòa Vang được công nhận là đơn vị hành chính loại I, càng nung nấu thêm khát vọng, quyết tâm của Toàn Đảng, Toàn Quân, Toàn Dân Hòa Vang mong muốn xây dựng Hòa Vang trở thành một đô thị mang bản sắc riêng, “một chấm son trên bản đồ Tổ quốc”. Rõ ràng, khi trở thành thị xã, Hòa Vang sẽ có thêm nhiều điều kiện thuận lợi hơn để phát triển.
Trong Đồ án Quy hoạch chung đô thị Hòa Vang, với việc đề nghị công nhận huyện Hòa Vang đạt tiêu chí đô thị loại IV có rất nhiều tiêu chí về hạ tầng, cơ cấu kinh tế, về giáo dục, thiết chế văn hóa, môi trường… được xem xét và đánh giá rất kỹ. Muốn được công nhận là thị xã, huyện phải hoàn thiện tất cả các điều kiện đó.
Đặc biệt là vấn đề an sinh xã hội như: điện, nước, trường học, trạm y tế, hạ tầng giao thông, thủ tục hành chính, môi trường, các thiết chế văn hóa… đã có càng cần được tiếp tục đầu tư tốt hơn. Chính vì thế mà chất lượng cuộc sống của người dân được nâng lên, thu nhập bình quân đầu người cũng cao hơn so với khi còn là cấp huyện… Việc huy động và sử dụng các nguồn lực cho đầu tư phát triển, nhất là xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng đô thị, đáp ứng yêu cầu công nghiệp và phát triển đô thị cũng có hiệu quả hơn.
Lộ trình từ nay đến 2025 không phải là dài, một khối lượng công việc rất lớn đang đợi ở phía trước (như tập trung hoàn thành đồ án quy họach chung đô thị Hòa Vang, lập chương trình phát triển đô thị Hòa Vang (cơ sở triển khai đề án đề nghị công nhận Hòa Vang đạt tiêu chí đô thị loại IV) ; lập đề án rà soát trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đối với khu vực dự kiến thành lập Phường, tiến đến xây dựng đề án thành lập thị xã Hòa Vang, …); thưa đồng chí Bí thư để Hòa Vang trở thành thị xã, các bước triển khai sẽ bao gồm bao nhiêu đầu việc với lộ trình như thế nào? Nhân dân Hòa Vang, những chủ nhân của thị xã Hòa Vang ngày mai, sẽ tham gia như thế nào vào lộ trình này?
TS.KTS Tô Văn Hùng:
Về quy trình triển khai, Huyện đã và đang thực hiện theo 4 bước: Lập, thẩm định và phê duyệt Đồ án quy hoạch chung đô thị Hòa Vang (1); Lập, thẩm định và phê duyệt Chương trình phát triển đô thị Hòa Vang (2); Lập đề án đề nghị công nhận huyện Hòa Vang đạt tiêu chí đô thị loại IV (3) và lập đề án thành lập thị xã Hòa Vang (4).
Trong đó, yêu cầu lập, thẩm định và phê duyệt “Đồ án quy hoạch chung đô thị Hòa Vang”, có thời gian thực hiện bắt đầu vào giữa tháng 2/2023 và hoàn thành vào tháng 2/2024. Huyện ủy đã chỉ đạo UBND huyện trình xin chủ trương bố trí dự toán kinh phí để lập đồ án Quy hoạch đô thị, phục vụ việc lập đề án Đô thị loại IV. Nếu được UBND Thành phố thông qua, bố trí vốn cho năm 2023, thời gian thực hiện có thể rút ngắn đến đầu năm 2024 thì Huyện chúng tôi sẽ hoàn thành đồ án quy hoạch chung đô thị Hòa Vang.
Với yêu cầu thứ hai, là lập, thẩm định và phê duyệt “Chương trình phát triển đô thị Hòa Vang”, thì song song với việc thực hiện bước thứ nhất, Huyện ủy đã chỉ đạo Ủy ban nhân dân huyện lập thẩm định chương trình phát triển đô thị và hoàn thành phê duyệt chương trình phát triển đô thị Hòa Vang trong vòng 5 tháng (đến giữa tháng 6/2024) sau khi bước thứ nhất hoàn thành (theo quy định phải hoàn thành trong vòng 12 tháng).
Đối với việc lập “Đề án đề nghị công nhận huyện Hòa Vang đạt tiêu chí đô thị loại IV”, Huyện xây dựng lộ trình có thể tiến hành song song với “Quy hoạch chung đô thị và lập Chương trình phát triển đô thị”. Dự kiến giữa tháng 11/2024 thì hoàn thành phê duyệt Đề án.
Cuối cùng, trên cơ sở “Đề án đề nghị công nhận huyện Hòa Vang đạt tiêu chí đô thị loại IV”, sẽ lập “Đề án rà soát trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đối với khu vực dự kiến thành lập phường và xây dựng Đề án thành lập Thị xã Hòa Vang”. Chúng tôi sẽ cố gắng hoàn thành vào cuối năm 2024.
Tạp chí Đông Nam Á:
“Nhân dân Hòa Vang, những chủ nhân của thị xã Hòa Vang ngày mai, sẽ tham gia như thế nào vào lộ trình này?”, tôi muốn nhấn mạnh rằng: Vai trò của nhân dân trên địa bàn toàn huyện là hết sức quan trọng, là nòng cốt trong quá trình xây dựng đề án thành lập thị xã Hòa Vang. Xác định việc xây dựng thị xã Hòa Vang là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở và toàn thể cán bộ, đảng viên, nhân dân huyện Hòa Vang, nhất là việc thực hiện các chỉ tiêu cần sự tham gia của người dân như: môi trường, tỷ lệ cây xanh, giải tỏa đền bù để triển khai thi công các dự án trên địa bàn huyện…
Nếu tính ở thời điểm 2023, với mục tiêu phấn đấu đạt chuẩn đô thị loại IV , huyện nhà đã được đạt bao nhiêu tiêu chí, với những tiêu chí chưa đạt, huyện có giải pháp và lộ trình ra sao để bảo đảm đến 2025, Hòa Vang đạt chuẩn đô thị loại IV, sẵn sàng cho việc công nhận là Thị xã ?
TS.KTS Tô Văn Hùng:
Để được công nhận đạt chuẩn, Huyện nhà phải đạt 63 tiêu chuẩn của 5 tiêu chí đô thị loại IV. Đến nay, Huyện đã đạt 35 tiêu chuẩn ở mức từ trung bình trở lên và 10 tiêu chuẩn đã đạt ở mức thấp. Rõ ràng, còn phải nỗ lực rất lớn trong thời gian đến.
Có 18 tiêu chuẩn, Hòa Vang chưa đạt được, có thể kể ra như sau: Mức tăng trưởng kinh tế trung bình 3 năm gần nhất; mật độ dân số toàn đô thị; mật độ dân số tính trên diện tích đất xây dựng đô thị khu vực nội thành, nội thị, thị trấn. Các vấn đề liên quan đến hạ tầng như tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật; đất cây xanh toàn đô thị bình quân đầu người; hay tỷ lệ tuyến phố văn minh đô thị…
Để đạt, nâng cao các tiêu chuẩn đô thị loại IV, Ban Thường vụ Huyện ủy Hòa Vang chúng tôi xác định rất cụ thể những nhiệm vụ, cũng như những mục tiêu phải phấn đấu:
Thứ nhất, hoàn thành việc lập, thẩm định và phê duyệt các Đồ án quy hoạch chung đô thị Hòa Vang; Chương trình phát triển đô thị Hòa Vang và Đề án đề nghị công nhận huyện Hòa Vang đạt tiêu chí đô thị loại IV. Đồng thời, thực hiện chính sách giảm nghèo bền vững, trong đó tập trung triển khai hiệu quả đề án thực hiện “Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững” trên địa bàn huyện, giai đoạn 2022-2025. Phấn đấu đến cuối năm 2023 giảm ít nhất 200/265 hộ nghèo còn sức lao động và đến năm 2024 sẽ không còn hộ nghèo còn sức lao động trên địa bàn huyện (theo chuẩn Trung ương).
Thứ hai, đẩy mạnh xúc tiến, thu hút đầu tư, kêu gọi các nhà đầu tư vào các lĩnh vực có tiềm năng phát triển trên địa bàn huyện như: Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, du lịch sinh thái cộng đồng, thương mại dịch vụ…
Thứ ba, đầu tư hạ tầng cấp đô thị phục vụ cho cư dân của đô thị, như hệ thống giao thông, các không gian công cộng, bệnh viện, trường học, hạ tầng giao thông, thoát nước, xử lý nước thải, cảnh quan…, nâng cấp và sửa chữa các thiết chế văn hóa, di tích lịch sử trên địa bàn huyện.
Và thứ tư, phấn đấu đến giữa năm 2024 hoàn thành hồ sơ Thị xã trình Quốc hội và Chính phủ thẩm định, để đầu năm 2025 công nhận.
Trân trọng cảm ơn đồng chí Bí thư Huyện ủy Hòa Vang Tô Văn Hùng.
Nhà báo Trần Ngọc thực hiện