Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tác phẩm có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc đối với xây dựng Đảng nói chung, xây dựng đội ngũ đảng viên và cán bộ nói riêng. Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, đạo đức cách mạng được Bác đề cập xuyên suốt; Tác phẩm có 6 phần thì Chủ tịch Hồ Chí Minh dành ra Phần ba: Tư cách và đạo đức cách mạng. Người chỉ ra tư cách của Đảng chân chính cách mạng; phận sự của đảng viên và cán bộ, tư cách và bổn phận đảng viên, phải rèn luyện tính Đảng. Đó là cơ sở khoa học để hoàn thiện đạo đức cách mạng cho đảng viên và cán bộ hiện nay.
Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm
“Sửa đổi lối làm việc” là một trong những tác phẩm lớn Bác viết vào tháng Mười năm 1947 và lấy bút danh là X.Y.Z; tác phẩm được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1948 và xuất bản lần thứ 7 vào năm 1959. Hiện nay, tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” được in trong Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 5, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011.
Tác phẩm được viết trong giai đoạn chính quyền mới được thành lập, vừa phải đối phó với các loại thù trong, vừa phải tiến hành kháng chiến chống giặc ngoài xâm lược. Tư tưởng cơ bản của tác phẩm là những vấn đề về phẩm chất đạo đức của người cán bộ, đảng viên; về tính đảng, năng lực, tác phong công tác của họ; về cán bộ và công tác cán bộ; vấn đề xây dựng Đảng trong thời kì mới. Thông qua đó Bác muốn giáo dục rèn luyện đảng viên, xây dựng Đảng thực sự trong sạch vững mạnh.
Để đáp ứng kịp thời tình hình nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới, Bác đòi hỏi đảng viên và cán bộ phải nắm vững mục tiêu, con đường đi lên chủ nghĩa, phải xây dựng đạo đức cách mạng của người cộng sản, lối làm việc của cán bộ, đảng viên. Bên cạnh đó nước ta đã giành được độc lập đi lên chủ nghĩa xã hội, đòi hỏi đảng viên và cán bộ phải thay đổi lối làm việc. Bởi vì, đội ngũ đảng viên và cán bộ của chúng ta xuất thân và trưởng thành chủ yếu là từ phong trào nông dân và chưa được đào tạo cơ bản, cũng như được trang bị lý luận chủ nghĩa Mác- Lênin và đạo đức cách mạng. Mặt khác, do bị ảnh hưởng của nếp sống cũ, lối sống cũ…. Do vậy, tất yếu đòi hỏi cần phải nâng cao chất lượng lề lối làm việc cho đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Tác phẩm được bố cục thành 6 phần: Phần một: Phê bình và sửa chữa. Phần hai: Mấy điều kinh nghiệm. Phần ba: Tư cách và đạo đức cách mạng. Phần bốn: Vấn đề cán bộ. Phần năm: Cách lãnh đạo. Phần sáu: Chống thói ba hoa.
Tư tưởng về phận sự của đảng viên và cán bộ trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”
Phận sự của đảng viên và cán bộ là 1 trong 4 nội dung của mục 3: Tư cách và đạo đức cách mạng. Phận sự của đảng viên và cán bộ biểu hiện cao nhất của đạo đức cách mạng. Phận sự của đảng viên và cán bộ bao gồm 5 phận sự và 2 điều hướng dẫn (hướng dẫn nguyên nhân khuyết điểm và cách sửa khuyết điểm).
5 phận sự là: Phải trọng lợi ích của Đảng hơn hết; phải rèn đạo đức cách mạng; phải giữ kỷ luật; phải có thái độ đúng đối với các hạng đảng viên; phải chống những khuyết điểm sai lầm và những bệnh khác.
2 điều hướng dẫn là: hướng dẫn những khuyết điểm sai lầm vì sao mà có và từ đâu mà đến; hướng dẫn 8 cách sửa chữa đối với các khuyết điểm.
Ý nghĩa đối với đảng viên và cán bộ hiện nay
Hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của người đảng viên và cán bộ là yêu cầu, định hướng cơ bản, quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Việc hoàn thiện đạo đức cách mạng đảng viên và cán bộ là một mặt hoạt động thường xuyên, quan trọng của công tác đảng, công tác chính trị ở các cơ quan, đơn vị, góp phần hình thành, phát triển, hoàn thiện nhân cách người đảng viên và cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao ở từng cương vị.
Hiện nay, để vận dụng hiệu quả tư tưởng Hồ Chí Minh về tư cách và đạo đức cách mạng trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” hướng đến hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của người đảng viên và cán bộ hiện nay, cần tập trung vào việc quán triệt, cụ thể hóa các quy định của cấp trên về chuẩn mực đạo đức cách mạng, trong tâm là Quy định số 144-QĐ/TW ngày 09/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của đảng viên và cán bộ trong giai đoạn mới. Cụ thể là:
Yêu nước, tôn trọng Nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc. Suốt đời phấn đấu cho mục đích, lý tưởng cách mạng của Đảng; nêu cao tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với sự nghiệp cách mạng của Đảng; hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Tôn trọng, tin tưởng, gần gũi và gắn bó mật thiết với Nhân dân. Quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân; bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của Nhân dân; tạo điều kiện để Nhân dân phát huy quyền làm chủ, dựa vào Nhân dân để xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại đến dân phải hết sức tránh. Đặt lợi ích quốc gia – dân tộc, lợi ích chung của Đảng, Nhà nước và của Nhân dân lên trên hết, trước hết; kiên quyết, kiên trì đấu tranh với mọi hành vi gây phương hại đến lợi ích quốc gia – dân tộc, lợi ích của Đảng, Nhà nước và của Nhân dân.
Bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập. Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng và các nguyên tắc xây dựng Đảng. Kiên quyết, kiên trì bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Thực hiện nghiêm Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Nêu cao tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, ý chí vươn lên, cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần phát triển đất nước, địa phương, cơ quan, đơn vị. Xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách. Dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thách thức, hành động vì lợi ích chung, vì nước, vì dân. Chủ động nâng cao kiến thức, kỹ năng; năng lực công tác, làm việc trong môi trường quốc tế. Tích cực tham gia quá trình hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng theo đường lối đối ngoại của Đảng phù hợp với luật pháp quốc tế, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng cộng đồng vì hoà bình, ổn định, tiến bộ và phát triển.
Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Tâm huyết, trách nhiệm, dấn thân, nỗ lực hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được giao, có ý chí, quyết tâm thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới do Đảng lãnh đạo, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc. Quản lý, sử dụng tài sản công đúng mục đích, đúng quy định; tiết kiệm và hiệu quả; không xa hoa, lãng phí thời gian, tiền bạc, công sức và các nguồn lực vật chất khác của tập thể và cá nhân. Trong sạch, không tham ô, tham nhũng, tiêu cực, không gây phiền hà, sách nhiễu. Chủ động phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, chủ nghĩa cá nhân, lợi ích nhóm, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ. Trung thực, thẳng thắn, khách quan, công tâm, tích cực đấu tranh tự phê bình và phê bình, không giấu khuyết điểm, không nói sai sự thật; thấy đúng phải bảo vệ, thấy sai phải đấu tranh. Nêu cao lòng tự trọng, danh dự, không cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, giữ gìn phẩm giá của người cán bộ, đảng viên, không để bị tác động lôi kéo, cám dỗ tiêu cực. Không để gia đình, người thân và người khác lợi dụng chức vụ, vị trí công tác để trục lợi; bảo vệ uy tín, danh dự của bản thân và tổ chức đảng. Thực hiện văn hoá từ chức khi không đủ khả năng, uy tín.
Đoàn kết, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm. Luôn luôn giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, cơ quan, tổ chức và trong Nhân dân, trước hết là ở chi bộ, cơ quan, đơn vị công tác, khu dân cư; kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện chia rẽ, bè phái, cục bộ, lợi ích nhóm; xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị thật sự trong sạch, vững mạnh toàn diện. Nêu cao ý thức tổ chức kỷ luật, kỷ cương, nhất là kỷ luật phát ngôn. Nói và làm theo đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; chấp hành các quy định của cơ quan, đơn vị; phục tùng sự phân công của Đảng, của tổ chức. Sống có nghĩa tình, chân thành, thương yêu, đối xử, giúp đỡ đồng chí, đồng nghiệp và mọi người theo lẽ phải, phù hợp với đạo lý dân tộc, cùng nhau tiến bộ. Nêu cao trách nhiệm trong công tác và sinh hoạt; sẵn sàng đảm nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Kiên quyết đấu tranh, phê phán mọi hành vi né tránh, đùn đẩy, hoặc có tư tưởng trung bình chủ nghĩa, làm việc cầm chừng, sợ trách nhiệm, không dám làm. Làm tốt trách nhiệm, bổn phận, nghĩa vụ đối với gia đình, cộng đồng, xã hội.
Gương mẫu, khiêm tốn, tu dưỡng rèn luyện, học tập suốt đời. Gương mẫu trong công tác và sinh hoạt, tích cực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đảng viên và cán bộ chức vụ càng cao càng phải gương mẫu, cấp trên gương mẫu trước cấp dưới, cấp uỷ gương mẫu trước đảng viên, đảng viên gương mẫu trước quần chúng. Tích cực vận động, thuyết phục gia đình, người thân chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Cầu thị, giản dị. Không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao phẩm chất, đạo đức, trình độ, năng lực công tác. Nói đi đôi với làm, làm đi đôi với nói, đã nói là làm.
Nguyễn Văn Bách – Lê Hoa Thiệu/Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng.
Tài liệu tham khảo
1.Hoàng Chí Bảo (2022), “Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” với sự nghiệp xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh”, Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 01/12/2022, Hà Nội.
2.Phạm Hồng Chương (2019), “Về khái niệm “đạo đức cách mạng” và việc nghiên cứu, học tập đạo đức trong đảng hiện nay”, Tạp chí Tổ chức Nhà nước điện tử, ngày 03/6/2019, Hà Nội.
3.Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập 1, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội 2021.
4.Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập 2, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội 2021.
5.Hồ Chí Minh (1947), “Sửa đổi lối làm việc”, Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 5, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011.